– डॉ. निमिष शहा
फुफ्फुस हे शरीरातील एक महत्त्वाचे तसेच संवेदनाक्षम अवयव आहे. याचे कारण हे शरीराला ऑक्सिजन प्रदान करते आणि शरीरातून कार्बन डाय ऑक्साईड (निरूपयोगी वायू) सोडते. हे अत्यंत संवेदनाक्षम तसेच खुले अवयव आहे कारण ते बाह्य वातावरणाशी थेट जोडते. याच कारणामुळे एखादी व्यक्ती सहजपणे संक्रमण घेवू शकते. श्वसनमार्गास लागणारे संक्रमण जसे की, वरच्या भागाचे श्वसन, त्याखालील भागाचे श्वसन किंवा न्यूमोनिया असू शकते.
सारी(SARI) खूप गंभीर संसर्गामध्ये फुफ्फुसांचा समावेश असतो, या संसर्गामुळे शरीरात ऑक्सिजन पुरवण्याची करण्याची क्षमता असलेल्या फुफ्फुसांना अडथळा निर्माण होतो. मुख्यत: सारीची अनेक कारणे आहेत. हे व्हायरल, बॅक्टेरिया, बुरशी किंवा इतर कमी सामान्य जीव हि असू शकते. यामध्ये रुग्नाला सामान्यत: श्वासोच्छवासाच्या त्रासासह खोकला, ताप दिसून येते. काही रुग्णांना गोंधळ निर्माण होऊ शकते आणि बेशुद्ध हि होऊ शकतात. कालावधी आणि तीव्रतेनुसार लक्षणे बदलू शकतात.
सारी, त्वरित व योग्य उपचार न दिल्यास जीवघेणा ठरू शकतो. सएआरआय(SARI) तपासण्यासाठी अनेक तपासण्या केल्या जातात. उपचार नेहमीच मूलभूत कारण शोधण्याचा आणि त्यामागील कारणाचा उपचार करण्याचा प्रयत्न करीत असतो. मधुमेह, उच्चरक्तदाब, ह्रदयाचा रोग, यकृत किंवा मूत्रपिंड बिघडलेले कार्य किंवा दमा / सीओपीडी पूर्वी किंवा सक्रिय टीबीसारख्या इतर फुफ्फुसाच्या आजार असलेल्या ज्येष्ठांना याचा अधिक धोका असतो.
उपचारांचा मुख्य आधार म्हणजे ऑक्सिजनेशन. हे साधे ऑक्सिजनच वापरत प्लास्टिक ट्यूबद्वारे किंवा सीपीएपी/ बीआयपीएपीद्वारे दिले जाते किंवा अत्यंत गंभीर स्वरुपाच्या रूग्णाला आयसीयूमध्ये व्हेंटिलेटरवर ठेवण्याची आवश्यकता असू शकते. यासह इतर चाचण्या हि केल्या जातात कारण ओळखण्यासाठी आणि अँटीबायोटिक्स वापरण्यासाठी किंवा अँटीवायरल किंवा अँटीफंगल, काय झालं आहे यावर अवलंबून असते.
सारी(SARI) कधीकधी शरीरात इतर कोणत्याही संसर्गामुळे असू शकते आणि परिणामी, ते फुफ्फुसांमध्ये पसरते. जेव्हा शरिरामध्ये संक्रमणामुळे फुफ्फुसांमध्ये द्रव जमा होतो आणि नंतर त्याचा दुसरा परिणाम म्हणून फुफ्फुसात संसर्ग होतो. या आजाराच्या जटिलतेमुळे एसआरआयच्या बहुतेक रूग्णांना आयसीयूमध्ये व्यवस्थापित करणे आवश्यक असते आणि दीर्घकाळ रुग्णालयात रहावे लागते.
( लेखक जसलोक रुग्णालय व संशोधन केंद्रातील श्वसन चिकित्सा सल्लागार आहेत)
