व्यक्तिवेध : उषाकिरण खान

हेही वाचा >>> अन्वयार्थ : ट्रम्प यांच्या अज्ञानातील धोका!

आणखी वाचा

राजेश खन्नांपेक्षा शत्रुघ्न सिन्हा, संजीव कुमार वाईट होते, असं का म्हणाल्या शबाना आझमी?

अल्लू अर्जुनच्या अटक प्रकरणावर नाना पाटेकर म्हणाले, “कोणाला…

‘रामगिरी’ला ‘देवा’भाऊची प्रतीक्षा; आता लवकर या…

“बऱ्याच नायिका मी किती सुंदर…”, अलका कुबल यांनी ‘मंगला’ सिनेमासाठी केलं शिवाली परबचं कौतुक; म्हणाल्या…

“माझी सासू माझा एक पाय…”, ‘महाराष्ट्राची हास्यजत्रा’ फेम नम्रता संभेरावने सासूबाईचं केलं कौतुक; म्हणाली, “माझ्या रुद्राजची ती यशोदा…”

जयवंत वाडकर यांच्या लेकीला पाहिलंत का? झाली नामांकित कंपनीची ब्रँड अँबॅसेडर, मराठी कलाकारांकडून कौतुकाचा वर्षाव

“वाईट कलाकार हे वाईट कलाकारच असतात”, शबाना आझमींचे स्पष्ट वक्तव्य; म्हणाल्या, “चांगले दिसणाऱ्यांकडे…”

वयाच्या २३ व्या वर्षी अनुराग कश्यपची लेक अडकणार विवाहबंधनात! हळदीला सुरुवात, होणारा जावई कोण?

लखलखत्या स्त्रीवादी जाणिवेचा आपल्या कथा, कादंबऱ्या आणि नाटकांमधून आविष्कार करतानाच उषा किरण खान यांनी ग्रामीण जीवन, शेती, त्यातले ताणेबाणेही आपुलकीने मांडले. बालसाहित्य हादेखील त्यांच्या आस्थेचा विषय होता. त्यातूनच त्यांनी लहान मुलांसाठी भरपूर लिखाण केले. अब पानी पर लकीर, फागुन के बाद, सीमांत कथा, अंगन हिंडोला, अनुत्तरित प्रश्न, हसीना मंजिल, भामती, सिरजनहार या त्यांच्या रचना प्रसिद्ध आहेत. २०१५ मध्ये त्यांना पद्माश्री पुरस्कारही देण्यात आला होता. नुकताच वयाच्या ८२ व्या वर्षी त्यांनी अखेरचा श्वास घेतला असला तरी, अखेरपर्यंत त्या समाजामधल्या विविध प्रवाहांशी जोडलेल्या होत्या. आयपीएस अधिकारी म्हणून निवृत्त झालेल्या त्यांच्या पतीच्या, रामचंद्र खान यांच्या मृत्यूनंतर त्यांनाही जणू पैलतीराचे वेध लागले. जगाची खिडकी मानल्या जाणाऱ्या इंग्रजी भाषेवर प्रभुत्व असेल तरच लेखक जगापर्यंत पोहोचतो, या बाजारू समजुतीला उषाकिरण खान यांच्यासारख्या अनेक भारतीय, प्रादेशिक लेखकांनी एक प्रकारे आपल्या लिखाणातून, आपल्या भाषेचा बुरुज बनून उत्तर दिले आहे. उषा किरण यांनी तर मैथिली आणि नंतर हिंदी भाषेच्या माध्यमातून फक्त मिथिला आणि बिहारचीच नाही तर भारतीय संस्कृती जगापुढे मांडली. नागार्जुन हे टोपणनाव घेऊन लिहिणारे वैद्यानाथ मिश्रा हे मैथिली भाषेतील लेखक हे भाषेच्या बाबतीत उषाकिरण खान यांचे आदर्श होते. त्यांचा आपल्यावर प्रभाव आहे, त्यांनी आपल्याला भाषेविषयी सजग केले हे त्या नेहमी कृतज्ञतापूर्वक नमूद करत. दरभंगा जिल्ह्यातील हायाघाट तालुक्यातील मझौलिया गावात १९४५ चा जन्म, वडील जगदीश चौधरी हे स्वातंत्र्य सैनिक वगैरे सगळ्यांचेच असतात तसे तपशील उषाकिरण खान यांचेही होते. पण त्यांनी केलेले ‘पांढऱ्यावरचे जरा काळे’ त्यांना हे तपशील ओलांडून प्रादेशिक अस्मितेच्या पलीकडे घेऊन गेले, हे अधिक महत्त्वाचे.