एकेकाळी, एप्रिल मे मध्ये प्रत्येक भारतीय घरात पापड बनवण्याची घाई असायची. मात्र आता बदलत्या जीवनशैलीमुळे, घरी पापड बनवण्याची कला लुप्त होत चालली आहे. हल्ली आपण सगळेच थेट दुकानातून पापड आणतो.आपल्या देशांतील कित्येक भागांत दररोज न चुकता शाकाहारी पदार्थांसोबत पापड खाण्याची परंपरा पूर्वापार चालत आली आहे.भारतातील प्रत्येक प्रदेशाची स्वतःची विविधता आहे – दक्षिण भारतीय तांदळाचे पापड, राजस्थानचे बेसन (बेसन) पापड किंवा पंजाबी उडद डाळ पापड. म्हणजे लोणचं आणि पापड हे आपण साईड डिश म्हणून खातो. यामुळे जेवणाची मजा दुप्पट होते. पण फक्त चवीसाठी खाल्ले जाणारे पापड आरोग्यासाठी फायदेशीर आहेत का? सर्वांच्या ह्रदयाजवळच्या या थाळीतील हक्काची एक जागा कायमच पापडाने पटकावलेली असते. तुम्ही देखील पापड खाता? मग जाणून घ्या रोज पापड खाणे योग्य आहे की नाही..
एका पापडात (अंदाजे १३ ग्रॅम) हे असते, कॅलरीज: ३५-४०, कॅलरी प्रथिने, ३.३ ग्रॅमफॅट, ०.४२ ग्रॅमकर्बोदके, ७.८ ग्रॅमसोडियम, २२६ मिलीग्रामएक ते दोन तुकडे माफक प्रमाणात खाणे स्वीकार्य आहे.
पापड खाण्याचे आरोग्य धोके
१. उच्च सोडियम सामग्री
कारखान्यात बनवलेल्या पापडांमध्ये अनेकदा मीठ आणि सोडियम-आधारित संरक्षक घटक जास्त प्रमाणात असतात, जसे की सोडियम कार्बोनेट आणि सोडियम बायकार्बोनेट (सामान्यतः पापड खार म्हणून ओळखले जाते). जास्त सोडियम सेवन उच्च रक्तदाब, मूत्रपिंडाचे विकार आणि हृदयरोगाशी संबंधित आहे. अभ्यासांनी सांगितले आहे की, उच्च सोडियम पातळी असलेले प्रक्रिया केलेले अन्न दीर्घकालीन आरोग्य धोके निर्माण करू शकतात, विशेषतः उच्च रक्तदाब किंवा हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी आजार असलेल्या व्यक्तींसाठी.
२. तळलेले की भाजलेले पापड फायदेशीर?
संशोधनातून असे दिसून आले आहे की पापड सारखे कार्बोहायड्रेटयुक्त पदार्थ तळून आणि भाजल्याने अ‍ॅक्रिलामाइड तयार होऊ शकते – एक ज्ञात न्यूरोटॉक्सिन आणि कार्सिनोजेन. पुराव्यांवरून असे दिसून येते की अ‍ॅक्रिलामाइडच्या संपर्कात आल्याने कर्करोग आणि हृदयरोगाचा धोका वाढू शकतो. याव्यतिरिक्त, तळलेल्या पापडांमधील चरबीचे विघटन झाल्यामुळे वास येऊ शकतो, जो चिंता आणि मूड चढउतार यासारख्या लक्षणांशी जोडला गेला आहे.
३. प्रिझर्व्हेटिव्ह्ज आणि कृत्रिम पदार्थ –
अनेक पॅकेज केलेल्या पापडांमध्ये कृत्रिम चव आणि प्रिझर्व्हेटिव्ह्ज असतात जे पचनक्रियेत व्यत्यय आणू शकतात आणि आम्लता वाढवू शकतात. “साजी” (सोडियम कार्बोनेट) सारखे सोडियम क्षार बहुतेकदा चव वाढवण्यासाठी वापरले जातात परंतु सोडियमचे प्रमाण लक्षणीयरीत्या वाढवू शकतात.
