नवनीत

विल्यम निकोल यांनी कॅल्साइट या खनिजाचा पारदर्शक स्फटिक वापरून १८२८ मध्ये प्रकाशीय उपकरण विकसित केले. त्याला निकोलचा लोलक असे म्हणतात.

कॅल्साइट हे पृथ्वीवर सर्वत्र आढळणारे एक खनिज असून त्याचे रासायनिक संघटन (केमिकल कॉम्पोजिशन) आहे कॅल्शियम कार्बोनेट. या खनिजाचे एक खास वैशिष्ट्य…

पृथ्वीच्या पृष्ठभागावरील मातीच्या थराला मृदा असेही म्हणतात. निरनिराळ्या ठिकाणच्या मातीत काही मृद्खनिजे (क्ले मिनरल्स) आढळतात. एखाद्या ठिकाणच्या मातीत कोणती मृद्खनिजे असतील…

‘राष्ट्रीय भूभौतिकीय संशोधन संस्था’ (नॅशनल जिओफिजिकल रिसर्च इन्स्टिट्यूट) ही संस्था भारताच्या वैज्ञानिक आणि औद्याोगिक अनुसंधान परिषदे’च्या (काउन्सिल ऑफ सायंटिफिक अँड इंडस्ट्रियल…

पृथ्वीचे अंतरंग हा पूर्वीपासूनच कुतूहलाचा विषय आहे. मानवी मर्यादांमुळे आजवर मानव पृथ्वीच्या अंतर्भागात पोहोचू शकलेला नाही; तरीदेखील आधुनिक तंत्रज्ञानामुळे त्याबद्दल माहिती…

इरॅटोस्थेनिस सांप्रतकाल पूर्व (बिफोर प्रेझेंट) २७६ ते १९५ या काळात होऊन गेलेले एक ग्रीक तत्त्ववेत्ते होते. पृथ्वीचा परीघ सर्वप्रथम शोधणारी व्यक्ती…

सायबेरियातील विवरे ही पृथ्वीवरील सर्वात विचित्र आणि अगदी अलीकडील काळात निर्माण झालेल्या भूवैज्ञानिक रहस्यांपैकी एक आहेत.

पृथ्वीवर अनेक ज्वालामुखीय पर्वत आहेत; मात्र इतर सर्व ज्वालामुखीय पर्वतांपेक्षा आफ्रिकेतील किलिमांजारो या ज्वालामुखीय पर्वताचे वेगळेपण ठसठशीतपणे नजरेत भरते.

सागरतळाविषयी त्यांचे संशोधन ऐन भरात असताना दुसऱ्या महायुद्धाला प्रारंभ झाला. अमेरिकेच्या नाविक दलाला शेपर्ड यांच्या संशोधनाचा खूपच उपयोग झाला.

लाटांचा अतितीव्र जोर, आणि किनारा सोडून खूप आत येण्याची त्यांची क्षमता, या कारणांनी त्सुनामीमुळे होणारी जीवितहानी आणि वित्तहानी प्रचंड असते.

विविध कालखंडात आढळणाऱ्या अनेक प्रजातींच्या अभ्यासांतून छिद्रधारी संघातल्या सजीवांची सतत उत्क्रांती होत असते हे सिद्ध झाले आहे.