पद्माश्री (१९६८), पद्माभूषण (२००१) आणि पद्माविभूषण (२०१६) या तीन्ही किताबांपेक्षा यामिनी कृष्णमूर्तींना अप्रूप होते ते प्रेक्षकांशी नृत्यातून साधल्या जाणाऱ्या संवादाचे. हा संवाद आपण शैलीदारपणे साधायचा आहे, याची पुरेपूर जाण त्यांना होती. यामिनी कृष्णमूर्तींच्या निधनानंतर ‘भरतनाट्यमला सर्वदूर लोकप्रियता मिळवून देणाऱ्या’ त्या जणू पहिल्याच, अशा प्रकारे त्यांचे कौतुक होताना पाहून मात्र नृत्यरसिकांना बालासरस्वती यांची आठवण होईल! पण फरक असा की, बालासरस्वतींच्या घराण्यात, आई- आजी- पणजी अशा सात पिढ्यांपासून नृत्याची परंपरा होती. घराण्यात अशी परंपरा नसताना भरतनाट्यम शिकून या नृत्यप्रकाराची कीर्ती सर्वदूर पोहोचवणाऱ्या पहिल्या काही नर्तकांपैकी यामिनी या महत्त्वाच्या. भरतनाट्यमच्या रीतसर शिक्षणाची सुरुवात करून देणाऱ्या आणि भरतनाट्यम नर्तिकांचा पोशाख कसा असावा हेही ठरवणाऱ्या रुक्मिणीदेवी अरुंडेल यांच्या ‘कलाक्षेत्रा’त यामिनी पाचव्या वर्षापासून शिकल्या. अरंगेत्रम कधी झाले याची नोंद नसली तरी सतराव्या वर्षी त्यांचा पहिला कार्यक्रम गाजल्याच्या नोंदी आहेत. ते साल होते १९५७. तीनच वर्षांनी यामिनी कृष्णमूर्ती आणि त्यांचे वडील एम. कृष्णमूर्ती हे दिल्लीत राहू लागले. हे स्थलांतरच पुढल्या यशाची पायरी ठरले.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
