‘अपूर्वाई ते पूर्वरंग’

भारतातील पर्यटनक्षेत्राची दिशा गेल्या वर्षभरात बदलली असून याआधी युरोप, अमेरिका आदी देशांतील पर्यटनस्थळांना पसंती देणाऱ्या भारतीय पर्यटकांनी आपला मोर्चा पूर्वेकडील काही देशांकडे वळवला आहे. डॉलरच्या तुलनेत घसरलेला रुपया, त्यामुळे वाढलेले टूर्सचे दर, पूर्वेकडील देशांमधील व्हिसाची सहजता या अनेक घटकांमुळे भारतीय पर्यटकांचा प्रवास ‘अपूर्वाई ते पूर्वरंग’ असा झाला आहे. यंदा नाताळ आणि नववर्ष हा पर्यटनाचा मोसम पकडून युरोप किंवा अमेरिकेत जाणाऱ्या पर्यटकांच्या संख्येत गेल्या वर्षीच्या तुलनेत ३० ते ४० टक्क्यांनी घट झाली आहे. या सर्वानी दुबईबरोबरच मलेशिया, थायलंड, सिंगापूर, श्रीलंका अशा देशांना पसंती दिली आहे. तर देशांतर्गत पर्यटनात केरळ, राजस्थान, जम्मू-काश्मीर आणि हिमाचल प्रदेश या राज्यांनी आपली मक्तेदारी सिद्ध केली आहे.
गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा डॉलरच्या आंतरराष्ट्रीय दरात २० टक्क्यांनी वाढ झाली आहे. त्यामुळे अमेरिकेत जाणाऱ्या पर्यटकांना हा खर्च परवडेनासा झाला आहे. तर युरोचा दरही वाढला आहे. पर्यटन कंपन्यांनाही आपल्या परदेश वाऱ्यांच्या पॅकेजेसमध्ये २० टक्क्यांनी वाढ करावी लागली आहे. वर्षभरापूर्वी युरोपची एक टूर दीड लाखांना होती. आता हीच टूर १.८० लाख एवढी महागली आहे, असे ‘केसरी टूर्स’चे प्रमुख शैलेश पाटील यांनी ‘लोकसत्ता’शी बोलताना सांगितले.
पश्चिमेच्या वाढत्या महागाईने पूर्वेचे स्वस्तातील देश बघण्याकडे पर्यटकांचा ओढा आहे. यात सर्वात आघाडीवर थायलंड आणि दुबई हे दोन देश आहेत. या दोन्ही देशांत पाच-सहा दिवसांची एक टूर माणशी ३५ हजारांपेक्षाही कमी दरात होते. त्यामुळे मलेशिया, सिंगापूर, थायलंड, बँकॉक, पट्टाया, श्रीलंका, दुबई या देशांमध्ये पर्यटनासाठी जाणाऱ्यांची संख्या वाढली आहे.
गेल्या वर्षी युरोप-अमेरिका हा पर्याय निवडणाऱ्या प्रत्येक १०० पर्यटकांपैकी ४० पर्यटक हे आता या देशांकडे वळले आहेत. परदेश प्रवास करताना विमान तिकिटांचे आगाऊ आरक्षण केले, तर पर्यटकांना खूपच फायदा मिळतो. मात्र देशांतर्गत प्रवासात विमान तिकिटांमुळे पॅकेजचा दर वाढत असल्याचे मधुचंदा ट्रॅव्हल्सतर्फे सांगण्यात आले.