व्यक्तिवेध : डॉ. विश्वास मेहेंदळे

दिल्ली आकाशवाणीवरून मराठी बातम्या वाचणाऱ्या पहिल्या वृत्तनिवेदकांपैकी ते एक. मुंबई दूरदर्शनचेही ते पहिले वृत्तनिवेदक. हे पहिलेपण जसे मानाचे तसेच जोखमीचेही असते. आपल्याआधी कुणीच नसल्यामुळे आधीच्या कुणाला विचारायची सोय नसते आणि आपण जे करणार ते पाहून पुढची पिढी वाटचाल करणार आहे याचेही भान ठेवावे लागते. ते भान डॉ. विश्वास मेहेंदळे यांनी कायमच बाळगले आणि त्यामुळेच नंतरच्या काळात माध्यमविषयक वेगवेगळय़ा संस्थांचे प्रमुखपदही सांभाळून त्यांनी पुढील पिढीला मार्गदर्शनही केले. तंत्रज्ञानाची जाण, सादरीकरणाचे भान, अभिनयाचे अंग, लेखनाची आस या सगळय़ामधून त्यांचे बहुआयामी व्यक्तिमत्त्व समाजापुढे येत गेले. ‘जे जे आपणांसी ठावे, ते इतरांसी सांगावे’ ही त्यांची ओढ इतकी अनिवार होती की अनेक उत्तुंग व्यक्तिमत्त्वांवर पुस्तके लिहून ते थांबले नाहीत, तर ‘मला भेटलेली माणसे’ हा एकपात्री प्रयोग ते अनेक वर्षे करत. त्यांच्या या कार्यक्रमाला रसिकांचा चांगला प्रतिसादही मिळत असे. या प्रयोगातून श्रोत्यांना त्या माणसांचे वल्लीपण कळे, अटलबिहारी वाजपेयींसारख्या व्यक्तिमत्त्वाची उंचीसुद्धा प्रतीत होई. लोकमान्य टिळकांच्या अग्रलेखांवर पीएच.डी. मिळवणाऱ्या विश्वास मेहेंदळे यांनी महाराष्ट्र राज्याच्या सांस्कृतिक कार्य विभागाच्या संचालकपदी काम केले असले तरी ‘सामान्य माणूस’ ही भूमिका त्यांनी कधी सोडली नाही. ‘पंडित, आता तरी शहाणे व्हा’ या त्यांच्यामुळेच गाजलेल्या नाटकात सामान्य माणसाची जी कोंडी त्यांनी साकारली होती, ती मात्र अगदी आताआतापर्यंत हसतमुख असणाऱ्या मेहेंदळे यांनी दूरच राखली!