‘पांगुळगाडा पुरे!’ हा अग्रलेख (२७ मार्च) वाचला. कुठलेही युद्ध हे सुस्पष्ट आणि कठीण असले तरीही व्यावहारिकदृष्टया साध्य होऊ शकेल असे राजकीय उद्दिष्ट (‘अचिव्हेबल पोलिटिकल गोल’) डोळयांसमोर ठेवून सुरू करावे लागते आणि ते उद्दिष्ट साध्य झाल्यावर थांबवावेही लागते असे युद्धशास्त्रात म्हणतात. (बेभरवशाच्या शेअरबाजारात उतरताना सुस्पष्ट आर्थिक उद्दिष्ट असावे लागते, आणि ते साध्य झाल्यावर आणखी मोह न बाळगता निग्रहाने बाहेर पडावे लागते, तसेच काहीसे हे आहे. तसे न केल्यास दोन्हींकडे हात पोळतातच.) गाझा असो वा युक्रेन, इराक असो वा अफगाणिस्तान.. ही सारी युद्धे नक्की काय साध्य करण्याकरिता लढली गेली आहेत / जात आहेत हे एक गौडबंगाल वाटते. ती युद्धे सुरू झाली तेव्हा ती काही दिवसातच संपतील असे वाटले होते; परंतु ती वर्षांनुवर्षे चिघळत गेली. असाच इतिहास अगदी व्हिएतनाम युद्धापासून दिसतो. (भारताने १९७१ साली सुरू केलेले व जिंकलेले युद्ध हे अशा अनेक अंगांनी अभ्यासण्याजोगे व वाखाणण्याजोगे आहे.) अफगाणिस्तानमधले युद्ध तर जणू लहान मुलांची उन्हाळी सुट्टीतली दंगामस्ती सुरू असावी आणि ‘जेवायला लगेच या’ अशी हाक पालकांकडून आल्यावर खेळ सोडून सारी मुले क्षणार्धात पांगावीत, तसे थांबले! त्यांत दोन्ही बाजूंच्या अनेकांची आयुष्ये उद्ध्वस्त झाली. ‘युद्धकाळात कशाकशांवर हल्ला करायचा नाही याचेही नियम असतात’ असे लेखात म्हटले आहे. ‘तशा’ गोष्टींचा आसरा घेऊन हल्ले करायचे नाहीत हे त्यात अध्याहृत आहे. परंतु युद्धात (व प्रेमात) सारेच क्षम्य असते असाही एक अलिखित नियम आहेच! त्यामुळे एखादा पोरखेळ असावा तशी कोणाचा पायपोस कोणाच्या पायात नाही अशा परिस्थितीत ही युद्धे भरकटत चालली आहेत असे वाटते. साधे मालवाहू जहाज भरकटले तर काय होऊ शकते हे बाल्टिमोरमध्ये नुकतेच दिसले. ही भरकटलेली युद्धे वेळीच आवरली नाहीत तर काय होईल याची कल्पनाही करवत नाही.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
