विरोधी पक्षनेत्यांच्या निवडणूक भाषणांमधून केंद्र सरकारविरोधात केलेल्या टिप्पण्या आणि काही शब्द काढून टाकण्यात आले आहेत. दूरदर्शन आणि आकाशवाणीवर दिलेल्या भाषणादरम्यान ही कारवाई करण्यात आली आहे. सीपीएमचे सरचिटणीस सीताराम येचुरी आणि फॉरवर्ड ब्लॉकचे नेते जी देवराजन यांच्या भाषणानंतर ही कारवाई करण्यात आली आहे. दोन्ही विरोधी नेत्यांना त्यांच्या ऑल इंडिया रेडिओ आणि दूरदर्शनवरील भाषणांमधून सांप्रदायिक हुकूमशाही आणि कठोर कायदे आणि मुस्लिम शब्द काढून टाकण्यास सांगण्यात आले. सीताराम येचुरी यांच्या भाषणातून दोन शब्द काढावे लागले आणि काही शब्द बदलावे लागले. त्याचवेळी ऑल इंडिया फॉरवर्ड ब्लॉकचे नेते जी देवराजन यांना कोलकाता येथे रेकॉर्ड केलेल्या भाषणात मुस्लिम हा शब्द टाळण्यास सांगितले होते. निवडणूक आयोगाच्या नियमांचे केले पालन याबाबत प्रसार भारतीच्या अधिकाऱ्याने सांगितले की, दूरदर्शन आणि आकाशवाणी या दोन्ही कंपन्यांनी निवडणूक आयोगाच्या नियमांचे पालन केले आहे. मात्र, बहुतांश नेत्यांबाबत असेच घडते. त्यांच्या भाषणातून काही शब्द काढून टाकण्याची ही पहिलीच वेळ नाही. याआधीही काही मुख्यमंत्र्यांची भाषणे दुरुस्त करण्यात आली आहेत. हे शब्द बोलणे टाळा निवडणूक आयोगाने दिलेल्या निर्देशांमध्ये, नेत्यांना इतर देशांवर टीका करणे, धर्म किंवा समुदायांवर हल्ला करणे, हिंसाचार किंवा न्यायालयाचा अवमान करणारी कोणतीही गोष्ट, राष्ट्रपती आणि न्यायपालिकेच्या अखंडतेवर प्रश्नचिन्ह निर्माण करणे, कोणत्याही व्यक्ती आणि राष्ट्राच्या नावावर टीका करण्यास मनाई आहे. एकता आणि अखंडता असे शब्द बोलणे टाळावे असे सांगितले आहे. निवडणूक आयोगाने एप्रिलमध्ये जारी केलेल्या नियमांनुसार, राष्ट्रीय पक्ष आणि राज्य पक्षांच्या प्रतिनिधींना निवडणुकीपूर्वी दूरदर्शन आणि आकाशवाणीवर भाषणे देण्यासाठी वेळ दिला जातो. या सूचनांमध्ये म्हटले आहे की, ६ राष्ट्रीय पक्ष आणि ५९ राज्य पक्ष निवडणूक चिन्हे (आरक्षण आणि वाटप) आदेश १९६८ च्या तरतुदींनुसार प्रसारण सुविधांसाठी पात्र आहेत. काय म्हणाले सीताराम येचुरी? सीताराम येचुरी म्हणाले की, माझ्या भाषणाच्या हिंदी आवृत्तीत त्यांना काहीही चुकीचे आढळले नाही. हे फक्त इंग्रजी भाषांतर होते. मात्र त्यांच्या सूचनेनंतर इंग्रजी आवृत्ती दुरुस्त करण्यात आली आहे. त्याचवेळी जी देवराजन म्हणाले की, माझ्या भाषणात सीएएमधील भेदभाव करणाऱ्या कलमांबाबत एक ओळ होती. त्यातून मला मुस्लिम हा शब्द काढून टाकावा लागेल, असे त्यांनी सांगितले. मी म्हणालो की, हा शब्द मुस्लिमांवरील भेदभाव अधोरेखित करण्यासाठी वापरला जावा. हा शब्द अल्पसंख्याक समाजाबद्दल सर्व काही दर्शवतो. पण मला याची परवानगी नव्हती. सीताराम येचुरी म्हणाले की, भारताच्या लोकशाहीत शासनाच्या चारित्र्याबाबत प्रत्येक पक्षाला मत व्यक्त करण्याची मुभा आहे. दिवाळखोरी हा शब्द काढून त्याच्या जागी अपयश हा शब्द टाकण्याची सूचना केंद्र सरकारचे चारित्र्यच दाखवते.
