पृथ्वीवरचा पहिला-वहिला सजीव हा ऑक्सिजनशिवाय श्वसन करणारा केवळ सेंद्रिय पदार्थानी बनलेला गोळा होता. कारण वातावरणात ऑक्सिजन अजिबात नव्हता. हे जीव चयापचयासाठी केवळ आजूबाजूला असणाऱ्या कणरूप सेंद्रिय पदार्थाचे अन्नभक्षण करत होते. पश्चिम ऑस्ट्रेलियात सापडलेले, ३.५ अब्ज वर्षांपूर्वीच्या जिवाणूंचे जीवाश्म हेच पुराव्यानिशी दाखवून देतात. विविध प्रकारच्या रासायनिक प्रक्रियांद्वारे, अमिनो आम्ले, शर्करा, मेदाम्ले असे पदार्थ त्या वेळी पाण्यात तयार होत होते. प्रखर सौरऊर्जा, विजांचा सलग चालणारा कडकडाट, ज्वालामुखीतून निर्माण होणारी उष्णता, अशा प्रकारच्या ऊर्जामुळे उपलब्ध असणाऱ्या सेंद्रिय पदार्थात अनेक घडामोडी होत होत्या. पृथ्वीचा जन्म झाला तेव्हा तिच्या सोबतच अनेक रासायनिक मूलद्रव्ये आली होती. यातील महत्त्वाचे मूलद्रव्य म्हणजे हायड्रोजन. याच्या क्रियाशीलतेमुळे, त्याचा इतर मूलद्रव्यांशी संयोग होऊन अमोनिया, पाणी आणि मिथेन ही मुख्य संयुगे बनली. यांच्यापासूनच नंतर कबरेदके, प्रथिने, मेद असे जैविकदृष्टय़ा महत्त्वाचे रेणू तयार होत गेले. म्हणजेच अगदी सुरुवातीला असेंद्रीय पदार्थापासून सेंद्रिय रेणू बनू लागले. हे सारे मांडले आहे, ते रशियन शास्त्रज्ञ अलेक्झांडर ओपारीन आणि इंग्लंडच्या जॉन हाल्डेन यांच्या, १९२०च्या दशकातल्या रासायनिक उत्क्रांतीच्या सिद्धांतात!
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
