Cyber Crime in Pune : पुण्यातील एका ६७ वर्षीय उद्योजकाला ऑनलाइन शेअर ट्रेडिंग फसवणुकीत तब्बल १.८६ कोटी रुपयांचे नुकसान झाले आहे. त्याने स्टॉक मार्केट ॲपचा वापर केला होता. २० दिवसांच्या कालावधीत तक्रारदाराने २० व्यवहार केले. यामध्ये त्याला ५४ कोटी रुपयांच्या नफ्याचं आमिष दाखवण्यात आलं होतं. इंडियन एक्स्प्रेसने यासंदर्भातील वृत्त दिलं आहे.
या प्रकरणात पुणे शहरातील सायबर पोलीस ठाण्यात अलीकडेच एफआयआर दाखल करण्यात आला आहे. कोथरूड येथील एका ६७ वर्षीय रहिवाशाचे इलेक्ट्रिकल सिस्टीमचे उत्पादन युनिट आहे. त्याने गेल्या वर्षी नोव्हेंबरमध्ये शेअर ट्रेडिंग प्लॅटफॉर्मबद्दलची जाहिरात पाहिली. जाहिरातीतील लिंकवर क्लिक केल्यानंतर, त्याला १३० हून अधिक सदस्य असलेल्या एका व्हॉट्सअॅप ग्रुपमध्ये जोडले गेले. ग्रुपचे दोन्ही प्रशासक विविध स्टॉक ट्रेडिंग संधींबद्दल संदेश पोस्ट करत होते आणि सदस्य त्यांच्या गुंतवणुकीवर मोठ्या प्रमाणात नफा मिळवत असल्याचे संदेश पोस्ट करत होते. फसव्या व्हॉट्सअॅप ग्रुपला खरे असल्याचे मानून, तक्रारदाराने दोन आठवड्यांहून अधिक काळ त्यांचे निरीक्षण केले.
बनावट खात्यात पैसे जमा करण्यास सांगितले
त्यानंतर जेव्हा एका ॲप ॲडमिनने त्याला वैयक्तिक संदेश पाठवला आणि फोन आधारित अर्जात सामील होण्यास सांगितले तेव्हा तक्रारदार ताबडतोब सामील झाला. तक्रारदाराला त्याची माहिती सादर करून या बनावट स्टॉक ट्रेडिंग अर्जावर नोंदणी करण्यास सांगण्यात आले. ग्रुप ॲडमिनकडून मिळणाऱ्या सूचनांनुसार तक्रारदाराने या बनावट अर्जात ‘गुंतवणूक’ करण्यास सुरुवात केली. त्याला ही सर्व रक्कम चेन्नई , दिल्ली , दार्जिलिंग, हिमाचल प्रदेशातील सोलन, कोइम्बतूर, सुरत , पश्चिम बंगालमधील हावडा इत्यादी ठिकाणी नोंदणीकृत असलेल्या अनेक बनावट खात्यांमध्ये पाठवण्यास सांगण्यात आले.
गुंतणुकीवर ॲपद्वारे भरघोस परतावा
प्रत्येक व्यवहार बनावट ट्रेडिंग ॲप्लिकेशनवर संबंधित नफ्यासह प्रतिबिंबित होत होता. २० दिवसांच्या शेवटी, १.८६ कोटी रुपयांच्या गुंतवणुकीवर, बनावट अॅप ५४ कोटी रुपयांचा नफा दाखवत होता. तक्रारदाराने काही रक्कम काढण्याचा प्रयत्न केला तेव्हा त्याला एकूण नफ्याच्या २० टक्के ‘सेवा शुल्क’ म्हणून देण्यास सांगण्यात आले. यावेळी त्याला फसवणूक झाल्याचे लक्षात आले आणि त्याने सायबर क्राइम पोलीस स्टेशनमध्ये तक्रार दाखल केली.
गेल्यावर्षी १२८ प्रकरणांत १४३ कोटींची फसवणूक
फसवणूक करणारे ट्रेडिंग टिप्स, व्हर्च्युअल लेक्चर्स, मोबाईल ॲप्लिकेशन्स आणि जास्त परताव्यांची आश्वासने यासारख्या विविध आमिषांचा वापर करतात. या संदर्भात अनेक सूचना, मोहिमा आणि व्यापक मीडिया कव्हरेज असूनही नागरिक या घोटाळ्यांना बळी पडत आहेत याबद्दल अधिकाऱ्यांनी चिंता व्यक्त केली आहे. २०२४ मध्ये, पुणे पोलिसांनी शेअर ट्रेडिंग फसवणुकीचे १२८ गुन्हे नोंदवले होते. यामध्ये फसवणुकीची रक्कम ५० लाख रुपयांपेक्षा जास्त होती. या संख्येत ५० लाख रुपयांपेक्षा कमी रकमेची फसवणूक झालेल्या शेकडो प्रकरणांचा समावेश नाही. या १२८ प्रकरणांमध्येच नागरिकांचे १४३ कोटी रुपये गमावले आहेत.
