गोंदिया : विदर्भाच्या पूर्व टोकावरील गोंदिया – भंडारा या जिल्ह्याची विदर्भातच नव्हे तर संपूर्ण राज्यात धान उत्पादक जिल्हे म्हणून ओळख आहे. या दोन्ही जिल्ह्यात बिगर बासमती तांदळाचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर होते आणि गरम तांदूळ (उकळलेले तांदूळ) बिगर बासमती संकरित भातापासून तयार केले जातात. उष्णा तांदळाला जवळील परिसरात किंवा जिल्ह्यात व राज्यातही मागणी नाही. म्हणूनच एकूण उत्पादित ९३ टक्क्यांहून अधिक उष्णा तांदूळ देशांतर्गत इतर मागणी असलेल्या राज्यात आणि परदेशात निर्यात केले जाते. मात्र आता केंद्र सरकारच्या एका निर्णयामुळे जिल्ह्यातील हा महत्त्वाचा उष्णा तांदूळ उद्योग बंद पडण्याचा धोका निर्माण झाला आहे.
केंद्र सरकारने २५ ऑगस्ट २०२३ पासून उष्णा तांदूळ (उकळलेले तांदूळ) वर २० टक्के निर्यात कर लागू केला आहे. ज्याला गोंदिया भंडारा जिल्ह्यातीलच नव्हे तर देशभरातील तांदूळ उद्योगाशी संबंधित लोकांनी तीव्र विरोध केला असून २० टक्के निर्यात कर लावण्याचा निर्णय तात्काळ मागे घेण्याची मागणी सरकारकडे केली आहे. जेणेकरून उष्णा तांदूळ उद्योग बंद होण्यापासून वाचता येईल. या मुळे देशातील करोडो लोकांना प्रत्यक्ष आणि अप्रत्यक्षरित्या रोजगार मिळतो.
हेही वाचा >>>जालना लाठीमार : बुलढाण्यात आंदोलनापूर्वीच प्रमुख नेते ताब्यात; शेकडो आंदोलक स्थानबद्ध
या संदर्भात गोंदिया जिल्हा राईस मिलर्स असोसिएशनचे अध्यक्ष अशोक सी. अग्रवाल यांनी दिलेल्या माहितीनुसार,गोंदिया जिल्ह्यात सुमारे २६५ राईस मिल्स आहेत. त्यापैकी ६५ राईस मिल मोठ्या प्रमाणावर उष्णा तांदूळ तयार करतात. गोंदिया जिल्ह्यात दरवर्षी ४ लाख टन उष्णा तांदळाचे उत्पादन होते आणि त्यातील ९३ टक्क्यांहून अधिक तांदूळ परराज्यात व परदेशात निर्यात होते. परदेशातही त्याचे दर चांगले आहेत. उष्णा तांदळाच्या निर्यातीमुळे राईस मिलर्सना तसेच शेतकऱ्यांना त्याचा मोठा फायदा होऊन त्यांच्या धानाला रास्त भाव मिळतो. यासोबतच ग्रामीण भागातील लोकांनाही मोठ्या प्रमाणात रोजगार उपलब्ध झाला आहे. मात्र आता केंद्र सरकारच्या २० % निर्यात कर या एका निर्णयामुळे जिल्ह्यातील हा महत्त्वाचा उष्णा तांदूळ उद्योग बंद पडण्याचा धोका निर्माण झाला आहे.
हेही वाचा >>>काँग्रेसच्या जनसंवाद यात्रेस आरंभ; आमदार रणजित कांबळे यांची अनुपस्थिती
निर्यात कर हटवला नाही तर उद्योग बंद पडू शकतात
उष्णा तांदूळ हा संकरित भातापासून बनवला जातो. ज्याचे गोंदिया – भंडारा जिल्ह्यात उत्पादन मोठ्या प्रमाणावर होते. या धान पासून फक्त गरम भात बनवला जातो. कारण आरवा (साधा) तांदूळ बनवला तर ४० ते ५० टक्के तुटतो. या उष्णा तांदळाचा ९३ टक्के उत्पादित परदेशात निर्यात केला जातो आणि त्यातून देशाला मोठ्या प्रमाणात परकीय चलन मिळते. शिवाय मोठ्या प्रमाणावर रोजगार निर्माण होतो. देशात उत्पादित होणाऱ्या एकूण तांदूळांपैकी केवळ ७ टक्के तांदूळ देशात वापरला जातो. उर्वरित सर्व माल निर्यात केला जातो. देशातील तांदळाच्या किमतीत झालेली वाढ लक्षात घेऊन सरकारने उष्णा तांदळावर २० टक्के निर्यात कर लावला आहे. भारी निर्यात करांमुळे, आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत आपण पाकिस्तान आणि थायलंडसारख्या देशांपेक्षा मागे पडू शकतो. त्यामुळे संपूर्ण परिस्थितीचा विचार करून वाढीव निर्यात कर त्वरित मागे घ्यावा, अशी आमची मागणी आहे. जेणेकरून उष्णा तांदूळ उद्योग बंद होण्यापासून वाचवता येईल, असे राइस मिलर्स असोसिएशनचे अध्यक्ष अशोक सी. अग्रवाल यांनी सांगितले.
