बुकबातमी: बनी, बनी.. वाडय़ावरची बनी..

सगळय़ा खंडातील आबालवृद्धांना ५० वर्षांहून अधिक काळ ज्ञात असलेला ह्यू हेफ्नरचा मृत्यू २०१७ साली झाला. अन् त्याच्या प्ले-बॉय मासिकाचा शेवटचा अमेरिकी छापील अंक मार्च २०२० मध्ये निघाला. (आता दक्षिण आफ्रिका, मेक्सिको, फ्रान्समध्ये तो सुरू असला तरी आधीचा सर्वत्र वाचला जाणारा आंतरराष्ट्रीय अंक नाही.) १९५३ ते २०२० या कालावधीत दर अंकात ‘अर्धदिगंबर’ चाळीसहून अधिक स्त्रीसौंदर्याची सर्ववंशीय, सर्ववर्णीय खाण दाखविणाऱ्या या अलिबाबाच्या ऐषारामी जगण्याचे किस्से आणि त्याच्या (प्लेबॉय मॅन्शन) वाडय़ावर येणाऱ्या बायकांच्या छब्या वृत्तपत्रांतील ‘पेज-थ्री’ संस्कृतीला खत-पाणी पुरवत होत्या. २०१५ पर्यंत या मासिकाची फिक्शन एडिटर अ‍ॅलिस के. टर्नर हिने या मासिकातील कथालेखकांची ऊर्जा तेवत ठेवली होती. जपानी कथालेखक मुराकामी असो, अमेरिकी भयलेखक स्टीव्हन किंग असो, वेडाविद्रा पत्रकार हण्टर थॉम्पसन असो किंवा न्वार चित्रपटकर्ते कोएन बुंधूंपैकी इथन कोएन – अशा अनेकांच्या कथा या अ‍ॅलिस टर्नरने प्लेबॉयसाठी मिळविल्या. (इथन कोएन हा कवीदेखील असून त्याचे दोन काव्यसंग्रह उपलब्ध आहेत.) दरएक मासिकातील या कथांचे संकलन चाळले, तरी टर्नर यांची कथा हुडकण्याची दिव्यदृष्टी आणि हेफ्नर यांचे त्यांना मिळालेले स्वातंत्र्य लक्षात येईल. तरीही सुरुवातीपासून अखेपर्यंत सर्वसामान्यांच्या आणि दिखाऊ अभिरुची- आग्रहकांच्या नजरेत ‘प्लेबॉय’ हे ‘अनावृत ललनोत्तमांचे आगार’ इतकीच त्याची ओळख जपण्यात आली. त्यात आलेली गंभीर पत्रकारिता, रिपोर्ताज, दीर्घ मुलाखती आणि ललित साहित्य यांना मान्यता अंकांतून वगळून त्यांची संकलने झाली तेव्हाच मिळाली.