Indian Cricket Team: आयसीसी वर्ल्ड टेस्ट चॅम्पियनशिपच्या अंतिम सामन्यात टीम इंडियाला ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध दारुण पराभवाला सामोरे जावे लागले. या पराभवामुळे टीम इंडियाचे आयसीसी विजेतेपद पटकावण्याचे स्वप्न पुन्हा एकदा भंगले. या पराभवानंतर कर्णधार रोहित शर्मा आणि मुख्य प्रशिक्षक राहुल द्रविड यांच्या रणनीतीवर प्रश्नचिन्ह निर्माण झाले आहे. भारतीय संघाच्या खराब कामगिरीचे प्रमुख कारण कामाचा ताण असल्याचे सांगितले जात आहे कारण बहुतेक खेळाडू अंतिम सामन्यापूर्वी इंडियन प्रीमियर लीग (आयपीएल) मध्ये व्यस्त होते.
खेळाडू मानसिकदृष्ट्या थकलेले दिसत होते- बिशनसिंग बेदी
भारताचे माजी खेळाडू बिशनसिंग बेदी म्हणाले की, “तसं पाहिलं तर भारतीय खेळाडू अंतिम सामना खेळण्यासाठी मानसिकदृष्ट्याही तंदुरुस्त नव्हते आणि त्यांच्यात उत्साह आणि जोश यांचा स्पष्ट अभाव होता. टीम इंडियाची लढण्याची क्षमता कुठे गेली? असा प्रश्न मला पडतो.” पुढे ते म्हणाले, “टीम इंडियाच्या खेळाडूंची अशाप्रकारे निराशाजनक कामगिरी आगामी काळात चांगली चिन्हे दिसत नाहीयेत. एकदिवसीय विश्वचषक. अंतिम सामना संपल्यानंतर भारतीय खेळाडूंना एका महिन्याची विश्रांती मिळाला आहे. या विश्रांतीचा फायदा ते स्वत:ला मानसिकदृष्ट्या तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी घेऊ शकतात.”
टीम इंडियाच्या खेळाडूंना मानसिकदृष्ट्या तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी बीसीसीआय वेळोवेळी पावले उचलत आहे. गेल्या वर्षी, विशेषत: टी२० विश्वचषकापूर्वी, पॅडी अप्टन यांची मानसिक स्थिती प्रशिक्षक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती. मात्र, पॅडी जोडून फारसा उपयोग झाला नाही आणि उपांत्य फेरीत भारताचा इंग्लंडकडून वाईट पराभव झाला. पॅडी २०११च्या विश्वचषकादरम्यान गॅरी कर्स्टनच्या नेतृत्वाखालील सपोर्ट स्टाफचा देखील भाग होता. त्या वर्षी, महेंद्रसिंग धोनीच्या नेतृत्वाखाली भारतीय संघाने एकदिवसीय विश्वचषक जिंकून २८ वर्षांचा दुष्काळ संपवला.
गेल्या १० वर्षांपासून आयसीसीच्या बाद फेरीच्या सामन्यांमध्ये भारतीय संघाची अवस्था वाईट आहे. २०१३ पासून टीम इंडियाला एकही विजेतेपद मिळवता आलेले नाही. टीम इंडियाला २०१४ च्या टी२० वर्ल्ड कपच्या फायनलमध्ये पराभवाला सामोरे जावे लागले होते. त्यानंतर एकदिवसीय विश्वचषक (२०१५) आणि टी२० विश्वचषक (२०१६) च्या उपांत्य फेरीतही भारताचा पराभव झाला. भारताची परिस्थिती चॅम्पियन्स ट्रॉफी (२०१७) आणि २०१९च्या विश्वचषकातही अशीच होती. २०२१ आणि २०२२चा टी२० विश्वचषकही भारतासाठी निराशाजनक होता. त्याचबरोबर २०२१ आणि २०२३च्या वर्ल्ड टेस्ट चॅम्पियनशिप फायनलमध्येही टीम इंडियाचा पराभव झाला होता.
वर्ल्ड टेस्ट चॅम्पियनशिपच्या अंतिम सामन्यातील पराभवामुळे भारतीय संघाने एक लाजिरवाणा विक्रम आपल्या नावावर केला होता. भारतीय संघाला ११ पैकी ६ आयसीसी फायनलमध्ये पराभवाला सामोरे जावे लागले आहे. यासह भारताने सर्वाधिक वेळा आयसीसी फायनल हरण्याच्या बाबतीत इंग्लंडची बरोबरी केली होती. या बाबतीत टीम इंडियाच्या खेळाडूंनी १२ पैकी ९ आयसीसी फायनल जिंकलेल्या ऑस्ट्रेलियाकडून शिकले पाहिजे.
खेळाडू मानसिकदृष्ट्या थकलेले दिसत होते- बिशनसिंग बेदी
भारताचे माजी खेळाडू बिशनसिंग बेदी म्हणाले की, “तसं पाहिलं तर भारतीय खेळाडू अंतिम सामना खेळण्यासाठी मानसिकदृष्ट्याही तंदुरुस्त नव्हते आणि त्यांच्यात उत्साह आणि जोश यांचा स्पष्ट अभाव होता. टीम इंडियाची लढण्याची क्षमता कुठे गेली? असा प्रश्न मला पडतो.” पुढे ते म्हणाले, “टीम इंडियाच्या खेळाडूंची अशाप्रकारे निराशाजनक कामगिरी आगामी काळात चांगली चिन्हे दिसत नाहीयेत. एकदिवसीय विश्वचषक. अंतिम सामना संपल्यानंतर भारतीय खेळाडूंना एका महिन्याची विश्रांती मिळाला आहे. या विश्रांतीचा फायदा ते स्वत:ला मानसिकदृष्ट्या तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी घेऊ शकतात.”
टीम इंडियाच्या खेळाडूंना मानसिकदृष्ट्या तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी बीसीसीआय वेळोवेळी पावले उचलत आहे. गेल्या वर्षी, विशेषत: टी२० विश्वचषकापूर्वी, पॅडी अप्टन यांची मानसिक स्थिती प्रशिक्षक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली होती. मात्र, पॅडी जोडून फारसा उपयोग झाला नाही आणि उपांत्य फेरीत भारताचा इंग्लंडकडून वाईट पराभव झाला. पॅडी २०११च्या विश्वचषकादरम्यान गॅरी कर्स्टनच्या नेतृत्वाखालील सपोर्ट स्टाफचा देखील भाग होता. त्या वर्षी, महेंद्रसिंग धोनीच्या नेतृत्वाखाली भारतीय संघाने एकदिवसीय विश्वचषक जिंकून २८ वर्षांचा दुष्काळ संपवला.
गेल्या १० वर्षांपासून आयसीसीच्या बाद फेरीच्या सामन्यांमध्ये भारतीय संघाची अवस्था वाईट आहे. २०१३ पासून टीम इंडियाला एकही विजेतेपद मिळवता आलेले नाही. टीम इंडियाला २०१४ च्या टी२० वर्ल्ड कपच्या फायनलमध्ये पराभवाला सामोरे जावे लागले होते. त्यानंतर एकदिवसीय विश्वचषक (२०१५) आणि टी२० विश्वचषक (२०१६) च्या उपांत्य फेरीतही भारताचा पराभव झाला. भारताची परिस्थिती चॅम्पियन्स ट्रॉफी (२०१७) आणि २०१९च्या विश्वचषकातही अशीच होती. २०२१ आणि २०२२चा टी२० विश्वचषकही भारतासाठी निराशाजनक होता. त्याचबरोबर २०२१ आणि २०२३च्या वर्ल्ड टेस्ट चॅम्पियनशिप फायनलमध्येही टीम इंडियाचा पराभव झाला होता.
वर्ल्ड टेस्ट चॅम्पियनशिपच्या अंतिम सामन्यातील पराभवामुळे भारतीय संघाने एक लाजिरवाणा विक्रम आपल्या नावावर केला होता. भारतीय संघाला ११ पैकी ६ आयसीसी फायनलमध्ये पराभवाला सामोरे जावे लागले आहे. यासह भारताने सर्वाधिक वेळा आयसीसी फायनल हरण्याच्या बाबतीत इंग्लंडची बरोबरी केली होती. या बाबतीत टीम इंडियाच्या खेळाडूंनी १२ पैकी ९ आयसीसी फायनल जिंकलेल्या ऑस्ट्रेलियाकडून शिकले पाहिजे.