गीतरामायण – आठवणी रसिकांच्या

निरपेक्ष सादरीकरण
माझं बालपण अहमदनगरमध्ये गेलं. गीतरामायणाचं प्रक्षेपण सुरू झालं तेव्हा मी आठवीत होतो. रेडिओवरून ते नियमित ऐकण्याचं भाग्य मला लाभलं. मात्र, तेव्हा गाणी ध्वनिमुद्रित करायची सुविधा नसल्याने बाबूजींचं गाणं ऐकायचं, त्याची मनात उजळणी करायची आणि ते लक्षात ठेवायचं अशी सवय मला लागली. त्यामुळे त्यातील सगळी गीते आत्मसात झाली. पुढे नोकरीनिमित्त ठाण्यात आलो. लहानपणीच्या या संस्कारांमुळे गाण्याचं शास्त्रशुद्ध शिक्षण घेण्याचं ठरवलं. या साधनेत बाधा येऊ नये, यासाठी कालांतराने नोकरीही सोडली. गीतरामायणामुळे बाबूजींशी जुजबी परिचयही झाला. ते असेपर्यंत या गीतांचं सार्वजनिक ठिकाणी सादरीकरण करण्याचं धाडस मी केलं नाही, मात्र २००२ नंतर गीतरामायणाचे प्रयोग मी सुरू केले, यात मी एक पथ्य पाळलं व ते म्हणजे कोणत्याही मोबदल्याशिवाय व अपेक्षेशिवाय ते सादर करणं. जाहिरात करण्याच्या फंदातही मी पडलो नाही. केवळ मौखिक जाहिरातीच्या आधारे मुंबई, ठाणे, अलिबाग, रत्नागिरी, नाशिक, बदलापूर आदी अनेक ठिकाणी मी हे कार्यक्रम केले. यात मला पुरुषोत्तम रानडे यांची संवादिनीवर व प्रकाश चितळे यांची तबल्यावर बहुमोल साथ लाभली. काही कार्यक्रमात माझी पत्नी सुजया व मुलगा महेश हेही सहभागी होतात. गीतरामायण साठाव्या वर्षांत प्रवेश करत असताना माझे कार्यक्रम पाचशेच्या आसपास येऊन पोहोचले आहेत, याचा वेगळाच आनंद आहे. ही गीतं गायल्याने मला आनंद मिळतो, ऐकणारेही चार घटका रमतात, याचं समाधान वाटतं.
– सुरेश करमरकर, ठाणे पूर्व

काव्य नव्हे, हा अमृतसंचय!
माझं माहेर दादरचं. वडील सिद्धिविनायक मंदिरात मुख्य पूजारी होते. घरात साहजिकच धार्मिक व सांस्कृतिक वातावरण. गीतरामायण सुरू झालं तेव्हा माझा जन्मही झाला नव्हता, मात्र बाबूजींनी त्याचे जाहीर कार्यक्रम सुरू केल्यानंतर लहानपणीच ते ऐकण्याचा योग आला. दादर भागात तेव्हा अनेकदा हा कार्यक्रम होत असे. टेपरेकॉर्डर, कॅसेट वगैरे गोष्टी खूप लांबच्या असल्याने गीतरामायणाची जाहिरात कुठे दिसली की ती संधी साधण्यासाठी आम्ही मैत्रिणी धडपडत असू. असंच एकदा कोणत्या तरी पटांगणात हा कार्यक्रम सुरू असलेला आम्हाला दिसला. साक्षात बाबूजी गात होते. आम्ही मैत्रिणी बहुधा शाळेतून परतत होतो, मात्र घरची वाट विसरून आम्ही तेथेच रेंगाळलो आणि रमलो. बराच वेळ झाला, एकापाठोपाठ गीतं सुरू होती, आम्हाला भान राहिलं नाही. घरी पोहोचण्याची वेळ टळल्याने तिकडे बोंबाबोंब सुरू झाली. माझी शोधाशोध करण्यासाठी कोणाकोणाला कुठे-कुठे पिटाळले गेले. अखेर आमच्या एका परिचितांना मी श्रवणभक्ती करताना सापडले. मी लगेचच भीत-भीत घरी परतले. मात्र, आई-वडिलांनी प्रेमळ समज देऊन माझी चूक पोटात घातली. मी गीतरामायण ऐकण्यात दंग झाले होते, याचं त्यांना कदाचित कौतुक वाटलं असेल. आता एवढय़ा वर्षांनंतरही या गीतांतील गोडी कमी झालेली नाही. या महाकाव्याचे वर्णन करताना त्यातल्याच एका ओळीचा आधार घ्यावासा वाटतो.. काव्य नव्हे हा अमृतसंचय!
मनीषा संतोष गोखले, ठाणे पूर्व