जात्यावरल्या जाणिवा…

आजसुद्धा आईचा उद्धार होतो, तर तेव्हा तर होतच होता. तेव्हा माझ्या आईला कमीपणा यायला नको म्हणून मी ते सगळं करत असते, कष्टाची कामं करत असते. पुरुष वर्गाकडून माझ्यावर अन्याय होतो, अपमान होतो हे मला कळत नाही असं नाही. त्याच्याही शेकडो ओव्या आहेत, दोन-तीन महत्त्वाच्या ओव्या ज्या अनेक वेळेला मी सांगते त्या परत सांगते, ‘कडुविंद्रावन डोंगरी त्याचा रहावा’ – विद्रावन नावाचं कडू फळ डोंगरात असते. ‘‘कडुविंद्रावन डोंगरी त्याचा रहावा। पुरुषाचा कावा मला येडीला काय ठावा।।’’ आता हे तिचं येड पांघरून पेडगावला जाणं आहे की नाही? ही पुरुषाचा कावा मला येडीला काय ठावा असं म्हणणारी जात्यावर दळण दळणारी जी बाई आहे तिला तथाकथित ‘शुद्ध’ बोलता येत नसेल, पण तिला ‘शुद्ध’ भान आहे की काय चाललं आहे त्याचं!