Ravindra Bhati : рд░рд╛рдЬрд╕реНрдерд╛рдирдордзреАрд▓ рд╢рд┐рдпреЛ рдпрд╛ рдорддрджрд╛рд░ рд╕рдВрдШрд╛рдЪреЗ рдЕрдкрдХреНрд╖ рдЖрдорджрд╛рд░ рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рдпрд╛рдВрдЪреНрдпрд╛ рд╡рд┐рд░реЛрдзрд╛рдд рдЧреБрдиреНрд╣рд╛ рджрд╛рдЦрд▓ рдХрд░рдгреНрдпрд╛рдд рдЖрд▓рд╛ рдЖрд╣реЗ. рддреНрдпрд╛рдВрдЪреНрдпрд╛ рдорддрджрд╛рд░рд╕рдВрдШрд╛рддрд▓рд╛ рд╕рд╛рдбреЗрдЖрда рд╣рдЬрд╛рд░ рдХреЛрдЯреАрдВрдЪрд╛ рдЕрдХреНрд╖рдп рдЙрд░реНрдЬрд╛ рдкреНрд░рдХрд▓реНрдк рд░рдЦрдбрдгреНрдпрд╛рд╕рд╛рдареА рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рдЬрдмрд╛рдмрджрд╛рд░ рдЕрд╕рд▓реНрдпрд╛рдЪрд╛ рдЖрд░реЛрдк рдХрдВрдкрдиреНрдпрд╛рдВрдЪреНрдпрд╛ рд╕рдВрдШрдЯрдирд╛рдВрдиреА рдХреЗрд▓реНрдпрд╛рдирдВрддрд░ рд╣реА рдХрд╛рд░рд╡рд╛рдИ рдХрд░рдгреНрдпрд╛рдд рдЖрд▓реА. рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рд╣реЗ рд░рд╛рдЬрд╕реНрдерд╛рди рд╕рд░рдХрд╛рд░рд╕рд╛рдареА рдбреЛрдХреЗрджреБрдЦреА рдард░рдд рдЖрд╣реЗрдд. рд░рд╛рдЬрд╕реНрдерд╛рди рднрд╛рдЬрдкрд╛рдЪреЗ рдЕрдзреНрдпрдХреНрд╖ рдорджрди рд░рд╛рдареЛрдб рдпрд╛рдВрдиреАрд╣реА рддреНрдпрд╛рдВрдЪреНрдпрд╛рд╡рд░ рдЯреАрдХрд╛ рдХреЗрд▓реА рдЖрд╣реЗ. рдмрд╛рдбрдореЗрд░ рдЬрд┐рд▓реНрд╣реНрдпрд╛рдд рд╡рд┐рдХрд╛рд╕ рдХрд╛рдорд╛рдд рднрд╛рдЯреА рдЕрдбрдерд│реЗ рдЖрдгрдд рдЕрд╕рд▓реНрдпрд╛рдЪрд╛ рдЖрд░реЛрдк рддреНрдпрд╛рдВрдиреА рдХреЗрд▓рд╛ рдЖрд╣реЗ. ‘рдЪреБрдЯреНрдЯрд╛ рд╕рд╛рдВрдб’ рдЕрд╕рдВ рдореНрд╣рдгрдд рд░рд╛рдареЛрдб рдпрд╛рдВрдиреА рднрд╛рдЯреА рдпрд╛рдВрдЪреНрдпрд╛рд╡рд░ рдЯреАрдХрд╛ рдХреЗрд▓реА рдЖрд╣реЗ. рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рд╣реЗ рдкреВрд░реНрд╡реА рднрд╛рдЬрдкрд╛ рдЖрдгрд┐ рдЕрднрд╛рд╡рд┐рдкрдЪреА рд╕рдВрдмрдВрдзрд┐рдд рд╣реЛрддреЗ.
рд╡рд┐рдзрд╛рдирд╕рднрд╛ рдирд┐рд╡рдбрдгреБрдХреАрдкрд╛рд╕реВрдирдЪ рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рдЪрд░реНрдЪреЗрдд
рдбрд┐рд╕реЗрдВрдмрд░ реирежреирей рдордзреНрдпреЗ рд░рд╛рдЬрд╕реНрдерд╛рди рд╡рд┐рдзрд╛рдирд╕рднреЗрдЪреА рдирд┐рд╡рдбрдгреВрдХ рдкрд╛рд░ рдкрдбрд▓реА. рддреЗрд╡реНрд╣рд╛рдкрд╛рд╕реВрдирдЪ рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рдЪрд░реНрдЪреЗрдд рдЖрд╣реЗрдд. рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рд╣реЗ рдпрд╛ рдорддрджрд╛рд░рд╕рдВрдШрд╛рддреВрди рдкрд╣рд┐рд▓реНрдпрд╛рдВрджрд╛рдЪ рдирд┐рд╡рдбреВрди рдЖрд▓реЗ рдЖрд╣реЗрдд. рдорд╛рддреНрд░ рд╕реНрдерд╛рдирд┐рдХ рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рди, рдЦрд╛рд╕рдЧреА рдХрдВрдкрдиреНрдпрд╛, рдкреЛрд▓реАрд╕ рдпрд╛рдВрдЪреНрдпрд╛рд╢реА рдЭрд╛рд▓реЗрд▓реНрдпрд╛ рд╡рд╛рджрд╛рдВрдореБрд│реЗ рддреЗ рдХрд╛рдпрдордЪ рдЪрд░реНрдЪреЗрдд рд░рд╛рд╣рд┐рд▓реЗ рдЖрд╣реЗрдд. рд╢рд┐рдпреЛ рдкреЛрд▓реАрд╕ рдард╛рдгреНрдпрд╛рдЪреЗ рдЙрдкрдирд┐рд░реАрдХреНрд╖рдХ рдордЧрди рдЦрд╛рди рдпрд╛рдВрдиреА рджрд┐рд▓реЗрд▓реНрдпрд╛ рдорд╛рд╣рд┐рддреАрдиреБрд╕рд╛рд░ рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рдпрд╛рдВрдЪреНрдпрд╛ рд╡рд┐рд░реЛрдзрд╛рдд рднрд╛рд░рддреАрдп рдиреНрдпрд╛рдп рд╕рдВрд╣рд┐рддреЗрдЪреНрдпрд╛ рдХрд▓рдо рейрежрео рдЕрдиреНрд╡рдпреЗ рдЧреБрдиреНрд╣рд╛ рджрд╛рдЦрд▓ рдХрд░рдгреНрдпрд╛рдд рдЖрд▓рд╛ рдЖрд╣реЗ. рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рдпрд╛рдВрдиреА рдорд╛рддреНрд░ рд╕реЛрдорд╡рд╛рд░реА рдЬреА рдкрддреНрд░рдХрд╛рд░ рдкрд░рд┐рд╖рдж рдШреЗрддрд▓реА рддреНрдпрд╛рдд рд╣реЗ рд╕рд╛рдВрдЧрд┐рддрд▓рдВ рдХреА рддреНрдпрд╛рдВрдЪреНрдпрд╛рд╡рд┐рд░реЛрдзрд╛рдд рдЬреЗ рдЧреБрдиреНрд╣реЗ рджрд╛рдЦрд▓ рдЭрд╛рд▓реЗ рдЖрд╣реЗрдд рддреЗ рд▓реЛрдХрд╛рдВрдЪреЗ рдкреНрд░рд╢реНрди рдорд╛рдВрдбрдгреНрдпрд╛рд╕рд╛рдареА рдЖрд╣реЗрдд. рднрд╛рдЯреА рд▓реЛрдХрд╛рдВрдЪреЗ рдкреНрд░рд╢реНрди рдЙрдЪрд▓реВрди рдзрд░рдд рдЕрд╕рд▓реНрдпрд╛рдиреЗ рд▓реЛрдХрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рддреНрдпрд╛рдВрдЪреА рд▓реЛрдХрдкреНрд░рд┐рдпрддрд╛ рд╡рд╛рдврддреЗ рдЖрд╣реЗ. рдорд╛рдЧрдЪреНрдпрд╛ рд╡рд░реНрд╖рднрд░рд╛рдд рддреНрдпрд╛рдВрдиреА рдмрд╛рдбрдореЗрд░ рддреБрд░реБрдВрдЧрд╛рдд рдЭрд╛рд▓реЗрд▓реНрдпрд╛ рдХреИрджреНрдпрд╛рдВрдЪреНрдпрд╛ рдореГрддреНрдпреВрдЪрд╛ рдирд┐рд╖реЗрдз рдиреЛрдВрджрд╡рдгрдВ, рд╕реНрдерд╛рдирд┐рдХрд╛рдВрдирд╛ рдЦрд╛рд╕рдЧреА рдХрдВрдкрдиреНрдпрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рдиреЛрдХрд▒реНрдпрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рдЖрд░рдХреНрд╖рдгрд╛рдЪреА рдорд╛рдЧрдгреА рдХрд░рдгрдВ, рдкрд╛рдгреА рдЯрдВрдЪрд╛рдИ, рдмреЗрд░реЛрдЬрдЧрд╛рд░реА, рд╡реАрдЬ рдХрдкрд╛рдд рдпрд╛ рдореБрджреНрджреНрдпрд╛рдВрд╡рд░ рддреЗ рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рдирд╛рд╢реА рднрд╛рдВрдбрдд рдЖрд╣реЗрдд. рддреНрдпрд╛рдореБрд│реЗ рдкреНрд░рд╢рд╛рд╕рдирд╛рдЪрд╛ рд░реЛрд╖ рддреНрдпрд╛рдВрдЪреНрдпрд╛рд╡рд░ рдЕрд╕рд▓рд╛ рддрд░реАрд╣реА рд▓реЛрдХрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рддреНрдпрд╛рдВрдЪреА рд▓реЛрдХрдкреНрд░рд┐рдпрддрд╛ рд╡рд╛рдврд▓реА рдЖрд╣реЗ.
рд▓реЛрдХрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рдХрд╛ рд╡рд╛рдврд▓реА рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреАрдВрдЪреА рд▓реЛрдХрдкреНрд░рд┐рдпрддрд╛?
рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рдпрд╛рдВрдиреА резрепремрел рдЪреНрдпрд╛ рдпреБрджреНрдзрд╛рдд рдореГрддреНрдпреВ рдЭрд╛рд▓реЗрд▓реНрдпрд╛ рд░реЗрд▓реНрд╡реЗ рдХрд╛рдордЧрд╛рд░рд╛рдВрдЪреА рдорд╛рд╣рд┐рддреА рджреЗрдгрд╛рд░рдВ рд╕рдВрдЧреНрд░рд╣рд╛рд▓рдп рдЙрднрд╛рд░рд╛ рдЕрд╢реА рдорд╛рдЧрдгреА рд░рд╛рдЬреНрдпрд╛рддреАрд▓ рдордВрддреНрд░реА рдЖрдгрд┐ рдореБрдЦреНрдпрдордВрддреНрд░реНрдпрд╛рдВрдирд╛ рдХреЗрд▓реА рд╣реЛрддреА. рддрд╕рдВрдЪ реореж рдЬреНрдпреЗрд╖реНрда рдирд╛рдЧрд░рд┐рдХрд╛рдВрдирд╛ рддреНрдпрд╛рдВрдиреА рд╣рд░рд┐рджреНрд╡рд╛рд░рд▓рд╛ рддреАрд░реНрдердпрд╛рддреНрд░рд╛ рдШрдбрд╡реВрди рдЖрдгрд▓реА. рддрд╕рдВрдЪ рдЧреБрдгрд╡рдВрдд рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд░реНрдереНрдпрд╛рдВрд╕рд╛рдареА рд╢реИрдХреНрд╖рдгрд┐рдХ рд╕рд╣рд▓рд╣реА рддреНрдпрд╛рдВрдиреА рдЖрдпреЛрдЬрд┐рдд рдХреЗрд▓реА рд╣реЛрддреА. рдореЛрдлрдд рдлрд┐рдЬрд┐рдУрдереЗрд░реЗрдкреА рд╢рд┐рдмреАрд░рд╛рдВрдЪрдВ рдЖрдпреЛрдЬрдирд╣реА рддреНрдпрд╛рдВрдиреА рдХреЗрд▓рдВ рд╣реЛрддрдВ. рдпрд╛ рд╕рдЧрд│реНрдпрд╛ рдЧреЛрд╖реНрдЯреАрдВрдореБрд│реЗ рддреНрдпрд╛рдВрдЪреА рдкреНрд░рд╕рд┐рджреНрдзреА рд╡рд╛рдврддреЗ рдЖрд╣реЗ. рдорд╛рдЧрдЪреНрдпрд╛ рдХрд╛рд╣реА рдорд╣рд┐рдиреНрдпрд╛рдВрдкрд╛рд╕реВрди рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рдпрд╛рдВрдЪреА рдЖрдВрджреЛрд▓рдирдВ рд╡рд╛рдврд▓реА рдЖрд╣реЗрдд. рдУрд░рд╛рди рдЕрд░реНрдерд╛рдд рдЬреА рдЭрд╛рдбрдВ рдкрд╡рд┐рддреНрд░ рдорд╛рдирд▓реА рдЬрд╛рддрд╛рдд рддреНрдпрд╛рдВрдЪрд╛ рдореБрджреНрджрд╛рд╣реА рддреНрдпрд╛рдВрдиреА рдЙрдкрд╕реНрдерд┐рдд рдХреЗрд▓рд╛ рдЖрд╣реЗ. рддрд╕рдВрдЪ рд╕реМрд░ рдХрдВрдкрдиреНрдпрд╛рдВрдЪрд╛ рддреНрдпрд╛рдВрдиреА рдЬреЛрд░рджрд╛рд░ рдирд┐рд╖реЗрдз рдиреЛрдВрджрд╡рд▓рд╛ рдЖрд╣реЗ. рдмрд╛рдбрдореЗрд░ рд╣рд╛ рд░рд╛рдЬрд╕реНрдерд╛рдирд╛рддрд▓рд╛ рд╕реАрдорд╛рднрд╛рдЧрд╛рддрд▓рд╛ рдЬрд┐рд▓реНрд╣рд╛ рдЖрд╣реЗ. рд░рд╛рд╖реНрдЯреНрд░реАрдп рд╕реБрд░рдХреНрд╖реЗрдЪрд╛ рдореБрджреНрджрд╛ рдЙрдкрд╕реНрдерд┐рдд рдХрд░рдд рдЗрдереЗ рд╣реЛрдгрд╛рд▒реНрдпрд╛ рдПрдХрд╛ рд░реЛрд╣рд┐рдбреА рдореНрдпреБрдЭрд┐рдХ рдлреЗрд╕реНрдЯрд┐рд╡реНрд╣рд▓рд▓рд╛рд╣реА рдЬрд┐рд▓реНрд╣рд╛рдзрд┐рдХрд╛рд░реА рдЯреАрдирд╛ рдбрд╛рдмреА рдпрд╛рдВрдиреА рдЕрд▓рд┐рдХрдбреЗрдЪ рдкрд░рд╡рд╛рдирдЧреА рдирд╛рдХрд╛рд░рд▓реА рд╣реЛрддреА. рддреНрдпрд╛рдЪрд╛рд╣реА рдирд┐рд╖реЗрдз рдиреЛрдВрджрд╡рдгреНрдпрд╛рдд рдЖрд▓рд╛.
рднрд╛рдЬрдкрд╛рд╢реА рд╕рдВрдмрдВрдз рд╕реБрд░реБрд╡рд╛рддреАрд▓рд╛ рдЪрд╛рдВрдЧрд▓реЗ рдЖрдгрд┐ рдЖрддрд╛ рд╕рдВрдШрд░реНрд╖рд╛рдЪреЗ
рд░рд╡реАрдВрджреНрд░ рднрд╛рдЯреА рд╣реЗ рд╡рд┐рджреНрдпрд╛рд░реНрдереА рд╕рдВрдШрдЯрдиреЗрдд рдЕрд╕рд▓реНрдпрд╛рдкрд╛рд╕реВрди рднрд╛рдЬрдкрд╛рд╢реА рдЬреЛрдбрд▓реЗ рдЧреЗрд▓реЗ рд╣реЛрддреЗ. рд╕реБрд░реБрд╡рд╛рддреАрд▓рд╛ рдЕрднрд╛рд╡рд┐рдк рдЖрдгрд┐ рдирдВрддрд░ рднрд╛рдЬрдкрд╛рд╢реА рддреНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рдЪрд╛рдВрдЧрд▓реЗ рд╕рдВрдмрдВрдз рд╣реЛрддреЗ. рдорд╛рддреНрд░ рд╢реАрдпреЛрдордзреВрди рддрд┐рдХрд┐рдЯ рдирд╛рдХрд╛рд░рд▓рдВ рдЧреЗрд▓реНрдпрд╛рдиреЗ рддреЗ рдЕрдкрдХреНрд╖ рд▓рдврд▓реЗ рдЖрдгрд┐ рдирд┐рд╡рдбреВрди рдЖрд▓реЗ. рднрд╛рдЬрдкрд╛рдЪреЗ рддреНрдпрд╛рдВрдЪреЗ рд╕рдВрдмрдВрдз рд╣реЗ рд╕рдВрдШрд░реНрд╖рд╛рдЪреЗрдЪ рд░рд╛рд╣рд┐рд▓реЗ рдЖрд╣реЗрдд рдЕрд╕рдВ рджрд┐рд╕реВрди рдпреЗрддрдВ рдЖрд╣реЗ. рддреНрдпрд╛рдВрдЪрд╛ рдЬрдирд╕рдВрдкрд░реНрдХ рдЦреВрдк рджрд╛рдВрдбрдЧрд╛ рдЖрд╣реЗ. рддрд╕рдВрдЪ рддреЗ рдЙрдЪрд▓реВрди рдзрд░рдд рдЕрд╕рд▓реЗрд▓реНрдпрд╛ рдкреНрд░рд╢реНрдирд╛рдВрдореБрд│реЗ рд╕рд░рдХрд╛рд░ рдХрдзреА рдХрдзреА рдЕрдбрдЪрдгреАрдВрдд рд╕рд╛рдкрдбрддрдВ рдЖрд╣реЗ рддрд░ рд▓реЛрдХрд╛рдВрдордзреНрдпреЗ рднрд╛рдЯреА рд▓реЛрдХрдкреНрд░рд┐рдп рд╣реЛрдд рдЖрд╣реЗрдд. рддреНрдпрд╛рдореБрд│реЗ рд╕рдзреНрдпрд╛ рддрд░реА рддреЗ рднрдЬрдирд▓рд╛рд▓ рд╢рд░реНрдорд╛ рд╕рд░рдХрд╛рд░рд╕рд╛рдареА рдбреЛрдХреЗрджреБрдЦреА рдард░рдд рдЖрд╣реЗрдд рдпрд╛рдд рд╢рдВрдХрд╛ рдирд╛рд╣реА.