मधुमेह हा एक असा आजार आहे ज्याची लक्षणे नियंत्रणात न ठेवल्यास खूप गंभीर होऊ शकतात. मधुमेह हा एक जुनाट आजार आहे ज्याच्या रुग्णांची संख्या सतत वाढत आहे. मधुमेह आटोक्यात न आल्यास त्याच्या वाढीमुळे फुफ्फुसे, किडनी आणि हृदय या शरीरातील आवश्यक अवयवांना नुकसान होऊ शकते. मधुमेह हा एक मेटाबॉलिक रोग आहे ज्यामध्ये स्वादुपिंड इन्सुलिनचे उत्पादन थांबवते किंवा कमी करते. टाइप-१ मधुमेहाचे रुग्ण इन्सुलिनची कमतरता पूर्ण करण्यासाठी इन्सुलिनचे इंजेक्शन घेतात तर टाइप-२ मधुमेहाचे रुग्ण इन्सुलिनची कमतरता पूर्ण करण्यासाठी नैसर्गिक आहार आणि औषधे घेतात.
मधुमेहाची वाढ ही एक मोठी समस्या आहे. एका पातळीच्या पलीकडे मधुमेह वाढल्याने मृत्यूही होऊ शकतो. अशी अनेक प्रकरणे पाहण्यात आली आहेत ज्यात रक्तातील साखरेचे प्रमाण ६०० ओलांडल्यावर डायबेटिक कोमाची स्थिती होते. आता प्रश्न पडतो की डायबेटिक कोमा म्हणजे काय? या स्थितीचे कारण काय आहे आणि त्याचे निदान कसे करावे ते जाणून घेऊया.
( हे ही वाचा: आयुर्वेदानुसार दुधासोबत ‘या’ ५ गोष्टी एकत्र केल्यास बनतात विषासमान; चुकूनही यांचे सेवन करू नका)
डायबेटिक कोमा म्हणजे काय? (What is Diabetic Coma)?
डायबेटिक विभाग, किंग्स कॉलेज हॉस्पिटल, लंडनच्या मते, डायबेटिक कोमा ही एक अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये एखादी व्यक्ती बेशुद्ध अवस्थेत पोहोचते. तज्ज्ञांच्या मते, ही डायबेटिक कोमाशी संबंधित गुंतागुंत आहे, ज्यामुळे रुग्णाचा मृत्यूही होऊ शकतो. या स्थितीत रक्तातील साखर ६००mg/dl पर्यंत पोहोचते आणि रुग्ण बेशुद्ध होतो. डायबेटिक कोमाची समस्या केवळ उच्च रक्तातील साखर असलेल्या रुग्णांनाच असते असं नाही, तर साखरेची पातळी खूप कमी झाली तरी डायबेटिक कोमाची स्थिती उद्भवू शकते.
डायबेटिक कोमा स्थितीचे कारण काय आहे?
डायबेटिक कोमाचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे रक्तातील साखरेचे प्रमाण ६०० mg/dL पेक्षा जास्त. मूत्रात केटोन्सची उपस्थिती हे देखील मधुमेह कोमाचे एक कारण आहे. रक्त घट्ट झाल्यामुळे मधुमेह कोमाची स्थिती देखील उद्भवते. टाइप १ मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये आणखी एक स्थिती म्हणजे डायबेटिक केटोएसिडोसिस, ज्यामुळे डायबेटिक कोमा होऊ शकतो.
( हे ही वाचा: Mouth Ulcer: तोंडात फोड आल्याने खाणं अवघड झालंय? ‘हे’ घरगुती आराम देतील चटकन आराम)
जेव्हा रक्तातील साखर २५० mg/dL पेक्षा कमी होते तेव्हा मधुमेह ketoacidosis होतो. जेव्हा शरीर ग्लुकोजऐवजी फॅटी ऍसिड वापरते तेव्हा डायबेटिक कोमा देखील होऊ शकतो. डायबेटिक कोमा ही एक मेडिकल इमरजेंसी आहे ज्याला त्वरित उपचार आवश्यक आहेत.
डायबेटिक कोमा कसा टाळावा
- ही परिस्थिती टाळण्यासाठी आहाराची काळजी घ्या.
- आहारातून फळे, भाज्या आणि संपूर्ण धान्य घ्या.
- साखरेची पातळी नियमित तपासा.
- रक्तातील साखर वाढल्यास ताबडतोब औषध घ्या.
- शरीर सक्रिय ठेवा. शरीर सक्रिय ठेवण्यासाठी नियमित व्यायाम करा.
- तणावापासून दूर राहा. हा आजार वाढण्यामागे तणाव हे सर्वात मोठे कारण आहे.
