अग्नी-५ या क्षेपणास्त्राची मूळ चाचणी डिसेंबर २०२२ मध्येच घेण्यात आली होती. परवा या क्षेपणास्त्राच्या ‘एमआयआरव्ही’ तंत्रज्ञान आधारित अवताराची चाचणी यशस्वी ठरली. भारतीय संरक्षण तंत्रज्ञान क्षेत्रासाठी हा दिवस विशेष कौतुकास्पद ठरतो आणि समस्त भारतीयांसाठी अभिमानास्पदही. याचे कारण ‘शांततामय सहजीवन’ या भारताच्या परराष्ट्र आणि सामरिक धारणेलाच तडे जातील अशा घटना गेल्या काही वर्षांत घडलेल्या आहेत. पुंड देशांकडून जगातील सर्वांत मोठ्या लोकशाहीला, जगातील सर्वाधिक लोकशाहीवादी खंडाला धोका निर्माण झाला आहे. शांततेत जगण्यासाठी युद्धसज्ज असावे लागते असे सामरिक अभ्यासक्रमात सातत्याने बजावले जाते. हे युद्धसज्ज असणे म्हणजे काय, ते अग्नी-५ एमआयआरव्ही क्षेपणास्त्राच्या यशस्वी चाचणीने दाखवून दिले. सामरिक अभ्यासक्रमाचे आणखी एक तत्त्व असते. अधिग्रहित शस्त्रसज्जतेचा फायदा म्हणजे बऱ्याचदा शस्त्रे वापरण्याची वेळच येत नाही. याउलट, दुर्लक्षातून उद्भवलेल्या कमकुवतपणाचा तोटा म्हणजे तुमचा शत्रू दु:साहसी बनू शकतो! त्यामुळेच ‘मिनिमम डिटरन्स’ अर्थात पुरेशी जरब य संकल्पनेला कोणत्याही देशाच्या सामरिक धोरणात विशेष महत्त्व प्राप्त होते. अण्वस्त्रसज्जता, क्षेपणास्त्रसिद्धता, अंतराळ युद्धसज्जता या माध्यमातून आपण शत्रूसाठी पुरेशी जरब निर्माण करत असतो. भारताचे परराष्ट्र धोरण नेहमीच शांतताकेंद्री राहिले, तरीही तीन युद्धे (१९६२, १९६५, १९७१) आणि दोन लढाया (१९४८, १९९९) आपल्यावर लादल्या गेल्याच. जगात इतर कोणत्याही भूभागापेक्षा भारत हा सर्वाधिक असुरक्षित म्हणवता येईल, अशा टापूमध्ये वसलेला आहे. वायव्य, उत्तरेकडे पाकिस्तान आणि उत्तर व ईशान्येकडे चीन या दोन अण्वस्त्रसज्ज देशांनी भारताच्या सीमा ग्राह्य मानलेल्या नाहीत. भारताच्या सार्वभौमत्वाला सतत आव्हान देणे हे या दोन्ही देशांचे प्रधान धोरण राहिलेले आहे. अशा परिस्थितीत अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाधारित शस्त्रास्त्रांनी सज्ज राहणे ही आपली केवळ गरज नसून, तो अस्तित्वाचाही प्रश्न ठरतो.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
