सांस्कृतिक विश्व : आज जाने की जिद न करो

शब्दांनीच आयुष्य उलगडले..
कोंदण्यातील हिऱ्याला एकत्र करून कारागीर सुंदर नक्षी तयार करतो आणि त्या दागिन्यांमधील सुंदर नक्षी आपले लक्ष वेधते. तसेच संवादाचे असते. भाषा तीच मात्र भाषेला शब्दांमुळे गोडवा प्राप्त होतो. हे शब्द पृथ्वीवरील नवरसाशी मिसळावे तसे एकमेकांमध्ये मिसळतात. एक शब्द दुसऱ्या शब्दाला भेटून आलिंगन देत आपली एकमेकांशी जुनीच ओळख असून आज एकाच पेनाच्या शाईमधून एकाच कागदावर आपण स्थिरावलो असल्याचा आनंद हे शब्दही संवादातूनच व्यक्त करतात. हा संवाद प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचविण्याचे उत्तम माध्यम असतो लेखक किंवा कवी. याचा नेमका प्रत्यय कल्याणकर रसिकांनी चंद्रशेखर गोखले यांच्या सर्व ब्राह्मण कट्टय़ातर्फे आयोजित केलेल्या ‘धुळवड शब्दांची’ या कार्यक्रमात घेतला.
प्रत्येकाच्या संवेदनाचा कोपरा जागा करणे हे लेखक-कवीचे काम आहे. सरस्वती प्रसन्न असल्यावर रसिकांचे मन जिंकणे अतिशय सोपे असते, असे म्हणतच उमा गोखले आणि चंद्रशेखर गोखले यांनी संसारात आणि समाजात माणसांशी साथसोबत करताना आलेल्या अडचणींना कसे तोंड द्यायचे हे आपल्या चारोळ्यातून तसेच गप्पांमधून अगदी सहज उलगडले. या वेळी त्यांनी ‘पाण्याचे वागणे किती विसंगत पोहणाऱ्याला बुडवून मेलेल्याला ठेवते तरंगत’ ही चारोळी आपल्या भाचीने हातात धरलेली बाहुली पाण्यात पडली आणि ती पाण्यावर तरंगू लागली ते बघून सुचल्याचे सांगितले. एखाद्या फुलांचा सुगंध घेतल्यानंतर आपण आठवणीत रमतो. निसर्गातील या छोटय़ा गोष्टीही अगदी सहजच आपल्याला बरेच काही शिकवितात. या वेळी त्यांनी आपल्या पाल्याला जे काही करायचे आहे ते करू द्या. त्यावर कुठल्याही एका शिक्षणाचे बंधन लादू नका सांगताना आपण अभ्यासात ढ असल्याचे सांगितले. आई-वडिलांना माझी चिंता असायची, त्यामुळे मला वडिलांनी घराबाहेर काढले होते. मात्र मी आज रसिक प्रेक्षकांच्या प्रेमामुळे इथवर पोहोचल्याचे त्यांनी आवर्जून नमूद केले. त्यानंतर ‘माय-लेक’ ही कथा उमा यांनी वाचून दाखविली. आई आणि मुलाच्या प्रेमाची कथा वाचताना रसिक प्रेक्षकांसह स्वत: उमा गोखले यांनाही अश्रू आवरले नाहीत. या वेळी उमा यांनी ‘जाळीमंधी पिकली करवंद’, ‘संसार से भागे फिरते हो भगवान को तुम क्या पाओगे’ही गाणी गायली.