‘शॉर्टहॅण्ड, टायिपग’ शिकून नोकरीला लागता येत होते तेव्हाची गोष्ट. १९३६ साली जन्मलेल्या आणि युद्धकाळाच्या ओढगस्तीत लंडनमध्ये वाढलेल्या ऑड्री वेस्ट वयाची विशी गाठतानाच नोकरी करू लागल्या. पण पगार बेताचाच. स्वित्र्झलडच्या आल्प्स पर्वतरांगेकडे जाणे अशक्य असल्याने लंडनमधल्या उंच इमारतींवरच ‘गिर्यारोहणा’ची हौस भागवण्याचे ऑड्री यांनी १९६० साली ठरवले. लंडनमध्येच तसे प्रशिक्षण नुकतेच सुरू झाले होते तिथे त्या सामील झाल्या आणि पुढे या प्रशिक्षित लंडनवासींनीच स्थापलेल्या ‘टय़ूसडे क्लाइिम्बग क्लब’च्या शाखाप्रमुखही झाल्या. याच मंडळात त्यांना पीटर साल्केल्ड भेटले आणि त्या ऑड्री साल्केल्ड झाल्या. पण पस्तिशीत वाचलेल्या एका लेखाने त्यांचे आयुष्य बदलले.. ‘माउंटन’ नियतकालिकाच्या १९७१ मधील एका अंकातला तो लेख जॉर्ज मॅलरी आणि अ‍ॅण्डर्य़ू आयर्विन यांच्या जून १९२४ मधल्या एव्हरेस्ट- मोहिमेबद्दलचा. या मोहिमेतच प्राण गमावण्यापूर्वी मॅलरी यांनी शिखर सर केले असावे का, या शंकेला त्या लेखाने काही आधार दिले होते. ‘कशी असेल ती मोहीम?’ या कुतूहलाने ऑड्री साल्केल्ड यांना इतके झपाटले की, त्या स्वत:च या मोहिमेच्या पुनशरेधासाठी सज्ज झाल्या! त्यासाठी ‘माउंटन’नेही त्यांना नेपाळला पाठवले. त्या फेरीतही काम पूर्ण नाही झाले, म्हणून ऑड्री पुन:पुन्हा एव्हरेस्ट पायथ्याशी जात राहिल्या. १९८६ साली- म्हणजे पन्नाशी गाठताना- त्या एव्हरेस्ट शिखरावरही गेल्या! त्याआधीही एव्हरेस्टच्या वाटेवर त्यांची शोधभ्रमंती सुरूच असते. ‘गिर्यारोहणाचा इतिहास’ सांगणारे तोवर होते, पण ‘एव्हरेस्ट मोहिमांच्या इतिहासकार’ म्हणून पहिले नाव घेतले जाईल ते ऑड्री साल्केल्ड यांचेच!
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
