कोविड हा एक संसर्ग आहे जो श्वासोच्छवासाच्या समस्या म्हणून सुरू होतो आणि हळूहळू हृदय, मूत्रपिंड, फुफ्फुसे आणि अगदी पोट यासारख्या शरीराच्या प्रमुख अवयवांच्या आरोग्यावर परिणाम करतो. ज्याचा प्रभाव आठवडे, महिने आणि वर्षांपर्यंत राहतो. अनेक संशोधकांनी शरीराच्या महत्त्वाच्या अवयवांवर कोविडच्या प्रभावावर काम केले आहे. ज्यामध्ये त्यांना आढळले आहे की कोविडचा विषाणू शरीरावर इतका प्रभाव टाकतो की त्यापासून मुक्त होण्यासाठी योग्य वैद्यकीय काळजी घेणे आवश्यक आहे.
NHS च्या मते, थकवा हा कोविडचा सर्वात गंभीर परिणाम म्हणून ओळखला जातो. असे म्हणणे चुकीचे ठरणार नाही की कोविड संसर्ग झालेल्या जवळजवळ प्रत्येक व्यक्तीला दीर्घकाळ थकवा येतो. संसर्गामुळे एखाद्या व्यक्तीची उर्जा कमी होते, ज्यामुळे काहीवेळा दैनंदिन कामे देखील समस्येची बनतात.
( हे ही वाचा: कोणतेही फळ खाल्ल्यानंतर घशात खाज सुटते? चुकूनही दुर्लक्ष करू नका; ‘हा’ गंभीर आजार असू शकतो)
न्यूरोसायकियाट्रिक समस्या
शरीराच्या न्यूरोसायकियाट्रिक आरोग्यावर कोविडचा प्रभाव कमी चर्चिला जातो. तसंच, संसर्गातून बरे झाल्यानंतर रुग्णांमध्ये डोकेदुखी, अटेंशन डिसऑर्डर, एनोस्मिया, मेंदूतील धुके यांसारखी न्यूरोसायकियाट्रिक लक्षणे दिसून येतात. या समस्या व्यक्तीसोबत दीर्घकाळ राहू शकतात.
हृदयरोग
या महामारीच्या सुरुवातीपासून हृदयविकाराच्या रुग्णांमध्ये वाढ झाली आहे. विशेष म्हणजे हृदयविकारामुळे सर्वाधिक मृत्यू तरुणांमध्ये होत आहेत. तसंच, हृदयाशी संबंधित गुंतागुंतीच्या घटना कोविडशी संबंधित आहेत की नाही हे निश्चित करणे कठीण आहे. पण व्हायरसचा हृदयाच्या आरोग्यावर होणारा परिणाम नाकारता येत नाही.
नेचरच्या अहवालानुसार, कोविड-19 मधून बरे झालेल्या लोकांमध्ये संसर्ग झाल्यानंतर वर्षभरात वीस हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी समस्यांमध्ये वाढ झाली आहे. एका अभ्यासात असे दिसून आले आहे की हृदय अपयशाचा धोका 72% वाढला आहे.
( हे ही वाचा: Heart Health: हृदयविकाराच्या झटक्यानंतर व्यक्तीचा आहार कसा असला पाहिजे? तज्ञांकडून जाणून घ्या)
न्यूमोनिया
न्यूमोनिया हा मोठा आजार आहे. जॉन्स हॉपकिन्स येथील तज्ञांचे म्हणणे आहे की कोविड-19 मुळे फुफ्फुसाची गुंतागुंत होऊ शकते जसे की न्यूमोनिया आणि सर्वात गंभीर प्रकरणांमध्ये, तीव्र श्वसन त्रास सिंड्रोम किंवा ARDS. सेप्सिस, कोविड-19 ची आणखी एक संभाव्य गुंतागुंत, फुफ्फुस आणि इतर अवयवांना देखील कायमचे नुकसान करू शकते.
पचन संस्था
आतड्याच्या आरोग्यावर कोविडचा प्रभाव पूर्वीपेक्षा जास्त लक्ष देण्याची गरज आहे. कोविडची अनेक लक्षणे पचनसंस्थेशी संबंधित आहेत. आतड्यांच्या हालचालींमध्ये अचानक बदल, पोटदुखी आणि भूक न लागणे यासारखी लक्षणे साथीच्या रोगाच्या सुरुवातीपासूनच कोविडशी संबंधित आहेत .
( हे ही वाचा: हाताच्या त्वचेची सालं निघण्यामागे असू शकतात ‘ही’ गंभीर कारणे; जाणून घ्या त्यावर योग्य उपचार)
त्वचेवर पुरळ उठणे
या घटनांचे प्रमाण कमी असले तरी, अभ्यासांनी त्वचेवर पुरळ उठणे आणि कोविड यांच्यात संबंध असल्याचे सांगितले आहे. कोणत्याही कारणाशिवाय त्वचेवर पुरळ येणे हे कोविडचे लक्षण मानले जाऊ शकते. कोविड दरम्यान दिसणार्या त्वचेच्या पुरळांच्या सामान्य प्रकारांमध्ये मान आणि छातीजवळ एक्झामा, तोंडावर पुरळ, पॅप्युलर आणि वेसिक्युलर रॅश, पिटिरियासिस रोझा, पर्प्युरिक किंवा व्हॅस्क्युलायटिस रॅश, अर्टिकेरिया आणि व्हायरल एक्सॅन्थेम यांचा समावेश होतो.
अंगदुखी
कोविडशी संबंधित शरीरातील वेदना खूप असह्य आहेत. संसर्ग बरा झाल्यानंतर अनेक दिवस हा अनुभव कायम राहू शकतो. शरीरात दीर्घकाळ टिकून राहणाऱ्या वेदनांचा विशेषतः दैनंदिन जीवनावर परिणाम होतो.
NHS च्या मते, थकवा हा कोविडचा सर्वात गंभीर परिणाम म्हणून ओळखला जातो. असे म्हणणे चुकीचे ठरणार नाही की कोविड संसर्ग झालेल्या जवळजवळ प्रत्येक व्यक्तीला दीर्घकाळ थकवा येतो. संसर्गामुळे एखाद्या व्यक्तीची उर्जा कमी होते, ज्यामुळे काहीवेळा दैनंदिन कामे देखील समस्येची बनतात.
( हे ही वाचा: कोणतेही फळ खाल्ल्यानंतर घशात खाज सुटते? चुकूनही दुर्लक्ष करू नका; ‘हा’ गंभीर आजार असू शकतो)
न्यूरोसायकियाट्रिक समस्या
शरीराच्या न्यूरोसायकियाट्रिक आरोग्यावर कोविडचा प्रभाव कमी चर्चिला जातो. तसंच, संसर्गातून बरे झाल्यानंतर रुग्णांमध्ये डोकेदुखी, अटेंशन डिसऑर्डर, एनोस्मिया, मेंदूतील धुके यांसारखी न्यूरोसायकियाट्रिक लक्षणे दिसून येतात. या समस्या व्यक्तीसोबत दीर्घकाळ राहू शकतात.
हृदयरोग
या महामारीच्या सुरुवातीपासून हृदयविकाराच्या रुग्णांमध्ये वाढ झाली आहे. विशेष म्हणजे हृदयविकारामुळे सर्वाधिक मृत्यू तरुणांमध्ये होत आहेत. तसंच, हृदयाशी संबंधित गुंतागुंतीच्या घटना कोविडशी संबंधित आहेत की नाही हे निश्चित करणे कठीण आहे. पण व्हायरसचा हृदयाच्या आरोग्यावर होणारा परिणाम नाकारता येत नाही.
नेचरच्या अहवालानुसार, कोविड-19 मधून बरे झालेल्या लोकांमध्ये संसर्ग झाल्यानंतर वर्षभरात वीस हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी समस्यांमध्ये वाढ झाली आहे. एका अभ्यासात असे दिसून आले आहे की हृदय अपयशाचा धोका 72% वाढला आहे.
( हे ही वाचा: Heart Health: हृदयविकाराच्या झटक्यानंतर व्यक्तीचा आहार कसा असला पाहिजे? तज्ञांकडून जाणून घ्या)
न्यूमोनिया
न्यूमोनिया हा मोठा आजार आहे. जॉन्स हॉपकिन्स येथील तज्ञांचे म्हणणे आहे की कोविड-19 मुळे फुफ्फुसाची गुंतागुंत होऊ शकते जसे की न्यूमोनिया आणि सर्वात गंभीर प्रकरणांमध्ये, तीव्र श्वसन त्रास सिंड्रोम किंवा ARDS. सेप्सिस, कोविड-19 ची आणखी एक संभाव्य गुंतागुंत, फुफ्फुस आणि इतर अवयवांना देखील कायमचे नुकसान करू शकते.
पचन संस्था
आतड्याच्या आरोग्यावर कोविडचा प्रभाव पूर्वीपेक्षा जास्त लक्ष देण्याची गरज आहे. कोविडची अनेक लक्षणे पचनसंस्थेशी संबंधित आहेत. आतड्यांच्या हालचालींमध्ये अचानक बदल, पोटदुखी आणि भूक न लागणे यासारखी लक्षणे साथीच्या रोगाच्या सुरुवातीपासूनच कोविडशी संबंधित आहेत .
( हे ही वाचा: हाताच्या त्वचेची सालं निघण्यामागे असू शकतात ‘ही’ गंभीर कारणे; जाणून घ्या त्यावर योग्य उपचार)
त्वचेवर पुरळ उठणे
या घटनांचे प्रमाण कमी असले तरी, अभ्यासांनी त्वचेवर पुरळ उठणे आणि कोविड यांच्यात संबंध असल्याचे सांगितले आहे. कोणत्याही कारणाशिवाय त्वचेवर पुरळ येणे हे कोविडचे लक्षण मानले जाऊ शकते. कोविड दरम्यान दिसणार्या त्वचेच्या पुरळांच्या सामान्य प्रकारांमध्ये मान आणि छातीजवळ एक्झामा, तोंडावर पुरळ, पॅप्युलर आणि वेसिक्युलर रॅश, पिटिरियासिस रोझा, पर्प्युरिक किंवा व्हॅस्क्युलायटिस रॅश, अर्टिकेरिया आणि व्हायरल एक्सॅन्थेम यांचा समावेश होतो.
अंगदुखी
कोविडशी संबंधित शरीरातील वेदना खूप असह्य आहेत. संसर्ग बरा झाल्यानंतर अनेक दिवस हा अनुभव कायम राहू शकतो. शरीरात दीर्घकाळ टिकून राहणाऱ्या वेदनांचा विशेषतः दैनंदिन जीवनावर परिणाम होतो.