मधुमेहाच्या (diabetes) रुग्णांच्या संख्येत झपाट्याने वाढ होत आहे. इंटरनॅशनल डायबिटीज फेडरेशनच्या मते, २०१९ सालापर्यंत भारतात मधुमेह असलेल्या रुग्णांची संख्या ७० दशलक्ष होती आणि ती झपाट्याने वाढत आहे. मधुमेह हा असाध्य आजार आहे, परंतु आरोग्य तज्ज्ञांच्या मते रुग्ण आपली जीवनशैली बदलून या आजारावर नियंत्रण मिळवू शकतात.
बहुतेक लोकांना उच्च मधुमेहाच्या सुरुवातीच्या लक्षणांबद्दल माहिती नसते आणि ते त्याकडे दुर्लक्ष करत राहतात. त्यामुळे परिस्थिती गंभीर बनली आहे. न्युमोनिया, डेंग्यू यासारख्या आजारांमुळे अनेक वेळा रक्तातील साखरेची पातळी वाढते, परंतु जर तुम्हाला अशी कोणतीही समस्या भेडसावत नसेल आणि रक्तातील साखरेची पातळी जास्त असेल तर ही चिंताजनक बाब आहे. आज आपण जाणून घेणार आहोत की उच्च रक्त शर्करा किंवा मधुमेहाची प्राथमिक लक्षणे कोणती आहेत.
मधुमेहाची प्राथमिक लक्षणे
दीर्घकाळापर्यंत रक्तातील साखरेची पातळी वाढणे हे मधुमेहाचे लक्षण आहे. तुम्हाला असे काही वाटले की लगेच तज्ज्ञांशी संपर्क साधावा. याशिवाय निरोगी व्यक्तींनी त्यांच्या रक्तातील साखरेची पातळी दरवर्षी तपासली पाहिजे. मधुमेह किंवा उच्च रक्त शर्करा असलेल्या लोकांमध्ये अनेक लक्षणे दिसू शकतात. यापैकी काही खालीलप्रमाणे आहेत-
- वारंवार लघवी होणे हे मधुमेहाचे लक्षण आहे. जेव्हा साखर (ग्लूकोज) रक्तप्रवाहात जमा होते, तेव्हा शरीर ती लघवीद्वारे बाहेर टाकण्याचा प्रयत्न करते. जर तुम्ही दिवसातून अनेक वेळा सामान्यपेक्षा जास्त लघवीला जात असाल तर तुम्ही डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
- वेळोवेळी तहान लागणे हे देखील चांगले लक्षण नाही. हे उच्च रक्त शर्करेचे लक्षण असू शकते. खरं तर, वारंवार लघवीमुळे शरीरात निर्जलीकरण होते. रक्तातील साखर टिश्यूमधून द्रव बाहेर काढते. त्यामुळे तहान वाढते.
- रक्तातील साखरेचे प्रमाण वाढल्यामुळे शरीरात तयार होणाऱ्या इन्सुलिनचे कार्य बिघडते आणि शरीरातील ऊर्जा कमी होते. उच्च रक्त शर्करा किंवा मधुमेह असलेल्या लोकांना अनेकदा थकवा जाणवू शकतो. हात, पाय आणि डोके दुखणे हे याचे कारण असू शकते.
- मधुमेहामुळे महिला आणि पुरुषांमध्येही लैंगिक समस्या येऊ शकतात. पुरुषांमध्ये वंध्यत्व ही एक सामान्य समस्या आहे. याशिवाय मेंटल क्लाऊडिंग, मूर्च्छा ही लक्षणे दिसतात.
- मधुमेहामुळे डोळ्याच्या लेन्सवर सूज येते, त्यामुळे दृष्टी धूसर होते. मधुमेहामुळे डोळयातील पडदामधील रक्तवाहिन्यांची गळती होऊ शकते, ज्यामुळे दृष्टीच्या समस्या उद्भवू शकतात. याला डायबेटिक रेटिनोपॅथी म्हणतात.
- मधुमेह असलेल्या लोकांना जास्त खाल्ल्यानंतरही जास्त भूक लागते आणि वजन कमी होऊ शकते. तथापि, टाइप १ मधुमेहामध्ये हे घडते. टाइप २ मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये वजन वाढण्याची प्रकरणे दिसून येतात.
(येथे देण्यात आलेली माहिती गृहीतके आणि सामान्य माहितीवर आधारित आहे. कृपया अधिक माहितीकरिता तज्ञांशी संपर्क साधा.)
बहुतेक लोकांना उच्च मधुमेहाच्या सुरुवातीच्या लक्षणांबद्दल माहिती नसते आणि ते त्याकडे दुर्लक्ष करत राहतात. त्यामुळे परिस्थिती गंभीर बनली आहे. न्युमोनिया, डेंग्यू यासारख्या आजारांमुळे अनेक वेळा रक्तातील साखरेची पातळी वाढते, परंतु जर तुम्हाला अशी कोणतीही समस्या भेडसावत नसेल आणि रक्तातील साखरेची पातळी जास्त असेल तर ही चिंताजनक बाब आहे. आज आपण जाणून घेणार आहोत की उच्च रक्त शर्करा किंवा मधुमेहाची प्राथमिक लक्षणे कोणती आहेत.
मधुमेहाची प्राथमिक लक्षणे
दीर्घकाळापर्यंत रक्तातील साखरेची पातळी वाढणे हे मधुमेहाचे लक्षण आहे. तुम्हाला असे काही वाटले की लगेच तज्ज्ञांशी संपर्क साधावा. याशिवाय निरोगी व्यक्तींनी त्यांच्या रक्तातील साखरेची पातळी दरवर्षी तपासली पाहिजे. मधुमेह किंवा उच्च रक्त शर्करा असलेल्या लोकांमध्ये अनेक लक्षणे दिसू शकतात. यापैकी काही खालीलप्रमाणे आहेत-
- वारंवार लघवी होणे हे मधुमेहाचे लक्षण आहे. जेव्हा साखर (ग्लूकोज) रक्तप्रवाहात जमा होते, तेव्हा शरीर ती लघवीद्वारे बाहेर टाकण्याचा प्रयत्न करते. जर तुम्ही दिवसातून अनेक वेळा सामान्यपेक्षा जास्त लघवीला जात असाल तर तुम्ही डॉक्टरांशी संपर्क साधावा.
- वेळोवेळी तहान लागणे हे देखील चांगले लक्षण नाही. हे उच्च रक्त शर्करेचे लक्षण असू शकते. खरं तर, वारंवार लघवीमुळे शरीरात निर्जलीकरण होते. रक्तातील साखर टिश्यूमधून द्रव बाहेर काढते. त्यामुळे तहान वाढते.
- रक्तातील साखरेचे प्रमाण वाढल्यामुळे शरीरात तयार होणाऱ्या इन्सुलिनचे कार्य बिघडते आणि शरीरातील ऊर्जा कमी होते. उच्च रक्त शर्करा किंवा मधुमेह असलेल्या लोकांना अनेकदा थकवा जाणवू शकतो. हात, पाय आणि डोके दुखणे हे याचे कारण असू शकते.
- मधुमेहामुळे महिला आणि पुरुषांमध्येही लैंगिक समस्या येऊ शकतात. पुरुषांमध्ये वंध्यत्व ही एक सामान्य समस्या आहे. याशिवाय मेंटल क्लाऊडिंग, मूर्च्छा ही लक्षणे दिसतात.
- मधुमेहामुळे डोळ्याच्या लेन्सवर सूज येते, त्यामुळे दृष्टी धूसर होते. मधुमेहामुळे डोळयातील पडदामधील रक्तवाहिन्यांची गळती होऊ शकते, ज्यामुळे दृष्टीच्या समस्या उद्भवू शकतात. याला डायबेटिक रेटिनोपॅथी म्हणतात.
- मधुमेह असलेल्या लोकांना जास्त खाल्ल्यानंतरही जास्त भूक लागते आणि वजन कमी होऊ शकते. तथापि, टाइप १ मधुमेहामध्ये हे घडते. टाइप २ मधुमेह असलेल्या लोकांमध्ये वजन वाढण्याची प्रकरणे दिसून येतात.
(येथे देण्यात आलेली माहिती गृहीतके आणि सामान्य माहितीवर आधारित आहे. कृपया अधिक माहितीकरिता तज्ञांशी संपर्क साधा.)
