भावगीतांच्या दालनातील एका गायिकेची गाणी सहज आठवायला सुरुवात केली. या गायिकेने भावगीते व भक्तिगीते गायला प्रारंभ केला त्या काळापासून आठवू असे मनाशी ठरविले; पण ते जमले नाही. त्यांची एकामागून एक अशी अनेक उत्तमोत्तम गाणी मात्र सहज आठवत गेली. आणि अशा गीतांची मालिकाच मनात सुरू झाली. त्यांची एक-दोनच नाही, तर शंभराहून अधिक गाणी मनात चांगलीच ठसली होती. शास्त्रीय गायनातील हा सच्चा व सात्त्विक सूर त्या काळात शब्दप्रधान गायकीच्या प्रवाहालासुद्धा लाभला. त्यांच्या आवाजातील स्निग्धसा पोत रसिकांच्या मनाला भिडला. त्यांची गायकी तर विलक्षण ताकदीची होतीच. या गायिकेच्या भावगीत तसेच भक्तिगीतांतील आलाप, ताना, मुरक्या या मन मोहित करणाऱ्या होत्या. नेहमीप्रमाणे सवयीनुसार ‘आपल्याला ते जमते का पाहू’ असे प्रयत्न झाले, पण त्यात यश आले नाही. असंख्य वेळा प्रयत्न करूनही आपल्याला ते जमत नाहीए हे जेव्हा लक्षात येते तेव्हा त्यांच्या गायनपद्धतीची झेप व आवाका कळून येतो. मग अशा साधकाची किंवा गायिकेची तपश्चर्या, मेहनत, शिक्षण, रियाज या गोष्टींवर रसिकांत चर्चा झडतात. आणि त्या गायिकेच्या स्वरातील भक्ती-भाव आपल्याला परमेश्वरभक्तीत अलगद नेऊन सोडतो. खरं म्हणजे या गायिकेच्या प्रत्येक गीतावर लिहावं असं मला माझं अंतर्मन सांगत राहतं. त्यांचं गाणं ऐकता ऐकता लिहिणं सुचत जाईल हेही लक्षात येते. त्यांनी घराणेदार गायकी व शब्दप्रधान गायकी या दोहोंचा उत्तम तोल साधलेला दिसून येतो. विचार करता करता चैत्र शुद्ध प्रारंभाचा गुढीपाडवा हा दिवस आठवला. ‘आपला सण आणि आपली गाणी’ हे समीकरण मनात तयार असते. (हे एखाद्या कार्यक्रमाचे शीर्षक वाटू शकते.) मुद्दा असा की, चैत्र शुद्ध प्रतिपदा येतेय म्हणून हे गीत आठवले. आणि हे गीत आठवले म्हणून चित्तवृत्ती प्रसन्न करणारा तो स्वरही आठवला.. माणिक वर्मा.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
