मार्गारेट नोबल (१)

मार्गारेट एलिझाबेथ नोबल यांचा जन्म १८६७ सालचा, उत्तर आर्यलडमधील काऊंटी टिरोन इथला. वडील साम्युएल नोबल हे स्थानिक कॉलेजात प्रोफेसर आणि आदर्शवादी होते. हे नोबल कुटुंब सुशीलता, सात्त्विकता आणि धर्मजिज्ञासा यासाठी पंचक्रोशीत विख्यात होते. मार्गारेटचं प्राथमिक शिक्षण मँचेस्टर इथं झालं. या वयातही स्वदेश प्रेम, जगातील विविध प्रश्न, त्यातून त्या त्या प्रदेशात निर्माण होणाऱ्या विचारसरणी यांची माहिती त्यांना वडिलांकडून कळत होती.

आणखी वाचा

Sandy Irvine remains found:एव्हरेस्ट १९२४ सालीच सर झाला होता का? अर्विनचे सापडलेले अवशेष नेमकं काय सांगतात?

२१ नोव्हेंबर पंचांग: वर्षातील शेवटचा गुरुपुष्यामृत योग कोणत्या…

ज्या व्यवसायाची जन्मदात्या आईला वाटायची लाज त्यातूनच कमावले कोटी, वाचा टीका झुगारून यश मिळविणाऱ्या उद्योजिकेचा प्रेरणादायी प्रवास

८ वर्षांचं प्रेम, कुटुंबियांचा विरोध अन्…; ‘ही’ लोकप्रिय मुस्लीम अभिनेत्री ‘या’ दिवशी करणार आंतरधर्मीय लग्न

नागपूरकरांनो, दिव्यांग मतदारांना ‘ही’ मोफत सेवा…

अभिनेत्री समांथा रूथ प्रभूला व्हायचंय आई, इच्छा व्यक्त करत म्हणाली, “वयाचा विचार…”

Video: एकाच मालिकेतील तिसऱ्या अभिनेत्रीने दिली गुड न्यूज, लग्नानंतर ५ वर्षांनी होणार आई

Lady of the House: मृत्यूनंतर ४,००० वर्षांनी लागला तिचा शोध; कोण होती इजिप्तची ‘lady of the house’?

वडिलांच्या अकाली निधनानंतर त्यांच्या आईने त्यांचे शिक्षण पूर्ण करून त्यानंतर त्या लंडन येथे आल्या आणि शाळेत शिक्षिकेची नोकरी करू लागल्या. या काळात ‘हसतखेळत बालशिक्षण’ या नव्या प्रयोगाकडे त्यांचं लक्ष वेधलं गेलं. त्याचा सखोल अभ्यास करून मार्गारेट यांनी जागतिक शिक्षण क्षेत्रातील परिस्थिती आणि प्रगती कळावी म्हणून ‘सिसेम’ मंडळाचे सदस्यत्व घेतले. १८९४ साली आर्यलडमधील क्रांतिकारकांनी ‘सिल्केन’ हा पक्ष स्थापन केला. मार्गारेट त्याच्याही सदस्य झाल्या. लंडनमध्ये मार्गारेट यांनी नवीन शिक्षण पद्धतीवर आधारित लहान शाळाही सुरू केली. याच काळात त्यांचा विवाह एका वेल्श तरुणाशी ठरला. परंतु साखरपुडय़ानंतर महिनाभराच्या काळात त्या तरुणाचे निधन झाले आणि मार्गारेट अविवाहित राहिल्या त्या आयुष्यभरासाठी! आणि त्यामुळेच त्या त्यांच्या आयुष्यात पुढे होऊ घातलेल्या मोठय़ा बदलांना सामोरे जाऊ शकल्या.

– सुनीत पोतनीस

sunitpotnis@rediffmail.com