भारताला स्वातंत्र्य मिळाल्यानंतर देशाचे सार्वभौमत्व टिकवण्याचे मोठे आव्हान होते. जगभरात भारताने आपले स्वतंत्र अस्तित्व नोंदवले होते. दक्षिण आशियात तर भारताने आपले महत्त्व अधोरेखित केले होते. पंतप्रधान जवाहरलाल नेहरू यांच्याकडे आंतरराष्ट्रीय राजकारणाची सखोल जाण होती. त्यामुळेच इतर देशांप्रमाणे भारतातल्या लोकशाहीचे अपहरण झाले नाही; पण भारताला चीनचा धोका सतावू लागला होता. नेहरूंना या संकटाची जाण होती. त्यामुळेच १९५४ साली त्यांनी पंचशील करार चीनसोबत केला. या करारामध्ये परस्परांच्या राज्यक्षेत्राच्या अखंडत्व आणि सार्वभौमत्वाबद्दल आदर, एकमेकांच्या विरोधात आक्रमण न करणे, परस्परांच्या अंतर्गत बाबींमध्ये हस्तक्षेप न करणे, समता आणि परस्पर लाभ आणि शांततापूर्ण सहअस्तित्व ही ती पाच तत्त्वे होती. नेहरूंनी भारत-चीन संबंध सुधारण्यासाठी खूप प्रयत्न केले मात्र चीनने विश्वासघात केला आणि भारताच्या सीमेवर आक्रमण सुरू केले. युद्धाची सुरुवात झाली आणि राष्ट्रपतींनी २६ ऑक्टोबर १९६२ रोजी राष्ट्रीय आणीबाणी लागू केली.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा