आनंद आणि उत्साहाचे रूप म्हणून ओळखला जाणारा सण म्हणजे दिवाळी. अवघ्या काही दिवसांवर हा सण आला आहे. यासाठीची लगबगही आता सुरु झाली आहे. घरोघरी साफसफाईचे काम आता पूर्ण होत आले आहे, त्याचबरोबर फराळाचा घमघमाटही सुटू लागला आहे. यंदा २२ ऑक्टोबरपासून दिवाळी सुरु होणार आहे. २२ ऑक्टोबरला धनत्रयोदशी साजरी केली जाईल. मात्र, धनत्रयोदशीचा सण साजरा का तुम्हाला माहित आहे का? आज आपण याविषयी रंजक माहिती जाणून घेणार आहोत.
एका पौराणिक कथेनुसार, समुद्र मंथनादरम्यान कार्तिक कृष्ण त्रयोदशीच्या दिवशी भगवान धन्वंतरी आपल्या हातात अमृताचा कलश घेऊन प्रकट झाले होते. हिंदू धर्मात धन्वंतरी विष्णुचा अवतार असल्याचे मानले जाते. जगात आरोग्यशास्त्राचा प्रसार आणि प्रचार करण्यासाठी भगवान विष्णुंनी दिवाळीच्या दोन दिवस आधी धनत्रयोदशीच्या दिवशीच धन्वंतरीचा अवतार धारण केला होता.
भगवान धन्वंतरीच्या प्रकटीकरणाच्या दिवशीच धनत्रोयदशी साजरी केली जाते. याव्यतिरिक्त अन्य कारणांनीदेखील धनत्रयोदशी साजरी केली जाते. कार्तिक कृष्ण पक्षाच्या त्रयोदशीला धन्वंतरीचा जन्म झाला होता यामुळे ही तिथी धनत्रयोदशी म्हणून ओळखली जाते. धन्वंतरी जेव्हा प्रकट झाले होते तेव्हा त्यांच्या हातात अमृताने भरलेला कलश होता. धन्वंतरी हातात कलश घेऊन प्रकट झाले असल्यामुळे या दिवशी भांडी खरेदी करण्याचीही प्रथा आहे. या दिवशी नवीन खरेदी केल्याने धनामध्ये १३ पट वाढ होते अशी मान्यता आहे. देवतांचे वैद्य असलेल्या धन्वंतरीना वैद्यशास्त्राचे देव मानले जाते. यादिवशी घराबाहेर आणि आंगणात दिवे लावण्याचीदेखील प्रथा आहे.
या दिवशी सोने अथवा चांदीची खरेदी करणे शुभ मानले जाते. आपल्यावर धनाची कृपा व्हावी म्हणून या दिवशी अनेकजण भांडी आणि दागिन्यांची खरेदी करतात. धातूमुळे घरातील नकारात्मक उर्जा नष्ट होत असल्याचे म्हटले जाते. एवढेच नाही तर धातूमधून निर्माण होणारी तरंग लहरी थेराप्यूटिक प्रभाव निर्माण करतात. यामुळे धनत्रयोदशीच्या दिवशी सोने आणि चादी खरेदीची परंपरा पुर्वापार चालत आली आहे. केवळ सोने अथवा चांदीच नव्हे तर या दिवशी अन्य वस्तूंचीदेखील खरेदी केली जाते.
(येथे देण्यात आलेली माहिती गृहीतके आणि सामान्य माहितीवर आधारित आहे.)
