ऋणसंख्यांच्या संकल्पनेचा उदय आणि विस्तार गणितालाच नव्हे, तर सर्वच विज्ञानशाखांना उपयुक्त ठरला. ऋणसंख्यांचे अस्तित्व सामान्य अर्थाने, एखाद्या लहान संख्येतून मोठी संख्या वजा करण्याच्या क्रियेद्वारे दिसून येते. ऋणसंख्या दर्शवण्यासाठी त्या संख्येआधी (-) हे चिन्ह वापरले जाते. धनसंख्या आणि ऋणसंख्या परस्परविरुद्ध अर्थाने आज अनेक संदर्भात रूढ आहेत. उदाहरणार्थ, पाण्याचा गोठणिबदू शून्य अंश सेल्शिअस मानला जातो आणि त्याखालील तापमान ऋण मानले जाते. प्राचीन संस्कृतींमध्ये धनसंख्यांची संकल्पना स्थिरावल्यावरही, बराच काळ ऋणसंख्यांच्या रूपात एखाद्या प्रश्नाचे उत्तर स्वीकारले जात नव्हते. चिनी संस्कृतीमध्ये इ.स.पूर्व २०० सालाच्या सुमारास व्यापाराच्या निमित्ताने होणाऱ्या आकडेमोडीसाठी धन आणि ऋणसंख्या अनुक्रमे लाल आणि काळ्या रंगाच्या कांडय़ांनी दर्शवल्या जात होत्या. पेशावरजवळील बक्षाली येथे सापडलेल्या, तिसऱ्या-चौथ्या शतकातील हस्तलिखितात, संख्येच्या पुढे सध्याच्या ‘अधिक’ या चिन्हाचा उपयोग करून ऋणसंख्या दर्शवलेल्या आढळतात.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा