Silent Dehydration Signs: सायलंट डिहायड्रेशन ही एक अशी स्थिती आहे जी जगभरातील लाखो लोकांना त्रास देत आहे. भारतात, जेथे हवामान वर्षभर उष्ण आणि दमट असते, तेथे डिहायड्रेशन ही एक सामान्य समस्या आहे. खरं तर, नुकत्याच झालेल्या एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की ७५ टक्के भारतीय डिहायड्रेटेड आहेत. हे विशेषतः ग्रामीण भागात राहणार्‍या लोकांसाठी अधिक गंभीर आहे, जेथे स्वच्छ पिण्याच्या पाण्याचा पुरवठा मर्यादित असू शकतो. डिहायड्रेशन हा सामान्य त्रास असूनही अनेकांना त्याची लक्षणे लक्षात येत नाही. त्यामुळे इतर त्रास जसे की, त्वचेच्या, पोटाच्या समस्या, चेहरा काळवंडणे, अपचन सुद्धा वाढीस लागतात. आज आपण या सगळ्याच्या मागे असलेल्या डिहायड्रेशनची मुख्य लक्षणे व उपाय जाणून घेणार आहोत.

या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा
Skip
या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा

डिहायड्रेशन म्हणजे काय? (What Is Dehydration)

जेव्हा शरीरातील द्रवपदार्थ प्रमाणापेक्षा कमी होते त्या स्थितीला डिहायड्रेशन म्हणतात. हे विविध कारणांमुळे होऊ शकते, ज्यामध्ये जास्त घाम येणे, अतिसार, उलट्या होणे आणि पुरेसे पाणी न पिणे यांचा समावेश होतो. जेव्हा शरीरातील पाणी कमी होते, तेव्हा ते सोडियम, पोटॅशियम आणि क्लोराईडसारखे महत्त्वाचे इलेक्ट्रोलाइट्स देखील गमावते. हे इलेक्ट्रोलाइट्स योग्य पेशींच्या कार्यासाठी महत्वाचे आहेत आणि त्यांच्या नुकसानामुळे गंभीर आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात.

आणखी वाचा

डिहायड्रेशनची लक्षणे (Dehydration Signs)

डिहायड्रेशनचे सर्वात मोठे आव्हान म्हणजे लक्षणे अगदी क्षुल्लक असू शकतात आणि खूप उशीर होईपर्यंत अनेकांना डिहायड्रेशन झाल्याचे समजू शकत नाही. डिहायड्रेशनच्या काही सामान्य लक्षणांमध्ये तहान, कोरडे तोंड, थकवा आणि डोकेदुखी यांचा समावेश होतो. अधिक गंभीर प्रकरणांमध्ये, डिहायड्रेशनमुळे चक्कर येणे, गोंधळ, जलद हृदयाचा ठोका आणि चक्कर येऊ शकतात.

डिहायड्रेशन टाळण्यासाठी किती पाणी प्यावे? (How Much Water Is Important)

सुदैवाने, डिहायड्रेशन टाळण्यासाठी तुम्ही काही पावले उचलू शकता. सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे दिवसभर भरपूर पाणी पिणे. तज्ज्ञांनी दररोज किमान ८-१० ग्लास पाणी पिण्याचा सल्ला दिला आहे. परंतु हे तुमचे वय, वजन, ऍक्टिव्हिटी आणि आरोग्य स्थिती यावर अवलंबून बदलू शकते. साखरयुक्त पेये आणि अल्कोहोल टाळणे सर्वोत्तम पर्याय ठरेल. तुम्हाला उन्हाळ्यात सोडायुक्त ड्रिंक्स आणि कृत्रिम ज्यूस पिण्याचा मोह होऊ शकतो परंतु यामध्ये साखर असते, ज्यामुळे तुमचे शरीर आणखी डिहायड्रेट होते.

डिहायड्रेशनवर उपाय (Dehydration Remedies)

जर तुम्हाला सतत तहान लागल्यासारखे वाटत असेल, तोंड व घसा कोरडा पडत असेल किंवा थकवा किंवा डोकेदुखीचा त्रास होत असेल तर लगेच पाणी पिणे सुरू करणे महत्वाचे आहे. तुम्हाला हायड्रेटेड ठेवण्यासाठी तुम्ही फळे आणि भाज्या यासारखे पाण्याचे प्रमाण जास्त असलेले पदार्थ देखील खाऊ शकता. भरपूर पाणी पिण्यासह, डिहायड्रेशनमुळे गमावलेले इलेक्ट्रोलाइट्स शरीराला परत मिळण्यासाठी केळी, एवोकॅडो आणि पालेभाज्या यांसारखे जास्त इलेक्ट्रोलाइट्स असलेले पदार्थ खाणे उत्तम ठरू शकते.

हे ही वाचा<< सारा अली खानने ३० किलो वजन कमी करताना ‘या’ डाएट व व्यायामाचं केलं नेटाने पालन! म्हणते, “PCOS असताना..”

टीप: डिहायड्रेशनकडे वेळीच लक्ष न दिल्यास मूत्रपिंड निकामी होणे यासह अनेक त्रास वाढू शकतात त्यामुळे वरीलपैकी कोणतीही लक्षणे दिसल्यास वैद्यकीय सल्ला घेणे आवश्यक आहे.

-डॉ सुरंजित चॅटर्जी

डिहायड्रेशन म्हणजे काय? (What Is Dehydration)

जेव्हा शरीरातील द्रवपदार्थ प्रमाणापेक्षा कमी होते त्या स्थितीला डिहायड्रेशन म्हणतात. हे विविध कारणांमुळे होऊ शकते, ज्यामध्ये जास्त घाम येणे, अतिसार, उलट्या होणे आणि पुरेसे पाणी न पिणे यांचा समावेश होतो. जेव्हा शरीरातील पाणी कमी होते, तेव्हा ते सोडियम, पोटॅशियम आणि क्लोराईडसारखे महत्त्वाचे इलेक्ट्रोलाइट्स देखील गमावते. हे इलेक्ट्रोलाइट्स योग्य पेशींच्या कार्यासाठी महत्वाचे आहेत आणि त्यांच्या नुकसानामुळे गंभीर आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात.

आणखी वाचा

डिहायड्रेशनची लक्षणे (Dehydration Signs)

डिहायड्रेशनचे सर्वात मोठे आव्हान म्हणजे लक्षणे अगदी क्षुल्लक असू शकतात आणि खूप उशीर होईपर्यंत अनेकांना डिहायड्रेशन झाल्याचे समजू शकत नाही. डिहायड्रेशनच्या काही सामान्य लक्षणांमध्ये तहान, कोरडे तोंड, थकवा आणि डोकेदुखी यांचा समावेश होतो. अधिक गंभीर प्रकरणांमध्ये, डिहायड्रेशनमुळे चक्कर येणे, गोंधळ, जलद हृदयाचा ठोका आणि चक्कर येऊ शकतात.

डिहायड्रेशन टाळण्यासाठी किती पाणी प्यावे? (How Much Water Is Important)

सुदैवाने, डिहायड्रेशन टाळण्यासाठी तुम्ही काही पावले उचलू शकता. सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे दिवसभर भरपूर पाणी पिणे. तज्ज्ञांनी दररोज किमान ८-१० ग्लास पाणी पिण्याचा सल्ला दिला आहे. परंतु हे तुमचे वय, वजन, ऍक्टिव्हिटी आणि आरोग्य स्थिती यावर अवलंबून बदलू शकते. साखरयुक्त पेये आणि अल्कोहोल टाळणे सर्वोत्तम पर्याय ठरेल. तुम्हाला उन्हाळ्यात सोडायुक्त ड्रिंक्स आणि कृत्रिम ज्यूस पिण्याचा मोह होऊ शकतो परंतु यामध्ये साखर असते, ज्यामुळे तुमचे शरीर आणखी डिहायड्रेट होते.

डिहायड्रेशनवर उपाय (Dehydration Remedies)

जर तुम्हाला सतत तहान लागल्यासारखे वाटत असेल, तोंड व घसा कोरडा पडत असेल किंवा थकवा किंवा डोकेदुखीचा त्रास होत असेल तर लगेच पाणी पिणे सुरू करणे महत्वाचे आहे. तुम्हाला हायड्रेटेड ठेवण्यासाठी तुम्ही फळे आणि भाज्या यासारखे पाण्याचे प्रमाण जास्त असलेले पदार्थ देखील खाऊ शकता. भरपूर पाणी पिण्यासह, डिहायड्रेशनमुळे गमावलेले इलेक्ट्रोलाइट्स शरीराला परत मिळण्यासाठी केळी, एवोकॅडो आणि पालेभाज्या यांसारखे जास्त इलेक्ट्रोलाइट्स असलेले पदार्थ खाणे उत्तम ठरू शकते.

हे ही वाचा<< सारा अली खानने ३० किलो वजन कमी करताना ‘या’ डाएट व व्यायामाचं केलं नेटाने पालन! म्हणते, “PCOS असताना..”

टीप: डिहायड्रेशनकडे वेळीच लक्ष न दिल्यास मूत्रपिंड निकामी होणे यासह अनेक त्रास वाढू शकतात त्यामुळे वरीलपैकी कोणतीही लक्षणे दिसल्यास वैद्यकीय सल्ला घेणे आवश्यक आहे.

-डॉ सुरंजित चॅटर्जी