राज्यात १२ फेब्रुवारी रोजी होणाऱ्या विश्वासदर्शक ठरावापूर्वी काँग्रेसने रविवारी बिहारमधील आपल्या सर्व आमदारांना हैदराबादला पाठवले आहे. भाजप पक्ष फोडण्याच्या प्रयत्न करीत असून, काँग्रेस सावध असल्याचे पक्षाने म्हटले आहे. एका मुलाखतीत प्रदेश काँग्रेसचे अध्यक्ष आणि राज्यसभा खासदार अखिलेश प्रसाद सिंह यांनी आमदारांना वेगळे का ठेवले? राज्यात जागावाटपाची चर्चा का केली? नितीश कुमार यांची इंडिया आघाडीतून बाहेर पडणे हे एक प्रकारे चांगले आहे,” असे त्यांना का वाटते? याबद्दल ते सविस्तर मुलाखतीत बोलले आहेत.
बिहारमधील काँग्रेसच्या सर्व आमदारांना तुम्ही हैदराबादला का पाठवले?
नितीश कुमार सरकारला विश्वासदर्शक ठराव जिंकण्यापासून रोखायचे असेल तर सावध राहावे लागेल. त्यांच्या आमदारांमध्ये प्रचंड नाराजी आहे. पण त्यांना कोणत्याही किमतीत बहुमत सिद्ध करायचे आहे. मुख्यमंत्रिपदाच्या (चंपाई सोरेन) शपथविधीनंतरही सर्व विरोधी पक्षांचे आमदार एकत्र राहिल्याचे तुम्ही झारखंडमध्येही पाहिले असेल. त्यामुळे आम्ही सर्व खबरदारी घेत आहोत. भाजप ज्या पद्धतीने चाल खेळते, त्याबाबतही आपल्याला सावध राहावे लागेल.
पण आमदारांना ताब्यात घेऊन हैदराबादला नेण्याने पक्षाचा आपल्या आमदारांवर विश्वास नाही, असा मेसेज जातो.
आमचा आमच्या आमदारांवर पूर्ण विश्वास आहे. किंबहुना एकत्र राहण्याची त्यांची सूचना होती.
पण काही काळापूर्वी काँग्रेसचे काही आमदार म्हणजेच त्यातील ७-८ वेगळे असल्याचे आम्ही ऐकले
मला त्याबद्दल कळल्यावर मी त्या सर्वांना पूर्णियाला बोलावले (जिथे राहुल गांधींनी रॅलीला संबोधित केले होते). भूपेश बघेल बिहारमध्ये आले होते. त्यामुळे तो खोटा दावा होता. अशोक चौधरी प्रदेश काँग्रेसचे अध्यक्ष असताना आणि दिवंगत सदानंद सिंग सीएलपीचे नेते असताना त्यांनी पक्ष फोडण्याचा प्रयत्न केला. पण काँग्रेसच्या एकाही आमदाराने बाजू बदलली नाही. होय, एक-दोन एमएलसी गेले. आता परिस्थिती वेगळी आहे. मी PCC (प्रदेश काँग्रेस कमिटी) अध्यक्ष आहे.
मात्र सर्व आमदार पूर्णियाला आले नाहीत
एक वगळता प्रत्येक आमदार तिथे होता. १९ पैकी १८ आमदार तेथे होते. सिद्धार्थ सौरव (बिक्रम आमदार) प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे येऊ शकले नाहीत.
आता नितीश कुमार यांनी इंडिया आघाडी सोडली, तुम्हाला जागा वाटप पुन्हा नव्याने करावे लागेल, चर्चा सुरू झाली आहे का?
विश्वासदर्शक ठरावानंतर चर्चा सुरू करू. कोण घाबरले आहे हे समजून घेतले पाहिजे. झारखंडच्या मुख्यमंत्र्यांना अटक करण्यात आली. विरोधी पक्षाकडे ४४-४५ आमदार आहेत. मात्र दोन दिवसांनी नव्या मुख्यमंत्र्यांचा शपथविधी झाला. नितीश कुमार यांनी राजीनामा दिल्यानंतर काही तासांतच शपथ घेण्याची मुभा देण्यात आली होती. झारखंडमध्ये ४८ तास अनिश्चितता होती. सर्व आमदार विमानाने बाहेर पडण्यासाठी विमानतळावर पोहोचले, तेव्हा दुसऱ्या दिवशी शपथविधी होणार असल्याची माहिती मिळाली. तो एक भाग आहे. शपथ घेतल्यानंतर तीन दिवसांच्या आत झारखंड सरकारने आज विश्वासदर्शक ठराव जिंकला. दुसरीकडे बिहारमध्ये नितीश कुमारने अद्याप फ्लोर टेस्ट दिलेली नाही. आधी ५ फेब्रुवारीला विश्वासदर्शक ठराव होईल, त्यानंतर १० तारखेला तो बदलला जाईल आणि आता १२ तारखेला अंतिम चित्र स्पष्ट होईल. त्यामुळे कोण घाबरले आणि कोण द्विधा मन:स्थितीत आहे हे समजू शकते.
तुम्हाला वाटते की भाजप आणि जेडी(यू)मध्ये वाद आहेत आणि त्यांना आत्मविश्वास नाही?
तुम्हाला काय वाटते? जर काही समस्या नसतील तर फ्लोर टेस्ट १२ तारखेपर्यंत पुढे का ढकलली गेली? झारखंडमध्ये आम्ही वेगळी तारीख शोधली नाही.
जागावाटपाच्या नव्या व्यवस्थेनुसार काँग्रेसला अधिक जागा मिळण्याचा विश्वास आहे का? २०१९ च्या फॉर्म्युल्याची पुनरावृत्ती होईल का?
काँग्रेसला त्याचा न्याय्य वाटा मिळेल, असा आम्हाला आत्मविश्वास आहे. २०१९ मध्ये काँग्रेसने नऊ जागा लढवल्या होत्या. माझ्या मुलाने आरएलएसपी (राष्ट्रीय लोक समता पार्टी) चिन्हावर निवडणूक लढवली. तर, आम्ही १० जागा लढवल्या. आता नितीश कुमार यांनी सभात्याग केला आहे. २०१९ मध्ये उपेंद्र कुशवाह, जितन राम मांझी आणि मुकेश सहानीही तिथे होते. ते सर्व आपल्याबरोबर नाहीत. म्हणून आम्हाला जागावाटपाच्या फॉर्म्युल्याची पुनर्रचना करावी लागेल.
कुशवाह किंवा मांझी यांना परत आणण्याचा प्रयत्न करत आहात का?
जे भाजपच्या विरोधात आहेत, त्या सर्वांना बरोबर आणणे स्वाभाविक आहे. आमच्या कुळात वाढ होवो, असं ते म्हणाले.
त्यात कुशवाह यांचा समावेश आहे का?
कुशवाह, मांझी, जो कोणी तिथे अस्वस्थ आहे. मला वाटते की, नितीश कुमारच्या पुन्हा प्रवेशामुळे चिराग पासवानदेखील अस्वस्थ असतील.
मग या सर्वांसाठी दरवाजे खुले आहेत का?
स्वाभाविकच, दरवाजे उघडे आहेत.
तेजस्वी यादव राहुल गांधींच्या पूर्णिया रॅलीला उपस्थित राहू शकले नाहीत. भारत जोडो न्याय यात्रा बिहारमध्ये पुन्हा प्रवेश करेल. तुम्ही तेजस्वीला पुन्हा आमंत्रित केले आहे का?
१५ फेब्रुवारीला ही यात्रा बिहारमध्ये दाखल होणार आहे. औरंगाबादच्या गांधी मैदानावर आम्ही भव्य मोर्चा काढणार आहोत. तेव्हा तेजस्वी येतील.
नितीश कुमारांनी बाहेर पडणे, हेमंत सोरेनची अटक अन् ममता बॅनर्जींचा पश्चिम बंगालमध्ये एकट्याने निवडणूक लढवण्याचा निर्णय आणि भगवंत मान यांची पंजाबमध्ये आप स्वबळावर लढण्याची घोषणा, इंडिया आघाडीसाठी सगळे आलबेल नाही?
पंजाबमधील काँग्रेस नेतेही राज्यात आपबरोबर युती करण्याबाबत फारसे उत्साही नाहीत. केरळप्रमाणेच डावे आणि काँग्रेस एकमेकांविरुद्ध लढणार आहेत. पण जो जिंकेल तो इंडिया आघाडीाच भाग असेल. ज्या गोष्टी चुकीच्या होत्या, त्या झाल्या. पण काही गोष्टी चांगल्यासाठी घडतात.
तुम्ही असे का म्हणत आहात?
RJD, काँग्रेस आणि डाव्यांचा समावेश असलेल्या याच महाआघाडीने विधानसभा निवडणुकीत भाजप-JD(U) चा जवळपास पराभव केला होता. एकूण मतांमध्ये फक्त ५ हजार एवढा फरक होता. तेव्हापासून परिस्थिती बदलली आहे. त्याची मानसिक स्थिती बिहारमधील जनता पाहत आहे, असेही ते म्हणाले.
लोकसभा निवडणुकीत बिहारमध्ये महाआघाडीच्या शक्यतांबद्दल तुम्हाला खात्री आहे का?
आम्हाला भाजप आणि जेडी(यू)पेक्षा जास्त जागा मिळतील. परिस्थिती आमच्या बाजूने आहे. एकूणच इंडिया आघाडीबद्दलची धारणा थोडी कमी झाली असेल पण बिहारमध्ये परिस्थिती वेगळी आहे. उदाहरणार्थ, राहुल गांधींच्या यात्रेला बिहारमधील चार जिल्ह्यांत मोठा प्रतिसाद मिळाला.
बिहारमधील काँग्रेसच्या सर्व आमदारांना तुम्ही हैदराबादला का पाठवले?
नितीश कुमार सरकारला विश्वासदर्शक ठराव जिंकण्यापासून रोखायचे असेल तर सावध राहावे लागेल. त्यांच्या आमदारांमध्ये प्रचंड नाराजी आहे. पण त्यांना कोणत्याही किमतीत बहुमत सिद्ध करायचे आहे. मुख्यमंत्रिपदाच्या (चंपाई सोरेन) शपथविधीनंतरही सर्व विरोधी पक्षांचे आमदार एकत्र राहिल्याचे तुम्ही झारखंडमध्येही पाहिले असेल. त्यामुळे आम्ही सर्व खबरदारी घेत आहोत. भाजप ज्या पद्धतीने चाल खेळते, त्याबाबतही आपल्याला सावध राहावे लागेल.
पण आमदारांना ताब्यात घेऊन हैदराबादला नेण्याने पक्षाचा आपल्या आमदारांवर विश्वास नाही, असा मेसेज जातो.
आमचा आमच्या आमदारांवर पूर्ण विश्वास आहे. किंबहुना एकत्र राहण्याची त्यांची सूचना होती.
पण काही काळापूर्वी काँग्रेसचे काही आमदार म्हणजेच त्यातील ७-८ वेगळे असल्याचे आम्ही ऐकले
मला त्याबद्दल कळल्यावर मी त्या सर्वांना पूर्णियाला बोलावले (जिथे राहुल गांधींनी रॅलीला संबोधित केले होते). भूपेश बघेल बिहारमध्ये आले होते. त्यामुळे तो खोटा दावा होता. अशोक चौधरी प्रदेश काँग्रेसचे अध्यक्ष असताना आणि दिवंगत सदानंद सिंग सीएलपीचे नेते असताना त्यांनी पक्ष फोडण्याचा प्रयत्न केला. पण काँग्रेसच्या एकाही आमदाराने बाजू बदलली नाही. होय, एक-दोन एमएलसी गेले. आता परिस्थिती वेगळी आहे. मी PCC (प्रदेश काँग्रेस कमिटी) अध्यक्ष आहे.
मात्र सर्व आमदार पूर्णियाला आले नाहीत
एक वगळता प्रत्येक आमदार तिथे होता. १९ पैकी १८ आमदार तेथे होते. सिद्धार्थ सौरव (बिक्रम आमदार) प्रकृती अस्वास्थ्यामुळे येऊ शकले नाहीत.
आता नितीश कुमार यांनी इंडिया आघाडी सोडली, तुम्हाला जागा वाटप पुन्हा नव्याने करावे लागेल, चर्चा सुरू झाली आहे का?
विश्वासदर्शक ठरावानंतर चर्चा सुरू करू. कोण घाबरले आहे हे समजून घेतले पाहिजे. झारखंडच्या मुख्यमंत्र्यांना अटक करण्यात आली. विरोधी पक्षाकडे ४४-४५ आमदार आहेत. मात्र दोन दिवसांनी नव्या मुख्यमंत्र्यांचा शपथविधी झाला. नितीश कुमार यांनी राजीनामा दिल्यानंतर काही तासांतच शपथ घेण्याची मुभा देण्यात आली होती. झारखंडमध्ये ४८ तास अनिश्चितता होती. सर्व आमदार विमानाने बाहेर पडण्यासाठी विमानतळावर पोहोचले, तेव्हा दुसऱ्या दिवशी शपथविधी होणार असल्याची माहिती मिळाली. तो एक भाग आहे. शपथ घेतल्यानंतर तीन दिवसांच्या आत झारखंड सरकारने आज विश्वासदर्शक ठराव जिंकला. दुसरीकडे बिहारमध्ये नितीश कुमारने अद्याप फ्लोर टेस्ट दिलेली नाही. आधी ५ फेब्रुवारीला विश्वासदर्शक ठराव होईल, त्यानंतर १० तारखेला तो बदलला जाईल आणि आता १२ तारखेला अंतिम चित्र स्पष्ट होईल. त्यामुळे कोण घाबरले आणि कोण द्विधा मन:स्थितीत आहे हे समजू शकते.
तुम्हाला वाटते की भाजप आणि जेडी(यू)मध्ये वाद आहेत आणि त्यांना आत्मविश्वास नाही?
तुम्हाला काय वाटते? जर काही समस्या नसतील तर फ्लोर टेस्ट १२ तारखेपर्यंत पुढे का ढकलली गेली? झारखंडमध्ये आम्ही वेगळी तारीख शोधली नाही.
जागावाटपाच्या नव्या व्यवस्थेनुसार काँग्रेसला अधिक जागा मिळण्याचा विश्वास आहे का? २०१९ च्या फॉर्म्युल्याची पुनरावृत्ती होईल का?
काँग्रेसला त्याचा न्याय्य वाटा मिळेल, असा आम्हाला आत्मविश्वास आहे. २०१९ मध्ये काँग्रेसने नऊ जागा लढवल्या होत्या. माझ्या मुलाने आरएलएसपी (राष्ट्रीय लोक समता पार्टी) चिन्हावर निवडणूक लढवली. तर, आम्ही १० जागा लढवल्या. आता नितीश कुमार यांनी सभात्याग केला आहे. २०१९ मध्ये उपेंद्र कुशवाह, जितन राम मांझी आणि मुकेश सहानीही तिथे होते. ते सर्व आपल्याबरोबर नाहीत. म्हणून आम्हाला जागावाटपाच्या फॉर्म्युल्याची पुनर्रचना करावी लागेल.
कुशवाह किंवा मांझी यांना परत आणण्याचा प्रयत्न करत आहात का?
जे भाजपच्या विरोधात आहेत, त्या सर्वांना बरोबर आणणे स्वाभाविक आहे. आमच्या कुळात वाढ होवो, असं ते म्हणाले.
त्यात कुशवाह यांचा समावेश आहे का?
कुशवाह, मांझी, जो कोणी तिथे अस्वस्थ आहे. मला वाटते की, नितीश कुमारच्या पुन्हा प्रवेशामुळे चिराग पासवानदेखील अस्वस्थ असतील.
मग या सर्वांसाठी दरवाजे खुले आहेत का?
स्वाभाविकच, दरवाजे उघडे आहेत.
तेजस्वी यादव राहुल गांधींच्या पूर्णिया रॅलीला उपस्थित राहू शकले नाहीत. भारत जोडो न्याय यात्रा बिहारमध्ये पुन्हा प्रवेश करेल. तुम्ही तेजस्वीला पुन्हा आमंत्रित केले आहे का?
१५ फेब्रुवारीला ही यात्रा बिहारमध्ये दाखल होणार आहे. औरंगाबादच्या गांधी मैदानावर आम्ही भव्य मोर्चा काढणार आहोत. तेव्हा तेजस्वी येतील.
नितीश कुमारांनी बाहेर पडणे, हेमंत सोरेनची अटक अन् ममता बॅनर्जींचा पश्चिम बंगालमध्ये एकट्याने निवडणूक लढवण्याचा निर्णय आणि भगवंत मान यांची पंजाबमध्ये आप स्वबळावर लढण्याची घोषणा, इंडिया आघाडीसाठी सगळे आलबेल नाही?
पंजाबमधील काँग्रेस नेतेही राज्यात आपबरोबर युती करण्याबाबत फारसे उत्साही नाहीत. केरळप्रमाणेच डावे आणि काँग्रेस एकमेकांविरुद्ध लढणार आहेत. पण जो जिंकेल तो इंडिया आघाडीाच भाग असेल. ज्या गोष्टी चुकीच्या होत्या, त्या झाल्या. पण काही गोष्टी चांगल्यासाठी घडतात.
तुम्ही असे का म्हणत आहात?
RJD, काँग्रेस आणि डाव्यांचा समावेश असलेल्या याच महाआघाडीने विधानसभा निवडणुकीत भाजप-JD(U) चा जवळपास पराभव केला होता. एकूण मतांमध्ये फक्त ५ हजार एवढा फरक होता. तेव्हापासून परिस्थिती बदलली आहे. त्याची मानसिक स्थिती बिहारमधील जनता पाहत आहे, असेही ते म्हणाले.
लोकसभा निवडणुकीत बिहारमध्ये महाआघाडीच्या शक्यतांबद्दल तुम्हाला खात्री आहे का?
आम्हाला भाजप आणि जेडी(यू)पेक्षा जास्त जागा मिळतील. परिस्थिती आमच्या बाजूने आहे. एकूणच इंडिया आघाडीबद्दलची धारणा थोडी कमी झाली असेल पण बिहारमध्ये परिस्थिती वेगळी आहे. उदाहरणार्थ, राहुल गांधींच्या यात्रेला बिहारमधील चार जिल्ह्यांत मोठा प्रतिसाद मिळाला.