Honey and Metal: आयुर्वेदामध्ये धातूचा चमचा मधाच्या भांड्यात बुडवू नये असे सांगितले जाते. अगदी पूर्वीच्या काळापासून आयुर्वेदाचा हा नियम घरोघरी पाळला जातो. यामागचे कारण म्हणजे धातूमुळे मधावर प्रक्रिया होऊन ते विषारी बनू शकते किंवा त्याचे आरोग्यदायी फायदे होऊ शकतात.
जर तुम्ही धातूचा चमचा थोडा वेळ मधात सोडला तर खरोखर काय होते? ते हानिकारक ठरू शकते का? हा संभ्रम दूर करण्यासाठी आम्ही आरोग्यतज्ज्ञांशी संपर्क साधला.
ईशा लाल, पोषणतज्ज्ञ आणि आयुर्वेदिक वेलनेस कोच म्हणाल्या की, “धातूचा चमचा मधात काही क्षण वापरणे पूर्णपणे सुरक्षित आहे, मध किंचित आम्लयुक्त आहे आणि हे खरे आहे की ॲसिड धातूंवर विपरीत परिणाम करू शकतात, स्टीलचा चमचा बुडवून कोणतीही नकारात्मक प्रतिक्रिया होणार नाही.”
यामागचे सत्य काय?
पूर्वीच्याकाळी तांबे, पितळ किंवा लोखंडासारख्या प्रतिक्रियाशील धातूंनी चमचे बनले जायचे आणि मधात सोडल्यास ते कालांतराने खराब किंवा त्यांना गंज लागायचा. परंतु, आताच्या आधुनिक स्टेनलेस स्टीलच्या चमच्यांना गंज लागत नाही. तज्ज्ञांच्या म्हणण्यानुसार, दमट स्थितीत जरी काही आठवडे मधात हे चमचे सोडले तरी या चमच्यांना कोणताही मोठा गंज लागू शकत नाही आणि त्याचा मधावर कोणताही हानिकारक परिणाम होत नाही.
त्याऐवजी तुम्ही काय वापरू शकता?
ईशा लाल यांच्या मते, धातूच्या चमच्याऐवजी तुम्ही एक उत्तम पर्याय म्हणून लाकडी चमचा वापरू शकता. लाकडाचे चमचे तुमच्या स्वयंपाकघरात जुने नैसर्गिक वातावरण आणतात.
आयुर्वेदामध्ये मधाला एक सामर्थ्यवान “योगवाही” मानले जाते, जे त्याच्याशी एकत्रित असलेल्या कोणत्याही गोष्टीचे औषधी गुणधर्म वाढवते. आयुर्वेद मध गरम करण्यापासून सावध करतो, कारण ते त्याची रचना बदलते आणि विष तयार करते. धातूच्या चमच्यांच्या तुलनेत मधात ठेवण्यासाठी स्टेनलेस स्टील सुरक्षित आहे.
