अस्वच्छता, पाणी-विजेचाही पुरवठा नाही
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
गर्दीच्या ठिकाणी, रस्त्याच्या दुतर्फा, बस-रेल्वे स्थानकांवर, सरकारी तसेच महापालिका कार्यालये यांसारख्या सार्वजनिक ठिकाणी महिलांसाठी सुरक्षित आणि स्वच्छतागृह असणे हा महिलांचा मूलभूत अधिकार आहे. परंतु, महापालिकेकडून त्याला हरताळ फासला गेला असून नोकरी आणि कामानिमित्त घराबाहेर पडणाऱ्या महिलांना स्वच्छतागृहांचा वापरच करता येत नाही अशी परिस्थिती आहे. महिलांच्या स्वच्छतागृहांची अवस्था दयनीय झाली आहे. पाणी-विजेची व्यवस्था नाही, स्वच्छतागृहांबाहेर महिलांसाठी असा फलक नाही, पर्स किंवा ओढणी अडकवण्यासाठी हुक नाही, काहींचे दरवाजेच खिळखिळे, असे चित्र घोले रस्ता क्षेत्रीय कार्यालयांतर्गत येणाऱ्या ११७ महिला स्वच्छतागृहांच्या पाहणीत दिसून आले आहे.
अभिव्यक्ती संघटनेच्या वतीने ‘राईट टू पी’ ही मोहीम राबवली जात असून त्याअंतर्गत स्वच्छतागृहांची पाहणी करण्यात आली. महापालिकेच्या अंदाजपत्रकात महिलांच्या स्वच्छतागृहांसाठी पुरेशी तरतूद नाही, काही स्वच्छतागृहे मुख्य रस्त्यांपासून आतमध्ये असून त्यामुळे महिलांच्या सुरक्षिततेचा प्रश्न निर्माण होऊ शकतो. त्यामुळे महिलांना मोफत, स्वच्छ, सार्वजनिक स्वच्छतागृह उपलब्ध व्हावे, स्वच्छतागृह बांधताना विकलांग महिलांचा विचार व्हावा, महिला स्वच्छतागृहांचे व्यवस्थापन महिलांनीच करावे, प्रत्येक दोन किलोमीटरच्या अंतरावर स्वच्छतागृहांची सोय असावी, अशा विविध मागण्या संघटनेच्यावतीने करण्यात आल्या आहेत.
संगमवाडी, शिवाजीनगर, वाकडेवाडी, रेल्वे स्थानक परिसर, रेंजहिल्स रस्ता, मॉडेल कॉलनी, आकाशवाणी चौक, महापालिका भवन, बालगंधर्व रंगमंदिर परिसर, गाडगीळ पूल, डेक्कन जिमखाना, पुलाची वाडी, शिरोळे रस्ता, फग्र्युसन रस्ता, बीएमसीसी रस्ता, प्रभात रस्ता इत्यादी ठिकाणी संघनेतर्फे पाहणी करण्यात आली आहे.
भाजपला विसर
भारतीय जनता पक्षाने महापालिका निवडणुकीच्या जाहीरनाम्यात प्रत्येक प्रभागात स्वच्छतागृहांची उभारणी, दिवसातून दोन वेळा त्यांच्या स्वच्छतेचे नियोजन, बाजारपेठा आणि गर्दीच्या ठिकाणी फिरती स्वच्छतागृहे, स्वच्छतागृहांच्या सुरक्षिततेच्या उपाययोजना, स्वच्छतागृहांची देखभाल, शुल्कसंकलन आणि स्वच्छता यासाठी प्राधान्याने सेविकांची नेमणूक करणे, अशी आश्वासने दिली होती. मात्र, भारतीय जनता पक्ष सत्तेत येऊन तीन महिने उलटूनही अद्याप सार्वजनिक महिला स्वच्छतागृहांबाबत कोणत्याही प्रकारची कार्यवाही करण्यात आलेली नाही.
स्वच्छतागृहांचा लेखाजोखा
- एकूण स्वच्छतागृहे- ११३
- महिलांसाठी असे नामफलक असलेली स्वच्छतागृहे- १६
- पाण्याची उपलब्धता- २७ ठिकाणी
- कचरा पेटी- १२ ठिकाणी
- पर्स अडकवण्यासाठी हुक- कुठेही नाही
- विजेची उपलब्धता- ४५ ठिकाणी
- हात धुण्याचे भांडे (बेसीन)- १५ ठिकाणी
गर्दीच्या ठिकाणी, रस्त्याच्या दुतर्फा, बस-रेल्वे स्थानकांवर, सरकारी तसेच महापालिका कार्यालये यांसारख्या सार्वजनिक ठिकाणी महिलांसाठी सुरक्षित आणि स्वच्छतागृह असणे हा महिलांचा मूलभूत अधिकार आहे. परंतु, महापालिकेकडून त्याला हरताळ फासला गेला असून नोकरी आणि कामानिमित्त घराबाहेर पडणाऱ्या महिलांना स्वच्छतागृहांचा वापरच करता येत नाही अशी परिस्थिती आहे. महिलांच्या स्वच्छतागृहांची अवस्था दयनीय झाली आहे. पाणी-विजेची व्यवस्था नाही, स्वच्छतागृहांबाहेर महिलांसाठी असा फलक नाही, पर्स किंवा ओढणी अडकवण्यासाठी हुक नाही, काहींचे दरवाजेच खिळखिळे, असे चित्र घोले रस्ता क्षेत्रीय कार्यालयांतर्गत येणाऱ्या ११७ महिला स्वच्छतागृहांच्या पाहणीत दिसून आले आहे.
अभिव्यक्ती संघटनेच्या वतीने ‘राईट टू पी’ ही मोहीम राबवली जात असून त्याअंतर्गत स्वच्छतागृहांची पाहणी करण्यात आली. महापालिकेच्या अंदाजपत्रकात महिलांच्या स्वच्छतागृहांसाठी पुरेशी तरतूद नाही, काही स्वच्छतागृहे मुख्य रस्त्यांपासून आतमध्ये असून त्यामुळे महिलांच्या सुरक्षिततेचा प्रश्न निर्माण होऊ शकतो. त्यामुळे महिलांना मोफत, स्वच्छ, सार्वजनिक स्वच्छतागृह उपलब्ध व्हावे, स्वच्छतागृह बांधताना विकलांग महिलांचा विचार व्हावा, महिला स्वच्छतागृहांचे व्यवस्थापन महिलांनीच करावे, प्रत्येक दोन किलोमीटरच्या अंतरावर स्वच्छतागृहांची सोय असावी, अशा विविध मागण्या संघटनेच्यावतीने करण्यात आल्या आहेत.
संगमवाडी, शिवाजीनगर, वाकडेवाडी, रेल्वे स्थानक परिसर, रेंजहिल्स रस्ता, मॉडेल कॉलनी, आकाशवाणी चौक, महापालिका भवन, बालगंधर्व रंगमंदिर परिसर, गाडगीळ पूल, डेक्कन जिमखाना, पुलाची वाडी, शिरोळे रस्ता, फग्र्युसन रस्ता, बीएमसीसी रस्ता, प्रभात रस्ता इत्यादी ठिकाणी संघनेतर्फे पाहणी करण्यात आली आहे.
भाजपला विसर
भारतीय जनता पक्षाने महापालिका निवडणुकीच्या जाहीरनाम्यात प्रत्येक प्रभागात स्वच्छतागृहांची उभारणी, दिवसातून दोन वेळा त्यांच्या स्वच्छतेचे नियोजन, बाजारपेठा आणि गर्दीच्या ठिकाणी फिरती स्वच्छतागृहे, स्वच्छतागृहांच्या सुरक्षिततेच्या उपाययोजना, स्वच्छतागृहांची देखभाल, शुल्कसंकलन आणि स्वच्छता यासाठी प्राधान्याने सेविकांची नेमणूक करणे, अशी आश्वासने दिली होती. मात्र, भारतीय जनता पक्ष सत्तेत येऊन तीन महिने उलटूनही अद्याप सार्वजनिक महिला स्वच्छतागृहांबाबत कोणत्याही प्रकारची कार्यवाही करण्यात आलेली नाही.
स्वच्छतागृहांचा लेखाजोखा
- एकूण स्वच्छतागृहे- ११३
- महिलांसाठी असे नामफलक असलेली स्वच्छतागृहे- १६
- पाण्याची उपलब्धता- २७ ठिकाणी
- कचरा पेटी- १२ ठिकाणी
- पर्स अडकवण्यासाठी हुक- कुठेही नाही
- विजेची उपलब्धता- ४५ ठिकाणी
- हात धुण्याचे भांडे (बेसीन)- १५ ठिकाणी
