मधुमेहाच्या रुग्णांना डायबेटिक नेफ्रोपॅथी होण्याचा धोका असतो, ज्याला सामान्यतः डायबेटिक किडनी डिसीज किंवा मधुमेही मूत्रपिंडाचा आजार असे म्हणतात. हे विशेषत: सतत रक्तातील उच्च साखरेची पातळी आणि मधुमेहासाठी औषधोपचाराचा परिणाम म्हणून असे घडते.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
मधुमेही मुत्रपिंडाच्या आजारामुळे आपल्या शरीरातून टाकाऊ पदार्थ आणि अतिरिक्त द्रवपदार्थ काढून टाकण्याची त्यांची विशिष्ट भूमिका पार पाडण्याच्या मुत्रपिंडाच्या क्षमतेवर परिणाम करतात. याकडे वेळीच लक्ष न दिल्यास, त्याचा परिणाम मूत्रपिंड निकामी होऊ शकते आणि जे अपरिवर्तणीय असते आणि रक्तशुद्धीकरण किंवा मूत्रपिंड प्रत्यारोपण करणे आवश्यक असते.
मधुमेह असलेल्या लोकांना मधुमेहाच्या मूत्रपिंडाच्या आजाराच्या या चेतावणी लक्षणांबद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे:
हात, घोटा किंवा पायांना सूज येणे (Edema)
सामान्यतः, शरीरातील अतिरिक्त द्रव काढून टाकण्यात मूत्रपिंड निकामी झाल्यामुळे शरीराच्या अवयवांमध्ये सूज येते. हे विशेषत: हात, पाय किंवा घोट्यांवर परिणाम करते, त्यांना फुगलेले, सुजलेले स्वरूप देते. शिवाय, शरीर आवश्यकतेपेक्षा जास्त द्रव साठवून ठेवते, त्यामुळे वजन वाढू शकते.
हेही वाचा : मधुमेहींमध्ये साखर वाढू नये म्हणून आंबा खाण्याचे 5 नियम
कोरडी त्वचा आणि खाज सुटणे
कोरडी, खाज सुटलेली त्वचा हे मूत्रपिंडाच्या आजाराचे आणखी एक लक्षण आहे आणि ते रक्तप्रवाहात विष आणि टाकाऊ पदार्थ जमा झाल्याचे लक्षण आहे. त्वचेवर, यामुळे पुरळ, लालसरपणा आणि कोरडे डाग येऊ शकतात.
लघवीमध्ये प्रथिने (प्रोटीनुरिया) असतात
अल्ब्युमिन, प्रथिनांचा एक प्रकार, विशेषत: मधुमेही मूत्रपिंडाच्या आजाराच्या सुरुवातीच्या काळात मूत्रात असतो. लघवीच्या चाचणीने हे ओळखता येते. लघवीतील कोणतेही प्रथिन हे मूत्रपिंडाच्या आजारासाठी चेतावणी देणारे लक्षण आहे कारण मुत्रपिंड सामान्यत: प्रथिने बाहेर जाण्यापासून प्रतिबंधित करते.
हेही वाचा : गर्भवती महिलांनी हेअर डाय करणे सुरक्षित आहे का? जाणून घ्या काय सांगतात डॉक्टर
भूक मंदावणे
मधुमेही मूत्रपिंडाच्या आजाराचे आणखी एक चेतावणी देणारे लक्षण म्हणजे भूक मंदावणे किंवा भूक कमी होणे. रक्तातील टाकाऊ पदार्थ साचल्यामुळे मळमळ, उलट्या, भूक न लागणे आणि वजन कमी होणे असे परिणाम होतात.
अशक्तपणा आणि थकवा
मधुमेही मूत्रपिंडाचा आजार असलेल्या व्यक्तींमध्ये थकवा किंवा जास्त थकवा ही एक सामान्य तक्रार आहे. हे सामान्यत: अशक्तपणामुळे उद्भवते, अशी स्थिती ज्यामध्ये मूत्रपिंड एरिथ्रोपोएटिन तयार करणे थांबवतात, हा हार्मोन जो अस्थिमज्जामध्ये लाल रक्तपेशींच्या निर्मितीस उत्तेजित करण्यास मदत करतो.
मधुमेही मुत्रपिंडाच्या आजारामुळे आपल्या शरीरातून टाकाऊ पदार्थ आणि अतिरिक्त द्रवपदार्थ काढून टाकण्याची त्यांची विशिष्ट भूमिका पार पाडण्याच्या मुत्रपिंडाच्या क्षमतेवर परिणाम करतात. याकडे वेळीच लक्ष न दिल्यास, त्याचा परिणाम मूत्रपिंड निकामी होऊ शकते आणि जे अपरिवर्तणीय असते आणि रक्तशुद्धीकरण किंवा मूत्रपिंड प्रत्यारोपण करणे आवश्यक असते.
मधुमेह असलेल्या लोकांना मधुमेहाच्या मूत्रपिंडाच्या आजाराच्या या चेतावणी लक्षणांबद्दल माहिती असणे आवश्यक आहे:
हात, घोटा किंवा पायांना सूज येणे (Edema)
सामान्यतः, शरीरातील अतिरिक्त द्रव काढून टाकण्यात मूत्रपिंड निकामी झाल्यामुळे शरीराच्या अवयवांमध्ये सूज येते. हे विशेषत: हात, पाय किंवा घोट्यांवर परिणाम करते, त्यांना फुगलेले, सुजलेले स्वरूप देते. शिवाय, शरीर आवश्यकतेपेक्षा जास्त द्रव साठवून ठेवते, त्यामुळे वजन वाढू शकते.
हेही वाचा : मधुमेहींमध्ये साखर वाढू नये म्हणून आंबा खाण्याचे 5 नियम
कोरडी त्वचा आणि खाज सुटणे
कोरडी, खाज सुटलेली त्वचा हे मूत्रपिंडाच्या आजाराचे आणखी एक लक्षण आहे आणि ते रक्तप्रवाहात विष आणि टाकाऊ पदार्थ जमा झाल्याचे लक्षण आहे. त्वचेवर, यामुळे पुरळ, लालसरपणा आणि कोरडे डाग येऊ शकतात.
लघवीमध्ये प्रथिने (प्रोटीनुरिया) असतात
अल्ब्युमिन, प्रथिनांचा एक प्रकार, विशेषत: मधुमेही मूत्रपिंडाच्या आजाराच्या सुरुवातीच्या काळात मूत्रात असतो. लघवीच्या चाचणीने हे ओळखता येते. लघवीतील कोणतेही प्रथिन हे मूत्रपिंडाच्या आजारासाठी चेतावणी देणारे लक्षण आहे कारण मुत्रपिंड सामान्यत: प्रथिने बाहेर जाण्यापासून प्रतिबंधित करते.
हेही वाचा : गर्भवती महिलांनी हेअर डाय करणे सुरक्षित आहे का? जाणून घ्या काय सांगतात डॉक्टर
भूक मंदावणे
मधुमेही मूत्रपिंडाच्या आजाराचे आणखी एक चेतावणी देणारे लक्षण म्हणजे भूक मंदावणे किंवा भूक कमी होणे. रक्तातील टाकाऊ पदार्थ साचल्यामुळे मळमळ, उलट्या, भूक न लागणे आणि वजन कमी होणे असे परिणाम होतात.
अशक्तपणा आणि थकवा
मधुमेही मूत्रपिंडाचा आजार असलेल्या व्यक्तींमध्ये थकवा किंवा जास्त थकवा ही एक सामान्य तक्रार आहे. हे सामान्यत: अशक्तपणामुळे उद्भवते, अशी स्थिती ज्यामध्ये मूत्रपिंड एरिथ्रोपोएटिन तयार करणे थांबवतात, हा हार्मोन जो अस्थिमज्जामध्ये लाल रक्तपेशींच्या निर्मितीस उत्तेजित करण्यास मदत करतो.
