सेमीकंडक्टर चिपनिर्मिती क्षेत्राच्या प्रारंभापासून ते १९९० पर्यंतच्या जवळपास तीन दशकांत चिपचं आरेखन (डिझाइन) आणि पुढे तिचं उत्पादन (मॅन्युफॅक्चरिंग) हे कोणत्याही चिपनिर्मिती कंपनीसाठी एक अद्वैत असं समीकरण होतं. जी कंपनी चिप आरेखन करायची तीच त्या चिपची निर्मितीदेखील करणार हे गृहीतच धरलेलं असायचं. मात्र ऐंशीच्या दशकात दोन स्वतंत्रपणे घडलेल्या घटनांनी या गृहीतकात बदल व्हायला सुरुवात झाली. कार्व्हर मीड आणि लिन कॉनवे यांच्या संशोधनातून साकार झालेल्या ‘व्हीएलएसआय’ तंत्रज्ञानामुळे सैद्धांतिकदृष्ट्या चिप आरेखन आणि निर्मिती या दोन्ही प्रक्रिया विलग करणं शक्य झालं; तर १९८७ मध्ये मॉरिस चँग यांच्या पुढाकारानं ‘टीएसएमसी’ या शतप्रतिशत केवळ चिपचं उत्पादनच करणाऱ्या सिलिकॉन फाऊंड्रीच्या स्थापनेनंतर या संकल्पनेच्या प्रत्यक्ष अंमलबजावणीला सुरुवात झाली.

या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा
Skip
या बातमीसह सर्व प्रीमियम कंटेंट वाचण्यासाठी साइन-इन करा

पण ‘टीएसएमसी’नं अमलात आणलेली सिलिकॉन फाऊंड्रीची संकल्पना ही नाण्याची केवळ एक बाजू होती. भले टीएसएमसीकडे चिपनिर्मितीसाठीचं अद्यायावत तंत्रज्ञान असेल; पण त्याचा वापर करून विविध प्रकारच्या चिपचं उत्पादन करण्यासाठी ग्राहकवर्ग कुठून तयार होणार होता? ‘मेमरी’ चिपनिर्मिती तोशिबा, हिताचीसारख्या जपानी किंवा सॅमसंग, एस के हायनिक्स या दक्षिण कोरियन कंपन्या करत होत्या, तर ‘लॉजिक’ चिपच्या उत्पादनामध्ये इंटेल, सॅमसंग किंवा एएमडीसारख्यांची मक्तेदारी होती. अभियांत्रिकी किंवा लष्करी वापराच्या उपकरणांमध्ये लागणाऱ्या ‘अॅनालॉग’ चिप तसंच सेन्सरची निर्मिती टेक्सास इन्स्ट्रुमेंट्स, ऑनसेमी, स्कायवर्क्स अशा अमेरिकी व युरोपीय कंपन्या करत होत्या. मुख्य म्हणजे या सर्व संबंधित चिपचं आरेखनही या कंपन्या स्वत:च करायच्या. या तीनही प्रकारच्या चिपनिर्मितीसाठी कंपन्यांमध्ये इतकी व्यवस्थित विभागणी झाली असतानाही चँगची सिलिकॉन फाऊंड्री ही संकल्पना इतकी यशस्वी झाली की, तिनं एकविसाव्या शतकातील सेमीकंडक्टर उद्याोगाचा चेहरामोहराच पार बदलून टाकला. या क्षेत्रात गेल्या दोन दशकांत झालेल्या विविध घटनांचा अन्वयार्थ लावण्याआधी प्रथम फाऊंड्रीच्या यशामागील कारणांचं विश्लेषण करणं सयुक्तिक ठरेल.

पण ‘टीएसएमसी’नं अमलात आणलेली सिलिकॉन फाऊंड्रीची संकल्पना ही नाण्याची केवळ एक बाजू होती. भले टीएसएमसीकडे चिपनिर्मितीसाठीचं अद्यायावत तंत्रज्ञान असेल; पण त्याचा वापर करून विविध प्रकारच्या चिपचं उत्पादन करण्यासाठी ग्राहकवर्ग कुठून तयार होणार होता? ‘मेमरी’ चिपनिर्मिती तोशिबा, हिताचीसारख्या जपानी किंवा सॅमसंग, एस के हायनिक्स या दक्षिण कोरियन कंपन्या करत होत्या, तर ‘लॉजिक’ चिपच्या उत्पादनामध्ये इंटेल, सॅमसंग किंवा एएमडीसारख्यांची मक्तेदारी होती. अभियांत्रिकी किंवा लष्करी वापराच्या उपकरणांमध्ये लागणाऱ्या ‘अॅनालॉग’ चिप तसंच सेन्सरची निर्मिती टेक्सास इन्स्ट्रुमेंट्स, ऑनसेमी, स्कायवर्क्स अशा अमेरिकी व युरोपीय कंपन्या करत होत्या. मुख्य म्हणजे या सर्व संबंधित चिपचं आरेखनही या कंपन्या स्वत:च करायच्या. या तीनही प्रकारच्या चिपनिर्मितीसाठी कंपन्यांमध्ये इतकी व्यवस्थित विभागणी झाली असतानाही चँगची सिलिकॉन फाऊंड्री ही संकल्पना इतकी यशस्वी झाली की, तिनं एकविसाव्या शतकातील सेमीकंडक्टर उद्याोगाचा चेहरामोहराच पार बदलून टाकला. या क्षेत्रात गेल्या दोन दशकांत झालेल्या विविध घटनांचा अन्वयार्थ लावण्याआधी प्रथम फाऊंड्रीच्या यशामागील कारणांचं विश्लेषण करणं सयुक्तिक ठरेल.

मराठीतील सर्व स्तंभ बातम्या वाचा. मराठी ताज्या बातम्या (Latest Marathi News) वाचण्यासाठी डाउनलोड करा लोकसत्ताचं Marathi News App.
Web Title: Loksatta chip charitra fables revolution chip semiconductor chip manufacturing morris chang tsmc amy