अन्वयार्थ : नेतान्याहूंची कोंडी

हेही वाचा >>> दिल्लीत इस्रायली दूतावासाजवळ स्फोट, घटनास्थळी राजदूतांच्या नावाने पत्र अन्…, स्पेशल सेलकडून तपास सुरू

ज्या हमासविरोधात इस्रायलची कारवाई सुरू आहे, त्या संघटनेच्या एकाही महत्त्वाच्या म्होरक्यास इस्रायलला अद्याप जेरबंद करता आलेले नाही. हमासचे अनेक लष्करी कमांडर इस्रायलच्या प्रतिहल्ल्यांमध्ये ठार झालेले आहेत; तरीही राजकीय नेतृत्व ठेचले जात नाही तोवर हमास शरणागती पत्करणार नाही. इस्रायलच्या दृष्टीने परिस्थिती नाजूक आहे, कारण अद्याप १३० इस्रायली ओलीस हमासच्या ताब्यात आहेत. त्यांना सोडवण्यासाठी लष्करी कारवाई सुरूच ठेवावी लागणार, असे नेतान्याहूंनी म्हटले आहे. परंतु अशाच एका कारवाईत १५ डिसेंबर रोजी तीन ओलीस मारले गेले होते. त्यामुळे या कारवाईचे नेमके फलित काय, याचा हिशेब नेतान्याहूंना किमान इस्रायली जनतेसमोर मांडावाच लागेल. तो मांडता येत नाही यासाठीच अधिकाधिक काळ कारवाई लांबवली जात आहे. काही दिवसांनी यापायी होणाऱ्या मनुष्यहानीची गणती थांबवावी लागेल अशी स्थिती आहे. उदा. गाझातील मनुष्यहानी गेल्याच आठवडयात २० हजारांपलीकडे गेल्याचे पॅलेस्टिनी प्रशासन आणि आंतरराष्ट्रीय मदत संघटनांनी म्हटले होते. ‘रॉयटर्स’ वृत्तसंस्थेच्या ताज्या आकडेवारीनुसार सोमवार रात्रीपर्यंत २०,७०० गाझावासी मारले गेले होते. यातील २५० हे गेल्या २४ तासांत मारले गेले. त्यातीलही १०० एका रुग्णालयावरील हल्ल्यात दगावले. मध्य गाझातील हे रुग्णालय अनेक निराधार, बेघर गाझावासीयांचे आश्रयकेंद्र होते. ७ ऑक्टोबर रोजी इस्रायलमध्ये हमासने अनेक ठिकाणी केलेल्या हल्ल्यांत जवळपास १२०० इस्रायली नागरिक ठार झाले होते. तर २७ ऑक्टोबरपासून इस्रायलने गाझामध्ये सुरू केलेल्या लष्करी कारवाईदरम्यान सोमवापर्यंत १५४ इस्रायली सैनिक ठार झाले होते. या मृतांच्या नातेवाईकांचा, ओलिसांच्या नातेवाईकांचा दबाव नेतान्याहू सरकारवर आहेच. त्यामुळेदेखील कारवाईमध्ये ढिलाई येण्याची शक्यता मंदावली आहे. परंतु या सगळया घटकांपेक्षा अधिक धोकादायक ठरतो आहे तो नेतान्याहू सरकारचा धोरणगोंधळ. इस्रायलच्या कारवाईतून आजवर केवळ एका इस्रायली ओलिसाची सुखरूप मुक्तता झालेली आहे. उलट तिघांचा बळी गेला आहे. लष्करी कारवाईपेक्षा किती तरी अधिक ओलीस शस्त्रविरामाच्या काळात सुखरूप परतले आहेत. शस्त्रविरामासाठी हमास आग्रही आहे. कारण ओलिसांच्या बदल्यात हमासच्या हस्तकांचीही इस्रायली तुरुंगातून सुटका झाली. पण शस्त्रविराम इस्रायलला नको आहे. गाझातील बोगद्यांमध्ये दडून बसलेल्या हमासच्या अतिरेक्यांना वेचून बाहेर काढू, असे कारवाईच्या सुरुवातीस सांगण्यात आले. ते उद्दिष्ट अद्याप सफल झालेले नाही. हमासशी चर्चेबाबतही सातत्य दिसत नाही. कतारच्या पुढाकाराने सुरू झालेल्या वाटाघाटींमध्ये सहभागी होण्यास नकार देणाऱ्या इस्रायलने पुढे गोपनीयरीत्या वाटाघाटी सुरू ठेवल्याच. हमासचा पराभव केल्यानंतर गाझाच्या प्रशासनाबाबत कोणती भूमिका राहील, हजारो गाझावासीयांना पूर्वायुष्य सुरू करण्यासाठी कशी मदत करणार याबाबतही गोंधळ आहे. या सगळया मुद्दयांवरून हमासपेक्षा नेतान्याहूंचीच कोंडी झालेली दिसून येते. पण कोंडीत सापडलेले नेतान्याहू अधिक संहारक ठरत आहेत हे पॅलेस्टाइन आणि इस्रायलचेही दुर्दैव!