मध्य इटालीतील पिसा, फ्लोरेन्स, जिनोआ आणि लुक्का ही व्यापारावर अर्थसंपन्न बनलेली शहरे. व्यापारातली स्पर्धा आणि त्यामुळे आलेल्या वैमनस्यातून या शहरांमध्ये अनेक वेळा संघर्ष आणि लढाया होत. १२८४ साली पिसा आणि जिनोआ यांच्यात मेलोरिया येथे झालेल्या लढाईत पिसाचा अत्यंत दारुण पराभव झाला. साधारणत: ११ हजार खलाशी आणि नौदल सनिकांपकी या लढाईत काही मारले गेले आणि काही जिनोआच्या तुरुंगात खितपत पडले. पिसाचे आरमार पूर्णपणे नष्ट झाले. या पराभवाच्या धक्क्यातून पिसा परत सावरले गेलेच नाही. युद्धानंतर पिसात यादवी माजली, आर्चबिशप आणि सरदार यांच्यात संघर्ष सुरू होऊन काऊंट उगोलीनो, त्याची दोन मुले आणि दोन पुतणे शहरात एका मनोऱ्याचे बांधकाम चालू होते त्यात चिणून मारले गेले. आजही हा मनोरा ‘टॉवर ऑफ हंगर’ म्हणून ओळखला जातो. चौदाव्या शतकात पिसामध्ये कधी हुकूमशाही, तर कधी नगरराज्य प्रशासन कार्यान्वित होते. १३३८ साली पिसा विद्यापीठ स्थापन झाले. १३७० मध्ये पिसाचा प्रसिद्ध कलता मनोरा बांधून पूर्ण झाला. पुढे पिसाचा विख्यात शास्त्रज्ञ गॅलिलिओ गॅलीली पिसा विद्यापीठात गणित शिक्षक म्हणून नोकरीस लागला आणि या काळात त्याने गुरुत्वाकर्षणाचे काही प्रयोग करून आपले सिद्धान्त मांडले. पंधराव्या शतकात झालेल्या सत्तांतरांमध्ये पिसा नगरराज्य कधी मिलान राजघराण्याच्या, तर कधी फ्लोरेन्सच्या अमलाखाली आले. पण पुढे पिसाने या दोन्ही सत्तांचे वर्चस्व झुगारून देऊन स्वतंत्र अस्तित्व राखले. अठराव्या शतकाच्या अखेरीस इंग्लंडमध्ये झालेल्या राजकीय उलथापालथीतून आलेल्या दडपणामुळे अनेक साहित्यिक आणि राजकीय नेते इटालीत येऊन राहिले. प्रसिद्ध इंग्रजी साहित्यिक लॉर्ड बायरन, शेले आणि पर्सी पिसात येऊन स्थायिक झाले. १८७० साली इटालीचे एकीकरण होऊन तो एक स्वतंत्र देश निर्माण झाल्यावर पिसा हे नगरराज्य इटालियन प्रजासत्ताकाचा भाग बनले.
पिसा : एक शैक्षणिक केंद्र
मध्य इटालीतील पिसा, फ्लोरेन्स, जिनोआ आणि लुक्का ही व्यापारावर अर्थसंपन्न बनलेली शहरे.
Written by सुनीत पोतनीस
या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा
या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा
Already have an account? Sign in
First published on: 13-06-2016 at 03:17 IST
मराठीतील सर्व नवनीत बातम्या वाचा. मराठी ताज्या बातम्या (Latest Marathi News) वाचण्यासाठी डाउनलोड करा लोकसत्ताचं Marathi News App.
Web Title: Pisa city educational center