गजेंद्र आणि तो नक्र अर्थात मगर ही दोन्ही रूपकं म्हणून पाहिली तर काय जाणवतं? गजेंद्र हा जीव आहे आणि तो नक्र म्हणजे त्याला भवसागरात वारंवार खेचणारं प्रारब्धच आहे! ‘भागवत’ सांगतं की, हा खेळ हजार र्वष सुरू होता. जन्म आणि मृत्युरूपी ये-जाच जणू. जीव आपल्या संपूर्ण ताकदीनिशी प्रारब्धाच्या पकडीतू स्वत:ला सोडवू पाहतो. प्रारब्ध दिसायला प्रथम फार क्षुल्लक भासतं. पण जसजसे त्याचे पाश आवळले जाऊ लागतात तसतशी सगळी शक्ती पणाला लावूनही अनेकदा त्याच्या पकडीतून सुटता येत नाहीच. आप्तमित्र, स्वकीय जन कुणी कुणीही त्यातून वाचवू शकत नाहीत. अखेर अंत:करणातील तळमळ जाणून परम तत्त्वाशी एकरूप सद्गुरूच धाव घेतात. ते प्रथम काय करतात? तर ‘सुदर्शनचक्र’ सोडून त्या नक्राचा शिरच्छेद करतात. म्हणजेच भ्रम, मोह आणि आसक्तीनं जीव प्रारब्धात भरच घालत असतो आणि जगणं अधिकच दु:खाचं करीत असतो. ‘सुदर्शन चक्र’ सोडून सद्गुरू प्रारब्ध खरं काय आहे, याचं सु म्हणजे चांगलं, वास्तविक दर्शन घडवतात. एकदा प्रारब्धाचं वास्तविक रूप कळलं आणि आपण मोहानं त्यात घालत असलेली भर लक्षात आली की आपोआप ती भर घालणं थांबेल.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
