मराठी भाषेतील बोली नि त्यातील प्रांतिक शब्द मराठी भाषेच्या शब्दकोशाचे मूलधन आहे. आपल्या शब्दभांडारात जे विचारवाचक, वस्तुवाचक, शब्द होते, वा आहेत किंवा निर्माण करता येतील अशा अर्थाचे परकीय शब्द वापरता कामा नये आणि आपल्या ढिलाईमुळे असे शब्द आपल्या आत घुसले असतील तर त्यांना हुडकून काढून टाकले पाहिजे. परंतु ज्या परदेशी वस्तू आपल्याकडे नव्हत्या, त्याला आपल्याकडे स्वकीय जुने शब्द नाहीत किंवा ज्यांना त्यांच्या त्या परकीय शब्दांसारखे सुटसुटीत स्वकीय शब्द उपयोजणे दुर्घट होते, अशा परकीय शब्दांना आपल्या भाषेत जसेच्या तसे घेण्यात प्रत्यवाय नसावा. जसे, कोट, गुलाब, जिलबी, टेबल, बूट वगैरे. (पण बूट स्वीकारल्यावरही ‘शू’ म्हणणे अनेकांना पसंत नाही. ‘रेल-वे’ला सावरकरांनी शब्द सुचविलेला नाही. मात्र सिग्नलला ‘बावटा’ किंवा ‘बाहुट’ हा शब्द सुचविला आहे. तरीही अशा नव्या वस्तू आपल्याकडे येतात तेव्हा त्याला कोणी स्वकीय नावे देऊन रुळवून दाखवेल तर उत्तमच. त्याचप्रमाणे जगातील कोणत्याही परकीय भाषेतील एखादी शैली वा प्रयोग हा सरस किंवा चटकदार वाटला तर तो आत्मसात करण्यास आडकाठी नसावी. सावरकरांच्या भाषाशुद्धीतील मूलतत्त्वांचे हे सार आहे. जे आजच्या काळातही लागू आहे.
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
