रक्तदाबाचे दोन प्रकार आहेत, कमी रक्तदाब आणि उच्च रक्तदाब. रक्तदाब वाढणे आणि वाढणे या दोन्ही गोष्टी आरोग्यासाठी हानिकारक आहेत. भारतात उच्च रक्तदाबाच्या रुग्णांची संख्या जास्त आहे. उच्च रक्तदाब हा असा जुनाट आजार आहे जो मुळापासून नष्ट करता येत नाही, फक्त तो नियंत्रित करता येतो. उच्च रक्तदाब असलेल्या लोकांपैकी सुमारे एक तृतीयांश लोक असे आहेत ज्यांना उच्च रक्तदाबाचा आजार आहे हे माहित नाही.
जर तुम्हाला हाय बीपीचा आजार टाळायचा असेल तर वेळोवेळी तुमच्या रक्ताची तपासणी करा. रक्तदाब वाढला की त्याची लक्षणे शरीरात दिसू लागतात. लक्षणे वेळीच ओळखली तर त्याचा धोका टाळता येऊ शकतो. उच्च रक्तदाबामुळे स्ट्रोक, किडनी निकामी आणि हृदयविकार होऊ शकतात. जेव्हा तुमचा रक्तदाब १८०/१२० च्या वर असेल तेव्हा तुमच्या शरीराला त्रास होऊ शकतो. चला जाणून घेऊया उच्च रक्तदाबाची लक्षणे कोणती आणि त्यावर नियंत्रण कसे ठेवायचे.
( हे ही वाचा: Blood Sugar: रक्तातील साखरेचे प्रमाण जास्त झाल्यास पायात दिसतात ‘या’ गंभीर समस्या; वेळीच ओळखा नाहीतर…!)
जर तुमचा रक्तदाब खूप जास्त असेल तर काही लक्षणे असू शकतात ज्याकडे तुम्ही लक्ष दिले पाहिजे:
- तीव्र डोकेदुखी.
- नाक फुटणे.
- थकवा किंवा गोंधळ.
- अस्पष्ट दिसणे
- छातीत दुखणे.
- श्वास घेण्यात अडचण
- अनियमित हृदयाचा ठोका.
- लघवीत रक्त येण्यासारखी लक्षणे दिसू शकतात
( हे ही वाचा: लक्षणे नसलेल्या रुग्णांमध्येही आढळून आला कॅन्सर; शास्त्रज्ञांनी ‘या’ चाचणीद्वारे ओळखले, वेळीच जाणून घ्या)
रक्तदाब नियंत्रित करण्यासाठी टिप्स
- जर रक्तदाब जास्त असेल तर जीवनशैलीत बदल करा. वेळेवर खा आणि वेळेवर झोपा, बीपी नियंत्रणात राहील.
- तुमचे वजन जास्त असेल तर ते कमी करा. लठ्ठपणामुळे अनेक आजारांचा धोका वाढतो.
- तंबाखू, सिगारेट वापरणे बंद करा. तंबाखूच्या धूम्रपानामुळे रक्तवाहिन्यांचे नुकसान होते आणि रक्तवाहिन्या ताठ होतात. बीपी नियंत्रित करण्यासाठी औषधांपासून दूर राहणे आवश्यक आहे.
- डॅश आहार घ्या. हा आहार बीपी नियंत्रित करतो. हा आहार भाज्या, फळे, संपूर्ण धान्य मासे, पोल्ट्री, नट आणि बीन्सच्या वापरावर भर देतो.
- साखरयुक्त पेये, मिठाई आणि उच्च चरबीयुक्त मांस आणि दुग्धजन्य पदार्थ कमी करा.
- बीपी नियंत्रित करण्यासाठी मीठाचे सेवन मर्यादित करा. आपल्या आहारात दररोज १५०० मिलीग्रामपेक्षा कमी मीठ खा.
- नियमित चालणे आणि व्यायाम करणे. नियमित एरोबिक व्यायामामुळे बीपी नियंत्रणात राहते. जर तुम्ही व्यायाम करत नसाल तर अर्धा तास नक्कीच चालावे.