निरीक्षण, निर्णय, निश्चय, निग्रह आणि नीटनेटका निभाव, ही प्रक्रिया आपण कळत-नकळतपणे छोटय़ा-मोठय़ा गोष्टींसंबंधी राबवत असतो. प्रत्येक क्षण आपल्याला निर्णय घेण्यास प्रोत्साहित-प्रवृत्त करत असतो. काय खावं, कसा पेहराव असावा, कोणाची संगत धरावी, कोणते करिअर निवडावे, नजीकच्या आणि लांबच्या काळात आयुष्य कसे आखावे, हे व असे असंख्य निर्णय आपण घेत असतो. काही निर्णय चटकन घेतले जातात किंवा घ्यावे लागतात (उदा. एखादी बस, गर्दी असल्यास, घ्यावी का सोडून द्यावी आणि पुढच्या बसची प्रतीक्षा करावी) तर काही लांबणीवर टाकून चालतात. आपले निर्णय घेताना, म्हणजेच आपली कृती आखताना बऱ्याच गोष्टी दृश्य-अदृश्यप्रकारे कार्यरत असतात. आपली ठोक मतं आणि विचार, भावना, स्मृती, अनुभव, वस्तुस्थितीचे आकलन-अवलोकन-अंदाज, इतरांचा दृष्टिकोन, संस्कृती- समाज यांचे स्वरूप आणि ढाचा, आपले तर्क आणि तिरक्या प्रवृत्तीही! काही लोकांच्या मते ‘निर्णय घेणे’ हे नेहमी आपल्या बुद्धी आणि वर्तनाच्या नियंत्रणात असते, तर काहींच्या मते फार कमी वेळा आपल्याला हे नियंत्रण उपभोगायची मुभा असते. या दोन्हींपैकी परिस्थिती काहीही असो, निर्णय हे आपल्याला घ्यावेच लागतात. निर्णय घेणे ही एक महत्त्वाची बाब आहे आणि बरेच टप्पे असणारी प्रक्रिया. या प्रक्रियेचा वेग निरनिराळ्या वेळी भिन्न असेल, परंतु तिचे अस्तित्व निश्चितच जाणवते. आपण ही प्रक्रिया कशी राबवतो, कितपत नियंत्रण प्रस्थापित करता येते, कोणकोणत्या बाबींचा/ पैलूंचा, व्यक्तींचा समावेश त्यात होता, या व यांसारख्या गोष्टींवर त्या निर्णयाचे परिणाम, पडसाद अवलंबून असतात, असे म्हणायला काही हरकत नसावी.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा