अनेक अभिनेते अन् अभिनेत्री आतापर्यंत राज्यसभेत आपल्याला सदस्य म्हणून पाहायला मिळाले आहेत, परंतु त्या सगळ्यांच्या तुलनेत जया बच्चन यांची कारकीर्द विशेष गाजली.संसदेत त्यांच्याइतके सक्रिय आणि लढाऊ अभिनेते झालेले खासदार दिसले नाहीत. ज्येष्ठ अभिनेते-राजकारणी बनलेली ही तिच्या पाचव्या राज्यसभेच्या कार्यकाळासाठी सज्ज झाली आहे, कारण समाजवादी पक्षाने (SP) मंगळवारी त्यांना उत्तर प्रदेशमधून वरिष्ठ सभागृहासाठी उमेदवार म्हणून घोषित केले. सपाच्या नेतृत्वात ती राम गोपाल यादव यांच्या विक्रमाशी बरोबरी करण्याच्या उंबरठ्यावर आहे, कारण ते पाच वेळा वरिष्ठ सभागृहाचे सदस्य म्हणून काम करणारे पहिले समाजवादी पक्षातील नेते बनले आहेत. बच्चन यांच्यासह सपाने २७ फेब्रुवारी रोजी होणाऱ्या राज्यसभा निवडणुकीसाठी उत्तर प्रदेशमधून रामजी लाल सुमन आणि आलोक रंजन यांचीही नावे पाठवली आहेत.
जया बच्चन या स्वाभिमानी नेत्या म्हणून ओळखल्या जातात. गेल्या आठवड्यात राज्यसभेचे अध्यक्ष जगदीप धनखर यांच्याशी झालेल्या चर्चेनंतर त्यांनी दिलेले निरोपाचे भाषण विशेष गाजले. “मला वारंवार विचारले जाते की मी अस्वस्थ का आहे? मी स्वभावानेच तशी आहे; मी कोणासाठीही माझा स्वभाव बदलणार नाही. मला एखादी गोष्ट आवडत नसेल किंवा सहमत नसेल तर मी माझा विरोध जाहीर करते. त्यामुळे मी तुमच्यापैकी कोणाचे मन दुखावले असल्यास किंवा वैयक्तिक काही बोलले असल्यास माफी मागते,” असंही त्या म्हणाल्या.
हेही वाचाः तेव्हा शिवसेना आता काँग्रेसची कोंडी ! राज्यसभा निवडणुकीत काँग्रेसला धक्का देण्याची भाजपची योजना
अभिनेत्री आणि राजकारणी बनलेल्या जया बच्चन या इतर सर्व संसद सदस्यांमध्ये उजव्या आहेत. विधान संशोधन संस्था PRS च्या मते, ७५ वर्षीय बच्चन यांची २००९ ते २०२४ दरम्यान वरिष्ठ सभागृहात ८२ टक्के उपस्थिती होती, जी राष्ट्रीय सरासरी ७९ टक्क्यांपेक्षा तीन टक्के जास्त आहे. राज्यसभेतील वादविवादांमध्ये भाग घेण्यासाठी १९९.७ च्या राष्ट्रीय सरासरीच्या तुलनेत या अभिनेत्रीने २००९ ते २०२४ दरम्यान २९२ वादविवादांमध्ये भाग घेतला, जो उत्तर प्रदेशच्या १९३.८ च्या सरासरीपेक्षा लक्षणीय आहे. बच्चन यांनी आजपर्यंत कोणतेही खासगी सदस्य विधेयक सादर केलेले नाही. त्यांनी या कालावधीत प्रश्नोत्तराच्या तासादरम्यान अनुक्रमे ६६७.०२ आणि ५९८.०७ च्या राष्ट्रीय आणि राज्य सरासरीच्या तुलनेत ४५१ प्रश्न विचारले.
हेही वाचाः बिहारमध्ये रंगले सत्तानाट्य; बहुमत चाचणीवेळी राजदचे तीन आमदार बसले सत्ताधारी बाकावर, नक्की काय घडले?
२०२३ च्या पावसाळी अधिवेशनापासून ते नुकत्याच संपलेल्या अर्थसंकल्पीय अधिवेशनापर्यंत बच्चन यांनी राज्यसभेची एकही बैठक चुकवली नाही. २०१० च्या अर्थसंकल्पीय अधिवेशनात त्यांची उपस्थिती केवळ १३ टक्के होती, २००९ च्या पहिल्या सत्रात ती शून्य होती. त्यांच्या आतापर्यंतच्या चार राज्यसभेच्या कार्यकाळात बच्चन यांनी महिलांची सुरक्षा आणि त्यांचे हक्क, रस्त्यावरील मुले, सर्वाधिक प्रदूषित शहरे, देशातील धर्माचे राजकारण, सार्वजनिक लोकांची वादग्रस्त विधाने अशा अनेक मुद्द्यांवर भाष्य केले. वैवाहिक बलात्कार, आत्महत्या आणि मानसिक आरोग्याच्या समस्यांचे गुन्हेगारीकरण, मिर्झा गालिब यांना भारतरत्न देण्याची मागणी आणि मागासवर्गीयांच्या आरक्षणातील क्रिमीलेअरचा विचार दूर करण्याची गरज असे मुद्दे मांडले. त्यांनी जंगलातील वणवा, सायबर सुरक्षा, नदी जोड प्रकल्प, केंद्रीय सशस्त्र पोलीस दलातील निवृत्त कर्मचाऱ्यांची खराब राहणीमान आणि ASI जमिनीवर बेकायदेशीर कब्जा यांसारख्या मुद्द्यांवर प्रश्न विचारलेत.
जया बच्चन अनेक वादातही सापडल्या आहेत. २०२१ मध्ये नार्कोटिक्स ड्रग्ज अँड सायकोट्रॉपिक पदार्थ (दुरुस्ती) विधेयकावरील चर्चेदरम्यान पनामा पेपर्स प्रकरणात त्यांची सून ऐश्वर्या राय बच्चन यांना पाठवलेल्या समन्सबद्दल भाजप खासदारांनी विचारले असता, त्या म्हणाली होत्या की, “लवकरच तुमचे वाईट दिवस येणार आहेत. मी शाप देते.” सप्टेंबर २०२० मध्ये अभिनेता सुशांत सिंग राजपूतच्या मृत्यूनंतर झालेल्या वादादरम्यान बच्चन यांनी चित्रपट उद्योगाला बदनाम करण्याच्या कथित षडयंत्रावर चर्चा करण्यासाठी सभागृहात शून्य तासाची नोटीस दिली.
