पाकिस्तानने भारतासोबतच्या सामान्य संबंधांचा पाया वर्षापूर्वीच पोकळ करून टाकला आहे. नात्यातील आंबटपणा केवळ राजकारणापुरता मर्यादित नसून तो क्रिकेटच्या मैदानावरही दिसून येतो. पाकिस्तानच्या नापाक कारवायांमुळे भारताने जवळपास दीड दशकांपूर्वी द्विपक्षीय मालिका खेळणे बंद केले होते. भारतीय संघाने शेवटचा पाकिस्तान दौरा २००६ मध्ये केला होता. परिस्थिती पूर्णपणे बिघडली आहे. भारत कधीही कोणत्याही स्पर्धेसाठी पाकिस्तानला भेट देत नाही. भारताने पुढील वर्षी आशिया चषकासाठी पाकिस्तान दौरा करण्यास नकार दिला.
भारताच्या अभिमानास्पद उपस्थितीमुळे आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटला मोठा धक्का बसला असता, त्यामुळे आशियाई क्रिकेट परिषद सध्या ही स्पर्धा पाकिस्तानच्या बाहेर तटस्थ ठिकाणी आयोजित करण्याचा विचार करत आहे. हा पाकिस्तानसाठी धक्क्यापेक्षा कमी नसला तरी भारतासोबतचे ताणले गेलेले संबंध ते क्रिकेटमध्ये पुढे जाऊ शकत नाहीत हे त्याला माहीत आहे. त्यामुळेच या सर्व उलथापालथीच्या काळात पाकिस्तानी संघाने विश्वचषक स्पर्धेसाठी भारत दौऱ्यावर येण्याचे मान्य केले. भारतात होणाऱ्या विश्वचषक स्पर्धेत ऑस्ट्रेलिया, दक्षिण आफ्रिका, श्रीलंका आणि बांगलादेशचे संघ उपस्थित आहेत. दहशतवादाशी संबंधित घटनांमुळे पाकिस्तान आधीच आंतरराष्ट्रीय पटलावर एकाकी पडला आहे, त्यामुळे ही संधी सोडणे त्यांना योग्य नव्हते. वेळ न गमावता पाकिस्तानी संघ भारत दौऱ्यासाठी व्हिसासाठी रांगेत उभा राहिला.
पाकिस्तानचा अंध संघ २०२२ च्या टी२० विश्वचषक स्पर्धेत सहभागी होऊ शकणार नाही. त्याचा व्हिसा भारताने नाकारला आहे. भारतीय अंध क्रिकेट महासंघाचे (सीएबीआय) अध्यक्ष जीके महांतेश यांनी ही माहिती दिली आहे. ५ डिसेंबर ते १७ डिसेंबर या कालावधीत या स्पर्धेचे आयोजन करण्यात आले आहे. जीके महांतेश यांनी इंडिया टुडेला सांगितले की, “पाकिस्तानचा व्हिसा नाकारण्यात आला आहे. ते विश्वचषकात सहभागी होण्यासाठी येत नाहीत. आम्ही खूप प्रयत्न केले पण यश मिळालं नाही. ते आपल्या हातात नाही. हा शासनाचा निर्णय आहे. या स्पर्धेत भारताने पहिल्या सामन्यात नेपाळचा २७४ धावांनी पराभव करत शानदार सुरुवात केली. वेळापत्रकानुसार भारत-पाकिस्तान सामनाही ७ डिसेंबरला होणार होता, मात्र आता हे शक्य होणार नाही.”
पीबीसीसीने हे निवेदन दिले
दुसरीकडे, या संपूर्ण प्रकरणावर पाकिस्तान ब्लाइंड क्रिकेट कौन्सिलचे (पीबीसीसी) वक्तव्यही समोर आले आहे. पीबीसीसीने म्हटले आहे की, ‘या दुर्दैवी घटनेने पाकिस्तानचा संघ संभ्रमात पडला आहे. २०१२ आणि २०१७ मध्ये गेल्या दोन आवृत्त्यांमध्ये पाकिस्तानने उपविजेतेपद पटकावले होते आणि २०२१ आणि २०२२ मधील तिरंगी मालिकेदरम्यान सलग पाच वेळा गतविजेत्या टी२० विश्वविजेत्या भारताचा पराभव केल्यामुळे पाकिस्तान विश्वचषक जिंकण्यासाठी एक आवडता होता. यासह त्याने दोन्ही स्पर्धा जिंकल्या.
निवेदनात, पीबीसीसीने पुढे म्हटले आहे की, “अंध विश्वचषक स्पर्धेच्या अंतिम फेरीत पाकिस्तान आणि भारताची गाठ पडण्याची दाट शक्यता होती आणि पाकिस्तान संघाचा सध्याचा फॉर्म पाहता त्यांना विश्वचषक जिंकण्याची सुवर्ण संधी होती.” पीबीसीसीने सांगितले की उपलब्ध माहितीनुसार, परराष्ट्र मंत्रालयाने राजकीय कारणास्तव पाकिस्तान ब्लाइंड क्रिकेटला मान्यता देण्यास नकार दिला आहे. पीबीसीसीने म्हटले आहे की, “खेळ हा प्रादेशिक राजकारणापेक्षा वरचढ असला पाहिजे आणि मेगा स्पोर्ट्स इव्हेंटमध्ये विशेष दिव्यांग व्यक्तींना योग्य वागणूक दिली पाहिजे. तसेच या स्पर्धेत सहभागी होण्यासाठी सर्व संघांना समान संधी देण्यात यावी. ब्लाइंड क्रिकेट असोसिएशन ऑफ इंडियाने पाकिस्तान संघाला व्हिसा मंजूरीसाठी सरकारकडे विनंती केली पण ती व्यर्थ गेली.”
व्हिसा न मिळाल्याने पाकिस्तान संतापला
पीबीसीसीपुढे म्हणाले, “सध्याच्या भारत सरकारच्या पाकिस्तानबद्दलच्या द्वेषाने संयुक्त राष्ट्रांच्या अपंग व्यक्तींसाठीच्या चार्टरचे (UNCRPD) उल्लंघन केले आहे, जे देशांना खेळ खेळण्यासाठी समान संधी प्रदान करण्याचे आवाहन करते.” या भेदभावपूर्ण वृत्तीचा जागतिक अंध क्रिकेटवर गंभीर परिणाम होणार आहे. भविष्यात भारताला आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांचे यजमानपद मिळू नये यासाठी पीबीसीसी जागतिक अंध क्रिकेटकडून कठोर कारवाईची मागणी करेल.”
भारताच्या अभिमानास्पद उपस्थितीमुळे आंतरराष्ट्रीय क्रिकेटला मोठा धक्का बसला असता, त्यामुळे आशियाई क्रिकेट परिषद सध्या ही स्पर्धा पाकिस्तानच्या बाहेर तटस्थ ठिकाणी आयोजित करण्याचा विचार करत आहे. हा पाकिस्तानसाठी धक्क्यापेक्षा कमी नसला तरी भारतासोबतचे ताणले गेलेले संबंध ते क्रिकेटमध्ये पुढे जाऊ शकत नाहीत हे त्याला माहीत आहे. त्यामुळेच या सर्व उलथापालथीच्या काळात पाकिस्तानी संघाने विश्वचषक स्पर्धेसाठी भारत दौऱ्यावर येण्याचे मान्य केले. भारतात होणाऱ्या विश्वचषक स्पर्धेत ऑस्ट्रेलिया, दक्षिण आफ्रिका, श्रीलंका आणि बांगलादेशचे संघ उपस्थित आहेत. दहशतवादाशी संबंधित घटनांमुळे पाकिस्तान आधीच आंतरराष्ट्रीय पटलावर एकाकी पडला आहे, त्यामुळे ही संधी सोडणे त्यांना योग्य नव्हते. वेळ न गमावता पाकिस्तानी संघ भारत दौऱ्यासाठी व्हिसासाठी रांगेत उभा राहिला.
पाकिस्तानचा अंध संघ २०२२ च्या टी२० विश्वचषक स्पर्धेत सहभागी होऊ शकणार नाही. त्याचा व्हिसा भारताने नाकारला आहे. भारतीय अंध क्रिकेट महासंघाचे (सीएबीआय) अध्यक्ष जीके महांतेश यांनी ही माहिती दिली आहे. ५ डिसेंबर ते १७ डिसेंबर या कालावधीत या स्पर्धेचे आयोजन करण्यात आले आहे. जीके महांतेश यांनी इंडिया टुडेला सांगितले की, “पाकिस्तानचा व्हिसा नाकारण्यात आला आहे. ते विश्वचषकात सहभागी होण्यासाठी येत नाहीत. आम्ही खूप प्रयत्न केले पण यश मिळालं नाही. ते आपल्या हातात नाही. हा शासनाचा निर्णय आहे. या स्पर्धेत भारताने पहिल्या सामन्यात नेपाळचा २७४ धावांनी पराभव करत शानदार सुरुवात केली. वेळापत्रकानुसार भारत-पाकिस्तान सामनाही ७ डिसेंबरला होणार होता, मात्र आता हे शक्य होणार नाही.”
पीबीसीसीने हे निवेदन दिले
दुसरीकडे, या संपूर्ण प्रकरणावर पाकिस्तान ब्लाइंड क्रिकेट कौन्सिलचे (पीबीसीसी) वक्तव्यही समोर आले आहे. पीबीसीसीने म्हटले आहे की, ‘या दुर्दैवी घटनेने पाकिस्तानचा संघ संभ्रमात पडला आहे. २०१२ आणि २०१७ मध्ये गेल्या दोन आवृत्त्यांमध्ये पाकिस्तानने उपविजेतेपद पटकावले होते आणि २०२१ आणि २०२२ मधील तिरंगी मालिकेदरम्यान सलग पाच वेळा गतविजेत्या टी२० विश्वविजेत्या भारताचा पराभव केल्यामुळे पाकिस्तान विश्वचषक जिंकण्यासाठी एक आवडता होता. यासह त्याने दोन्ही स्पर्धा जिंकल्या.
निवेदनात, पीबीसीसीने पुढे म्हटले आहे की, “अंध विश्वचषक स्पर्धेच्या अंतिम फेरीत पाकिस्तान आणि भारताची गाठ पडण्याची दाट शक्यता होती आणि पाकिस्तान संघाचा सध्याचा फॉर्म पाहता त्यांना विश्वचषक जिंकण्याची सुवर्ण संधी होती.” पीबीसीसीने सांगितले की उपलब्ध माहितीनुसार, परराष्ट्र मंत्रालयाने राजकीय कारणास्तव पाकिस्तान ब्लाइंड क्रिकेटला मान्यता देण्यास नकार दिला आहे. पीबीसीसीने म्हटले आहे की, “खेळ हा प्रादेशिक राजकारणापेक्षा वरचढ असला पाहिजे आणि मेगा स्पोर्ट्स इव्हेंटमध्ये विशेष दिव्यांग व्यक्तींना योग्य वागणूक दिली पाहिजे. तसेच या स्पर्धेत सहभागी होण्यासाठी सर्व संघांना समान संधी देण्यात यावी. ब्लाइंड क्रिकेट असोसिएशन ऑफ इंडियाने पाकिस्तान संघाला व्हिसा मंजूरीसाठी सरकारकडे विनंती केली पण ती व्यर्थ गेली.”
व्हिसा न मिळाल्याने पाकिस्तान संतापला
पीबीसीसीपुढे म्हणाले, “सध्याच्या भारत सरकारच्या पाकिस्तानबद्दलच्या द्वेषाने संयुक्त राष्ट्रांच्या अपंग व्यक्तींसाठीच्या चार्टरचे (UNCRPD) उल्लंघन केले आहे, जे देशांना खेळ खेळण्यासाठी समान संधी प्रदान करण्याचे आवाहन करते.” या भेदभावपूर्ण वृत्तीचा जागतिक अंध क्रिकेटवर गंभीर परिणाम होणार आहे. भविष्यात भारताला आंतरराष्ट्रीय स्पर्धांचे यजमानपद मिळू नये यासाठी पीबीसीसी जागतिक अंध क्रिकेटकडून कठोर कारवाईची मागणी करेल.”