पुणे : कॉटन असोसिएशन ऑफ इंडियाने (सीएआय) २०२३-२४ च्या हंगामात देशातील कापूस उत्पादन ३०९ लाख गाठींवर गेल्याचा अंदाज व्यक्त केला आहे. यापूर्वी २९४ लाख गाठींचा अंदाज होता. जागतिक बाजाराच्या तुलनेत देशात मिळणारा दर जास्त असल्यामुळे निर्यातही रोडावली आहे.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
सीएआयने आपल्या या पूर्वीच्या अंदाजात देशात २९४ लाख गाठींचे (१७० किलोची एक गाठ) उत्पादन होण्याचा अंदाज होता. आपल्या अंदाजात सुधारणा करून ३०९ लाख गाठींचे उत्पादन झाल्याचे म्हटले आहे. उत्पादनात वाढ झाली असली तरीही जगभरात असलेले मंदीचे वातावरण, इस्रायल-हमास युद्धामुळे सुएझ कालव्यातून बंद असलेली वाहतूक, रशिया-युक्रेनमधील तणाव आणि जागतिक बाजाराच्या तुलनेत देशात मिळत असलेला चांगला दर या कारणांमुळे देशातून होणारी निर्यात रोडावली आहे. २०११ च्या सुमारास देशातून सुमारे ७० ते ८० लाख गाठींची निर्यात होत होती. मागील काही वर्षांत ही निर्यात ४२ लाख गाठींवर आली आहे. यंदा जेमतेम २० लाख गाठींची निर्यात होण्याचा अंदाज आहे.
हेही वाचा >>>पुणे लोकसभा मतदार संघातून काँग्रेसकडून उमेदवारी जाहीर झाल्यावर रविंद्र धंगेकर यांची पहिली प्रतिक्रिया
कापूस उद्योगाचे अभ्यासक विजय जावंधिया यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, कापूस उत्पादनात वाढ होण्याच्या अंदाजामुळे देशातील कापूस दरात काहीशी घट झाली आहे. मागील आठवड्यात प्रति क्विंटल दर सरासरी साडेसात ते आठ हजार रुपयांवर गेले होते. त्यात काहीशी घट झाली आहे. पण, कापूस उत्पादनात वाढ झाली तरीही दुसरीकडे देशांतर्गत वापरात वाढ झाली आहे. त्यामुळे कापसाचे दर सरासरी आठ हजार क्विंटलवर स्थिर राहण्याचा अंदाज आहे. सीआयएने दिलेल्या माहितीनुसार फेब्रुवारीअखेर १५ लाख गाठींची निर्यात झाली होती, ती आता २० ते २२ लाख गाठींवर जाण्याचा अंदाज आहे.
उत्पादन वाढले, दर्जा घसरला
देशभरात कापसाचे उत्पादन वाढले तरीही मोसमी पावसातील खंडामुळे कापसाचा दर्जा घसरला आहे. कर्नाटक आणि विदर्भातील कापसापासून तयार केलेल्या धाग्याची ताण सहन करण्याची क्षमता कमी झाल्यामुळे सूतगिरण्यांकडून कापसाला मागणी घटली आहे. त्या तुलनेत मराठवाड्यातील नांदेड, परभणी, हिंगोली येथील कापसाचा दर्जा चांगला आहे. पण, शेतकरी मागील हंगामातील शिल्लक कापूस आणि या हंगामातील कापूस मिसळून विक्री करीत आहेत. त्यामुळे धाग्यांचा दर्जा घटत आहे, अशी माहिती राज्य सहकारी वस्रोद्योग महासंघाचे अध्यक्ष अशोक स्वामी यांनी दिली.
सीएआयने आपल्या या पूर्वीच्या अंदाजात देशात २९४ लाख गाठींचे (१७० किलोची एक गाठ) उत्पादन होण्याचा अंदाज होता. आपल्या अंदाजात सुधारणा करून ३०९ लाख गाठींचे उत्पादन झाल्याचे म्हटले आहे. उत्पादनात वाढ झाली असली तरीही जगभरात असलेले मंदीचे वातावरण, इस्रायल-हमास युद्धामुळे सुएझ कालव्यातून बंद असलेली वाहतूक, रशिया-युक्रेनमधील तणाव आणि जागतिक बाजाराच्या तुलनेत देशात मिळत असलेला चांगला दर या कारणांमुळे देशातून होणारी निर्यात रोडावली आहे. २०११ च्या सुमारास देशातून सुमारे ७० ते ८० लाख गाठींची निर्यात होत होती. मागील काही वर्षांत ही निर्यात ४२ लाख गाठींवर आली आहे. यंदा जेमतेम २० लाख गाठींची निर्यात होण्याचा अंदाज आहे.
हेही वाचा >>>पुणे लोकसभा मतदार संघातून काँग्रेसकडून उमेदवारी जाहीर झाल्यावर रविंद्र धंगेकर यांची पहिली प्रतिक्रिया
कापूस उद्योगाचे अभ्यासक विजय जावंधिया यांनी दिलेल्या माहितीनुसार, कापूस उत्पादनात वाढ होण्याच्या अंदाजामुळे देशातील कापूस दरात काहीशी घट झाली आहे. मागील आठवड्यात प्रति क्विंटल दर सरासरी साडेसात ते आठ हजार रुपयांवर गेले होते. त्यात काहीशी घट झाली आहे. पण, कापूस उत्पादनात वाढ झाली तरीही दुसरीकडे देशांतर्गत वापरात वाढ झाली आहे. त्यामुळे कापसाचे दर सरासरी आठ हजार क्विंटलवर स्थिर राहण्याचा अंदाज आहे. सीआयएने दिलेल्या माहितीनुसार फेब्रुवारीअखेर १५ लाख गाठींची निर्यात झाली होती, ती आता २० ते २२ लाख गाठींवर जाण्याचा अंदाज आहे.
उत्पादन वाढले, दर्जा घसरला
देशभरात कापसाचे उत्पादन वाढले तरीही मोसमी पावसातील खंडामुळे कापसाचा दर्जा घसरला आहे. कर्नाटक आणि विदर्भातील कापसापासून तयार केलेल्या धाग्याची ताण सहन करण्याची क्षमता कमी झाल्यामुळे सूतगिरण्यांकडून कापसाला मागणी घटली आहे. त्या तुलनेत मराठवाड्यातील नांदेड, परभणी, हिंगोली येथील कापसाचा दर्जा चांगला आहे. पण, शेतकरी मागील हंगामातील शिल्लक कापूस आणि या हंगामातील कापूस मिसळून विक्री करीत आहेत. त्यामुळे धाग्यांचा दर्जा घटत आहे, अशी माहिती राज्य सहकारी वस्रोद्योग महासंघाचे अध्यक्ष अशोक स्वामी यांनी दिली.
