टेक्सास: चांगली झोप येण्यासाठी ताण किंवा जोर लावून केलेल्या किंवा प्रतिकारातून केलेल्या व्यायामांमुळे (रेझिस्टन्स एक्झरसाईझ) हे एरोबिक व्यायामापेक्षा अधिक प्रभावी ठरतात. हृदयाच्या आरोग्यासाठी आणि नियंत्रित रक्तदाबासाठी चांगली झोप येणे नितांत गरजेचे आहे, असा अभ्यास अहवालाचा निष्कर्ष ‘अमेरिकन हेल्थ असोसिएशन’तर्फे प्रकाशित केलेल्या नियतकालिकात प्रकाशित करण्यात आला आहे. व्यापक स्तरावर सर्वसाधारण प्रौढांच्या व्यायामांची आणि दीर्घ पहाणीतून केलेल्या अभ्यासाद्वारे हे निष्कर्ष काढण्यात आले आहेत. विविध प्रकारच्या व्यायामांचा झोपेच्या गुणवत्तेच्या विविध निकषांवर कसा परिणाम होतो, याची तुलना याद्वारे करण्यात आली. हा अहवाल तयार करणारे अमेरिकेतील आयोवा विद्यापीठातील सहाय्यक प्राध्यापक डॉ. अंजेलिक ब्रेलेन्थिन यांनी सांगितले, की हृदयासह इतर आरोग्य चांगले राखण्यासाठी पुरशा निद्रेची आणि चांगल्या गाढ निद्रेची आवश्यकता असल्याचे सातत्याने निदर्शनास येत आहे. एरोबिकसारख्या लयबद्ध हालचालींनी केलेल्या व्यायामामुळे झोपेची गुणवत्ता वाढते. चांगली निद्रा येते. मात्र ताण देऊन किंवा जोर लावून केलेल्या किंवा प्रतिकारातून केलेल्या व्यायामांचा ((रेझिस्टन्स एक्झरसाईझ) व एरोबिक व्यायामांचा निद्रेवर होणाऱ्या परिणामांचा तुलनात्मक अभ्यास झाला नव्हता. अमेरिकेच्या आरोग्या विभागाच्या व्यायामविषयक मार्गदर्शक-सल्लागार समितीच्या अहवालानुसार या अभ्यासाची गरज व्यक्त झाली. त्यानुसार आम्ही विविध व्यायामांचा निद्रेवर होणाऱ्या परिणामांचा व्यापक स्तरावरील अभ्यास आहे. प्रौढांच्या व्यायामांचा व्यापक स्तरावर आणि दीर्घकाळ अभ्यास केल्यानंतर आम्ही हे निष्कर्ष काढले आहेत, ब्रेलेन्थिन यांनी सांगितले या अभ्यासाचा एक भाग म्हणून २५ ते ४० बॉडी मास इंडेस्क असलेल्या ३६८ स्थूल प्रौढांना यात सहभागी करून घेण्यात आले. ही मंडळी फरशी शारीरिक हालचाली न करणारी, आणि वरचा रक्तदाब १२०-१३९ आणि खालचा रक्तदाब ८०-८९ असलेली होती. या सहभागी व्यक्तींना सरसकट व्यायाम न करणारा गट, फक्त जोर लावून केलेल्या किंवा प्रतिकारातून केलेल्या व्यायामाचा (रेझिस्टन्स एक्झरसाईझ) गट, फक्त एरोबिक व्यायाम गट आणि रेझिस्टन्स एक्झरसाईझ व एरोबिक व्यायाम असा दोन्हींचा अंतर्भाव असलेल्या एका गटात तुलनात्मक अभ्यासासाठी विभागण्यात आले. त्यांच्या व्यायामाची वर्षभर पाहणी करण्यात आली. आठवडय़ातून तीनदा त्यांच्या तासाभराच्या व्यायामाचे पर्यवेक्षण-पाहणी करण्यात आली. रेझिस्टन्स आणि एरोबिक दोन्ही व्यायामांचा अंतर्भाव असलेल्या गटांनी प्रत्येकी अर्धा तास या दोन्ही पद्धतीने व्यायाम केला. त्यानंतर या प्रत्येक गटातील व्यक्तींच्या निद्रेच्या अभ्यासाअंती हे निष्कर्ष काढण्यात आले.
