दूरदर्शनवरची सेंचुरी प्लायची जाहिरात माझ्या मनात नवी आंदोलने निर्माण करते. जेवणाच्या टेबलावर गप्पा-मस्करीमध्ये रंगलेले कुटुंब.. आणि नानाचा आवाज.. टेबलाचे कौतुक करणारा.. टेबलावर तबल्याचा ठेका धरून त्याला ‘आनंदाचा रंगमंच’ म्हणणारा..
तुमच्या- आमच्या प्रत्येकाच्या घरात असे आनंदाचे रंगमंच असतात. कधी ते टेबलाचे रूप घेतात, कधी
कोपऱ्यात वर्षांनुवष्रे उभे असलेले कपाट म्हणजे तर तटस्थता आणि स्थितप्रज्ञतेचा अद्भुत नमुनाच. घरातली चिडचीड..आनंद.. सण.. दुख.. या साऱ्या गोष्टींकडे ते पाहत राहते. घरातल्या माणसांच्या भावभावनांचे प्रतििबब त्याच्याच दरवाजाच्या बिलोरी आरशात पडते. पारा उडतो, गंज चढतो; पण कपाटाची चौकट मात्र भक्कमपणे उभी असते. कधी घर रंगवण्यासाठी काढलेच तर कपाट थोडेसे पुढे ओढून मागची बाजू रंगविली जाते. आणि कधी कधी तर ‘काय करायचेय एवढा द्राविडी प्राणायाम करून?’असा सार्वत्रिक निर्णय झाल्यामुळे नवी निळी िभत पूर्वी पिवळी होती याची साक्ष देणारा एक चौकोन तेवढा कपाटामागे शिल्लक राहतो. कपाटाने खूप काही जपलेले असते. गहाणखत, अॅग्रीमेंट पेपर्स, एलआयसीच्या पॉलिसीज्, पणजीच्या पाटल्या, आईचा हार हे सारे काही सांभाळलेले असते. कपाटाच्या दरवाजांना वर्षां-वर्षांत तेलपाणी मिळत नाही. पण त्याची तक्रार नसते.
खरे तर हे सारेच घरातले आनंदाचे रंगमंच असतात. त्यांची खरेदी मोठय़ा विचाराअंती, प-पशाची जमवाजमव करून झालेली असते. ‘Off the shelf’ खरेदी करण्याचा तो काळ नव्हे. गणपती- दसरा- दिवाळीला त्यांचा गृहप्रवेश झालेला असतो. शेजाऱ्यांना खास आमंत्रण देऊन त्यांना दाखविले गेलेले असते. घरात एक नवा मेंबर आल्याचे ते क्षण असतात. पुढे आपण त्यांना गृहीत धरू लागतो. त्यांचे असणे आपल्या अस्तित्वाला आकार देते. पण या निर्जीव वस्तूंच्या अणुरेणूतही माया आहे, हे मात्र आपण विसरतो. घरातली सदस्यसंख्या वाढली की मग त्यांच्या भक्कमतेची अडगळ होऊ लागते. हॉल मग आपले पाय गॅलरीमध्ये पसरतो आणि कपाटाची रवानगी गॅलरीच्या एका कोपऱ्यात होते. कपाट कुरकुरत नाही. घरातले दुडदुडते नवे सदस्य त्याच्याच आधाराने पहिल्यांदा दोन पायांवर उभे राहतात. कपाट मनोमन सुखावते आणि कुटुंबाच्या चेहऱ्यावरचे हास्य आपल्या आरशात पाहते.
आताशा मात्र मला भीती वाटते. आता या सगळ्याच गोष्टी अधिक दर्शनीय आणि कमी टिकाऊ हव्यात. कारण आम्ही दर पाच वर्षांनी त्या बदलू इच्छितो. जुन्या सोफ्याची जागा लाऊंजर घेतो. ताठ कण्याची खुर्ची जाऊन बिनबॅग ऐसपस अजागळपणे येऊन बसते. काऊच पोटॅटो होऊन पोटॅटो वेफर्स खाताना आम्ही मॉडर्न होतो. लोखंडी कपाटाला लाकडी लॅमिनेटेड दरवाजे झाकून टाकतात. आमच्या नव्या घरात ते आजोबांचे ‘गोदरेज’ आम्हाला ‘काँटेम्पररी मॅच’ वाटत नाही. कपाट स्वत:ला झाकून घेते. आता त्याला घरातल्या घडामोडी दिसत नाहीत; फक्त ऐकू येतात. आणि त्याचे उसासे घरातल्यांपर्यंत पोहोचत नाहीत. आता प-पसा जमविण्याचे प्लॅिनग होत नाही. फक्त फíनचर लोनच्या हप्त्यांचा हिशेब होतो.
..नानाची प्लायची जाहिरात आणि त्याचा तबल्याचा ठेका मला आत खोलवर स्पर्श करून जातो. मी जेवणाच्या टेबलावर कृतज्ञतेने हात ठेवतो.. तेवढय़ात जाहिरात बदलते आणि गॉगल घालून पसे मोजत घरातले सामान सेलफोनवर सेल केल्याचा आनंद साजरा करत घरात फेर धरणाऱ्या तिघीजणी Quickr चा शंखनाद करत माझे डोके बधिर करतात.. जमाना OLX चा आहे. मी सुन्न होतो.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा