How To Control Blood Sugar without Insulin: बदलती जीवनशैली आणि चुकीचा आहार यांमुळे मधुमेहाचा आजार झपाट्याने वाढत आहे. सध्या लहान मुलांनाही याचा त्रास होत आहे. काही वेळा अनुवांशिक कारणांमुळेही मधुमेह होतो. मधुमेही रुग्णाला आयुष्यभर नियमांचे पालन करावे लागते, थोडेसे दुर्लक्ष केल्यास रक्तातील साखरेची पातळी वाढू शकते.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
जेव्हा स्वादुपिंडात इन्सुलिनची कमतरता असते तेव्हा रक्तातील साखरेची पातळी वाढते. या स्थितीला मधुमेह म्हणतात. आपल्या शरीरात पचन ग्रंथीमध्ये इन्सुलिन नैसर्गिकरित्या तयार होते. आपण जे अन्न खातो त्यातून ऊर्जा निर्माण करणे हे इन्सुलिनचे काम आहे. त्यामुळे मधुमेहाच्या रुग्णांनी असे पदार्थ खाणे आवश्यक आहे, जेणेकरून त्या पदार्थांमधून शरीराला ऊर्जा मिळू शकेल आणि ज्यामध्ये इन्सुलिनचे प्रमाण कमी असेल.
हेल्थलाइनच्या बातमीनुसार, मधुमेहाच्या काही प्रकरणांमध्ये, रुग्णाचे शरीर इन्सुलिन तयार करण्याची क्षमता पूर्णपणे गमावते. यावेळी रुग्णाला इन्सुलिनचे इंजेक्शन दिले जाते. मधुमेहावर वेळेवर उपचार न केल्यास हृदयविकार, किडनीचे आजार, मेंदूचे आजार आणि दृष्टी संबंधित आजार होऊ शकतात. सध्या, मधुमेहाचे तीन प्रकार आहेत – टाइप १ मधुमेह, प्रकार २ मधुमेह आणि जेस्टेशनल मधुमेह.
तज्ञांच्या मते, जवळजवळ ९० टक्के मधुमेही टाइप २ मधुमेहाचे आहेत आणि त्यांच्यात इन्सुलिनची कमतरता आहे. टाईप २ मधुमेहाला फारच कमी इंसुलिनची आवश्यकता असते, परंतु काहीवेळा टाइप २ च्या रूग्णांना देखील इन्सुलिन द्यावे लागते. तथापि, असे काही मार्ग आहेत की टाइप १ मधुमेह रुग्ण इन्सुलिन इंजेक्शन घेणे टाळू शकतात.
जीवनशैलीत बदल करा
टाइप २ मधुमेह असलेले लोक जीवनशैलीत बदल करून त्यांचा मधुमेह नियंत्रित करू शकतात. तुम्ही औषधे घेत असाल तरीही तुम्ही निरोगी जीवनशैलीचे पालन करू शकता.
संतुलित आहार घ्या
मधुमेही रुग्णांनी त्यांच्या आहाराकडे विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे. त्यांनी साखरेचे प्रमाण कमी असलेले परंतु जीवनसत्त्वे आणि खनिजांसह भरपूर पोषक असलेले अन्न खावे.
व्यायाम
योग आणि व्यायामानेही तुम्ही मधुमेहावर नियंत्रण ठेवू शकता. मधुमेहींनी आठवड्यातून ५ दिवस किमान ३० मिनिटे एरोबिक व्यायाम करावा.
(हे ही वाचा: तुमच्या वयानुसार तुम्हाला किती झोप घेणं गरजेचं आहे? पाहा सोपा तक्ता)
वजन कमी करा
जर तुमचे वजन जास्त असेल तर तुम्हाला मधुमेह होण्याची शक्यता देखील वाढते. म्हणूनच वजन कमी होईल असा आहार आणि व्यायाम दिनचर्या बनवणे महत्त्वाचे आहे.
पुरेशी झोप घ्या
प्रत्येकाला चांगल्या आरोग्यासाठी दररोज ७-९ तासांची झोप आवश्यक असते. रात्री उशिरापर्यंत जागणे आणि पुरेशी झोप न घेणे यामुळेही मधुमेहाचा धोका वाढतो.
धूम्रपान सोडणे
टाईप २ मधुमेहाचा धोका कमी करण्यासाठी तंबाखू टाळणे देखील महत्त्वाचे आहे. तुम्ही धुम्रपान करत असल्यास, तर वेळीच सोडा. यामुळे मधुमेह होण्याचा धोका सर्वात जास्त असतो.
जेव्हा स्वादुपिंडात इन्सुलिनची कमतरता असते तेव्हा रक्तातील साखरेची पातळी वाढते. या स्थितीला मधुमेह म्हणतात. आपल्या शरीरात पचन ग्रंथीमध्ये इन्सुलिन नैसर्गिकरित्या तयार होते. आपण जे अन्न खातो त्यातून ऊर्जा निर्माण करणे हे इन्सुलिनचे काम आहे. त्यामुळे मधुमेहाच्या रुग्णांनी असे पदार्थ खाणे आवश्यक आहे, जेणेकरून त्या पदार्थांमधून शरीराला ऊर्जा मिळू शकेल आणि ज्यामध्ये इन्सुलिनचे प्रमाण कमी असेल.
हेल्थलाइनच्या बातमीनुसार, मधुमेहाच्या काही प्रकरणांमध्ये, रुग्णाचे शरीर इन्सुलिन तयार करण्याची क्षमता पूर्णपणे गमावते. यावेळी रुग्णाला इन्सुलिनचे इंजेक्शन दिले जाते. मधुमेहावर वेळेवर उपचार न केल्यास हृदयविकार, किडनीचे आजार, मेंदूचे आजार आणि दृष्टी संबंधित आजार होऊ शकतात. सध्या, मधुमेहाचे तीन प्रकार आहेत – टाइप १ मधुमेह, प्रकार २ मधुमेह आणि जेस्टेशनल मधुमेह.
तज्ञांच्या मते, जवळजवळ ९० टक्के मधुमेही टाइप २ मधुमेहाचे आहेत आणि त्यांच्यात इन्सुलिनची कमतरता आहे. टाईप २ मधुमेहाला फारच कमी इंसुलिनची आवश्यकता असते, परंतु काहीवेळा टाइप २ च्या रूग्णांना देखील इन्सुलिन द्यावे लागते. तथापि, असे काही मार्ग आहेत की टाइप १ मधुमेह रुग्ण इन्सुलिन इंजेक्शन घेणे टाळू शकतात.
जीवनशैलीत बदल करा
टाइप २ मधुमेह असलेले लोक जीवनशैलीत बदल करून त्यांचा मधुमेह नियंत्रित करू शकतात. तुम्ही औषधे घेत असाल तरीही तुम्ही निरोगी जीवनशैलीचे पालन करू शकता.
संतुलित आहार घ्या
मधुमेही रुग्णांनी त्यांच्या आहाराकडे विशेष लक्ष देणे आवश्यक आहे. त्यांनी साखरेचे प्रमाण कमी असलेले परंतु जीवनसत्त्वे आणि खनिजांसह भरपूर पोषक असलेले अन्न खावे.
व्यायाम
योग आणि व्यायामानेही तुम्ही मधुमेहावर नियंत्रण ठेवू शकता. मधुमेहींनी आठवड्यातून ५ दिवस किमान ३० मिनिटे एरोबिक व्यायाम करावा.
(हे ही वाचा: तुमच्या वयानुसार तुम्हाला किती झोप घेणं गरजेचं आहे? पाहा सोपा तक्ता)
वजन कमी करा
जर तुमचे वजन जास्त असेल तर तुम्हाला मधुमेह होण्याची शक्यता देखील वाढते. म्हणूनच वजन कमी होईल असा आहार आणि व्यायाम दिनचर्या बनवणे महत्त्वाचे आहे.
पुरेशी झोप घ्या
प्रत्येकाला चांगल्या आरोग्यासाठी दररोज ७-९ तासांची झोप आवश्यक असते. रात्री उशिरापर्यंत जागणे आणि पुरेशी झोप न घेणे यामुळेही मधुमेहाचा धोका वाढतो.
धूम्रपान सोडणे
टाईप २ मधुमेहाचा धोका कमी करण्यासाठी तंबाखू टाळणे देखील महत्त्वाचे आहे. तुम्ही धुम्रपान करत असल्यास, तर वेळीच सोडा. यामुळे मधुमेह होण्याचा धोका सर्वात जास्त असतो.
