जागतिक न्यूमोनिया दिवस हा सार्वजनिक आरोग्य समस्या दूर करणायसाठी तसेच न्यूमोनियाचे गांभीर्य अधोरेखित करण्यासाठी आणि रोगाशी लढण्यासाठी मार्ग शोधण्यासाठी त्याचबरोबर अधिक संस्था/देशांना प्रोत्साहित करण्यासाठी हा दिवस साजरा केला जातो. हा दिवस सर्वप्रथम ग्लोबल कोलिशन अगेन्स्ट चाइल्ड न्यूमोनिया (GCCP) द्वारे आयोजित करण्यात आला होता. जो समस्येचे निराकरण करण्यासाठी सार्वजनिक आणि राजकीय सहकार्य निर्माण करण्यात मदत करण्यासाठी तयार करण्यात आला होता. दरवर्षी हा दिवस साजरा करण्यासाठी १२ नोव्हेंबर निवडण्यात आला आहे.
करोना महामारीमुळे जगभरामध्ये सर्वच स्तरावर नुकसान झाले असले तरीही न्यूमोनिया या आजाराविषयी चांगल्या प्रकारे जनजागृती झाली आहे. अनेक नागरिक न्यूमोनिया या आजाराला आता गांभीर्याने घेत आहेत. न्यूमोनिया हा जगातील सर्वात मोठा संसर्गजन्य विकार आहे. या करिता १२ नोव्हेंबर हा दिवस न्यूमोनियाविषयी जागरुकता करण्यासाठी जागतिक न्यूमोनिया दिन म्हणून पाळला जातो.
जागतिक न्यूमोनिया दिनाविषयी मुख्य तथ्ये
जागतिक न्यूमोनिया दिनाचा उद्देश जगभरातील लोकांमध्ये न्यूमोनियाबद्दल जागरूकता पसरवणे हा आहे.
संयुक्त राष्ट्रांनी (UN) १२ नोव्हेंबर २००९ रोजी पहिला जागतिक न्यूमोनिया दिवस जगभरात साजरा केला.
शरीर चांगले ठेवणे हे कर्तव्य आहे… अन्यथा आपण आपले मन मजबूत आणि स्वच्छ ठेवू शकणार नाही.”
चांगले आरोग्य ही आपण विकत घेऊ शकत नाही. तथापि, ते एक अत्यंत मौल्यवान बचत खाते असू शकते.
न्युमोनियाविरुद्धच्या लढाईत आम्ही आमची आशा सोडण्यास खूप मजबूत आहोत.
इतिहास, आणि महत्त्व
जागतिक न्यूमोनिया दिन १२ नोव्हेंबर २००९ रोजी प्रथमच साजरा करण्यात आला. दरवर्षी १०० हून अधिक संस्था एकत्र येऊन “बाल न्यूमोनिया विरुद्ध ग्लोबल युती” तयार करतात आणि न्यूमोनियाशी संबंधित मृत्यूंबद्दल जागतिक जागरूकता निर्माण करतात. जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) युनायटेड नेशन्स चिल्ड्रन्स फंड (UNICEF) ने न्यूमोनिया आणि डायरियाबद्दल जागतिक जागरूकता निर्माण करण्यासाठी कृती योजना जाहीर केली होती. त्यांनी प्रत्येक १००० जीवांचे लक्ष्य ठेवले, मुलांमध्ये न्यूमोनियामुळे ३ पेक्षा कमी मृत्यू झाले.
लहान मुलांमध्ये न्यूमोनियाच्या प्रतिबंधासाठी लसीकरण हाच एक सुरक्षित उपाय आहे. त्याशिवाय नवजात बालकांना पहिल्या सहा महिन्यांपर्यंत मातेने स्तनपान देणे, लहान मुलांच्या संपर्कात धूम्रपान टाळणे, तसेच मुलांना पोषक आहारासह प्रदूषण नसलेल्या मोकळ्या हवेत नेणे, याद्वारेही बालकांना होणारा न्यूमोनिया टाळण्यासाठी मदत होऊ शकेल, असे मत जागतिक न्यूमोनिया दिनानिमित्त वैद्यकीय तज्ज्ञांनी व्यक्त केले.
जागतिक न्यूमोनिया दिवस २०२१ थीम
जागतिक न्यूमोनिया दिन २०२१ ची थीम WHO ने जाहीर केली आहे, ती म्हणजे “न्यूमोनियाला थांबवा, प्रत्येक श्वास महत्वाचा आहे.” ही थीम जगाला न्यूमोनियामुक्त करण्यावर भर देते.
न्यूमोनियाची लक्षणे आणि निदान
खालील लक्षणांद्वारे न्यूमोनिया ओळखू शकता
हिरवा किंवा पिवळा खोकला किंवा अगदी रक्तरंजित श्लेष्मा.
जेव्हा तुम्ही खोकता किंवा खोल श्वास घेता तेव्हा छातीत तीक्ष्ण किंवा तीव्र वेदना होतात.
कमी ऊर्जा जाणवणे, भूक न लागणे.
घाम येणे, थंडी वाजणे आणि ताप येणे.
जलद, उथळ श्वास घेणे.
शरीराचे तापमान कमी होणे.
श्वास घेण्यात अडचण होणे.
पोस्ट ऑफिसच्या ‘या’ योजनांमध्ये गुंतवणूक करा, काही वर्षांत पैसे होतील दुप्पट
खालील मार्गांनी डॉक्टरांना भेट देऊन न्यूमोनियाचे निदान करू शकता:
छातीचा एक्स-रे
रक्त संस्कृती
थुंकी संस्कृती
नाडी ऑक्सिमेट्री
सीटी स्कॅन
द्रव नमुना
ब्रॉन्कोस्कोपी
करोना महामारीमुळे जगभरामध्ये सर्वच स्तरावर नुकसान झाले असले तरीही न्यूमोनिया या आजाराविषयी चांगल्या प्रकारे जनजागृती झाली आहे. अनेक नागरिक न्यूमोनिया या आजाराला आता गांभीर्याने घेत आहेत. न्यूमोनिया हा जगातील सर्वात मोठा संसर्गजन्य विकार आहे. या करिता १२ नोव्हेंबर हा दिवस न्यूमोनियाविषयी जागरुकता करण्यासाठी जागतिक न्यूमोनिया दिन म्हणून पाळला जातो.
जागतिक न्यूमोनिया दिनाविषयी मुख्य तथ्ये
जागतिक न्यूमोनिया दिनाचा उद्देश जगभरातील लोकांमध्ये न्यूमोनियाबद्दल जागरूकता पसरवणे हा आहे.
संयुक्त राष्ट्रांनी (UN) १२ नोव्हेंबर २००९ रोजी पहिला जागतिक न्यूमोनिया दिवस जगभरात साजरा केला.
शरीर चांगले ठेवणे हे कर्तव्य आहे… अन्यथा आपण आपले मन मजबूत आणि स्वच्छ ठेवू शकणार नाही.”
चांगले आरोग्य ही आपण विकत घेऊ शकत नाही. तथापि, ते एक अत्यंत मौल्यवान बचत खाते असू शकते.
न्युमोनियाविरुद्धच्या लढाईत आम्ही आमची आशा सोडण्यास खूप मजबूत आहोत.
इतिहास, आणि महत्त्व
जागतिक न्यूमोनिया दिन १२ नोव्हेंबर २००९ रोजी प्रथमच साजरा करण्यात आला. दरवर्षी १०० हून अधिक संस्था एकत्र येऊन “बाल न्यूमोनिया विरुद्ध ग्लोबल युती” तयार करतात आणि न्यूमोनियाशी संबंधित मृत्यूंबद्दल जागतिक जागरूकता निर्माण करतात. जागतिक आरोग्य संघटना (WHO) युनायटेड नेशन्स चिल्ड्रन्स फंड (UNICEF) ने न्यूमोनिया आणि डायरियाबद्दल जागतिक जागरूकता निर्माण करण्यासाठी कृती योजना जाहीर केली होती. त्यांनी प्रत्येक १००० जीवांचे लक्ष्य ठेवले, मुलांमध्ये न्यूमोनियामुळे ३ पेक्षा कमी मृत्यू झाले.
लहान मुलांमध्ये न्यूमोनियाच्या प्रतिबंधासाठी लसीकरण हाच एक सुरक्षित उपाय आहे. त्याशिवाय नवजात बालकांना पहिल्या सहा महिन्यांपर्यंत मातेने स्तनपान देणे, लहान मुलांच्या संपर्कात धूम्रपान टाळणे, तसेच मुलांना पोषक आहारासह प्रदूषण नसलेल्या मोकळ्या हवेत नेणे, याद्वारेही बालकांना होणारा न्यूमोनिया टाळण्यासाठी मदत होऊ शकेल, असे मत जागतिक न्यूमोनिया दिनानिमित्त वैद्यकीय तज्ज्ञांनी व्यक्त केले.
जागतिक न्यूमोनिया दिवस २०२१ थीम
जागतिक न्यूमोनिया दिन २०२१ ची थीम WHO ने जाहीर केली आहे, ती म्हणजे “न्यूमोनियाला थांबवा, प्रत्येक श्वास महत्वाचा आहे.” ही थीम जगाला न्यूमोनियामुक्त करण्यावर भर देते.
न्यूमोनियाची लक्षणे आणि निदान
खालील लक्षणांद्वारे न्यूमोनिया ओळखू शकता
हिरवा किंवा पिवळा खोकला किंवा अगदी रक्तरंजित श्लेष्मा.
जेव्हा तुम्ही खोकता किंवा खोल श्वास घेता तेव्हा छातीत तीक्ष्ण किंवा तीव्र वेदना होतात.
कमी ऊर्जा जाणवणे, भूक न लागणे.
घाम येणे, थंडी वाजणे आणि ताप येणे.
जलद, उथळ श्वास घेणे.
शरीराचे तापमान कमी होणे.
श्वास घेण्यात अडचण होणे.
पोस्ट ऑफिसच्या ‘या’ योजनांमध्ये गुंतवणूक करा, काही वर्षांत पैसे होतील दुप्पट
खालील मार्गांनी डॉक्टरांना भेट देऊन न्यूमोनियाचे निदान करू शकता:
छातीचा एक्स-रे
रक्त संस्कृती
थुंकी संस्कृती
नाडी ऑक्सिमेट्री
सीटी स्कॅन
द्रव नमुना
ब्रॉन्कोस्कोपी
