लवकरच येतोय ‘गदर २’, पण ‘गदर’ या शब्दाचा नेमका अर्थ तरी काय? जाणून घ्या

“ती नोटांची बंडलं मला…”, दारूच्या आहारी गेलेले किरण माने; जुने प्रसंग शेअर करत म्हणाले, “साताऱ्यातल्या हितशत्रूंच्या…”

गदर हा शब्द उर्दू भाषेतून आला आहे. हा शब्द विद्रोह किंवा क्रांतीसाठी वापरला जातो. याशिवाय लष्करी बंड, अत्याचारी शासनकर्ते किंवा राज्यकर्त्याविरुद्ध बंड करण्यालाही गदर म्हटलं जातं. आता चित्रपटाच्या नावाशी हा अर्थ जोडल्यावर तुम्हाला त्याचा संदर्भ लागेल. हा चित्रपट तारा सिंगचा विरोध व बंड दर्शविणारा आहे. गदरला इंग्रजीत Mutiny म्हणतात, याचा अर्थ कोणाच्या विरोधात आवाज उठवणे असा होतो. यासंदर्भात ‘एबीपी लाइव्ह’ने वृत्त दिलंय.

हेही वाचा – महाराष्ट्राच्या माजी मुख्यमंत्र्यांची नात ‘अशी’ बनली बॉलिवूड अभिनेत्री; कतरिना कैफच्या दिराशी जोडलं जातंय नाव

रेख्ताच्या डिक्शनरीमध्ये गदर शब्दाचे इतरही अर्थ दिले आहेत. त्यानुसार, गदर म्हणजे एक प्रकारचा पोशाख असतो. तो लांब व रुंद असतो आणि त्यात कापूसही जास्त भरलेला असतो. याची गादीही बनवली जाते. तसेच एक अर्धवट पिकलेले फळ, जे लवकरच पिकणार आहे म्हणजेच थोडे कच्चे व थोड्या पिकलेल्या फळालाही गदर म्हटलं जातं.

गदर क्रांती

भारतात इंग्रजांचं राज्य होतं, त्यावेळी पंजाबमधील काही लोक ब्रिटिश राजवटीपासून वाचण्यासाठी उत्तर अमेरिकेत स्थायिक झाले होते, तिथे त्यांनी नक्षलवादाच्या विरोधात लढा दिला. यानंतर १३ जुलै १९१३ रोजी गदर पक्षाची स्थापना झाली आणि त्यांचे ध्येय भारताचे स्वातंत्र्य होते. त्याच काळात ‘हिंदुस्थान गदर’ हे वृत्तपत्रही प्रसिद्ध झालं होतं. त्यात क्रांतिकारकांच्या कहाण्या सांगितल्या जायच्या. त्यामुळे गदर हा शब्द क्रांती म्हणून वापरला जातो.