व्यक्तिवेध: हॅरी मार्कोविट्झ

गुंतवणुकीसाठी संशोधन आणि विश्लेषणासाठी विशेषत: गुंतवणूक पोर्टफोलिओ बांधणीसाठी संख्याशास्त्राचा प्रथम वापर करणारे हॅरी मॅक्स मार्कोविट्झ यांचे अमेरिकेत सॅन दिएगो येथे गुरुवारी २२ जून रोजी ९५ व्या वर्षी निधन झाले. पूर्वनिश्चित परतावा मिळविण्यासाठी गुंतवणुकीतील जोखीम आणि परतावा यांचा समतोल साधावा लागतो आणि हे निश्चित करण्यासाठी संख्याशास्त्रातील संकल्पना वापरता येतात हे त्यांनी सप्रमाण सिद्ध केले. त्यांनी हा सिद्धान्त मांडण्यापूर्वी गुंतवणूक जगताने असे गृहीत धरले होते की सर्वोत्तम स्टॉक-मार्केट खरेदी करणे म्हणजे अशा कंपन्या निवडणे ज्या सर्वाधिक परतावा देतील. गुंतवणूक जगतात वापरण्यात येणारी कंपन्यांची विश्लेषण पद्धत बेन्जामिन ग्रॅहम यांनी १९३० साली विकसित केली. पण अशा उत्तम कंपन्यांचा पोर्टफोलिओ बांधण्याची आणि त्याची कार्यक्षमता मोजण्याची पद्धत हॅरी यांनी मांडली. हीच ‘मॉडर्न पोर्टफोलिओ थिअरी’ची सुरुवात होती.