Breathtaking Lightning Volcanic Eruption At Himachal Bijli Mahasev Temple : लाइटहाऊस जर्नलिझमला वीज पडतानाचा एक भयंकर व्हिडीओ सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर मोठ्या प्रमाणावर शेअर केला जात असल्याचे आढळून आले आहे. या व्हिडीओवरून सोशल मीडियावरील वापरकर्ते दावा करत आहेत की, हा व्हिडीओ हिमाचल प्रदेशातील कुल्लू येथील एका शिव मंदिराचा आहे, जिथे १२ वर्षांतून एकदा वीज पडते. या मंदिरावर वीज पडल्याने मोठे नुकसान झाल्याचा दावाही या व्हिडीओतून करण्यात आला आहे. पण, खरंच हा व्हिडीओ हिमाचलमधील मंदिरातील आहे, याविषयी नेमके सत्य काय आपण जाणून घेऊ…
हजारपेक्षा जास्त प्रीमियम लेखांचा आस्वाद घ्या ई-पेपर अर्काइव्हचा पूर्ण अॅक्सेस कार्यक्रमांमध्ये निवडक सदस्यांना सहभागी होण्याची संधी ई-पेपर डाउनलोड करण्याची सुविधा
.
काय होत आहे व्हायरल?
X युजर Vikash Mohta ने व्हायरल व्हिडीओ आपल्या प्रोफाइलवर शेअर केला.
हिमाचल प्रदेश में एक ऐसा मंदिर भी है, जहां हर 12 साल में वहां बिजली गिरती है। ये मंदिर भगवान शिव को समर्पित है, जहां बिजली गिरने के बाद शिवलिंग चकनाचूर हो जाता है। यही नहीं यहां के पंडित एक विशेष पेस्ट के साथ शिवलिंग को जोड़ते हैं। pic.twitter.com/jvM3Ma1tRh
— Vikash Mohta (@VikashMohta_IND) July 29, 2024
इतर वापरकर्ते अशाच प्रकारच्या दाव्यांसह व्हिडीओ शेअर करत आहेत.
हिमाचल प्रदेश में एक ऐसा मंदिर भी है, जहां हर 12 साल में वहां बिजली गिरती है। ये मंदिर भगवान शिव को समर्पित है, जहां बिजली गिरने के बाद शिवलिंग चकनाचूर हो जाता है। यही नहीं यहां के पंडित एक विशेष पेस्ट के साथ शिवलिंग को जोड़ते हैं।
— JAISINGH VALMIKI – जयसिंह वाल्मीकि (@JaisinghValmiki) July 29, 2024
pic.twitter.com/liHYevErfu
You will see this scene in Bijlee Mahadev Kullu, Himachal Pradesh pic.twitter.com/Ct88tWoMT7
— Go Himachal (@GoHimachal_) July 28, 2024
हिमाचल प्रदेश में एक ऐसा मंदिर भी है, जहां हर 12 साल में वहां बिजली गिरती है। ये मंदिर भगवान शिव को समर्पित है, जहां बिजली गिरने के बाद शिवलिंग चकनाचूर हो जाता है। यही नहीं यहां के पंडित एक विशेष पेस्ट के साथ शिवलिंग को जोड़ते हैं। pic.twitter.com/UMKHs6S9CS
— Riniti Chatterjee Pandey (@mainRiniti) July 28, 2024
तपास:
आम्ही व्हिडीओवरून मिळवलेल्या कीफ्रेमवर रिव्हर्स इमेज सर्च करून आमचा तपास सुरू केला.
यावेळी आम्हाला गूगल रिव्हर्स इमेज सर्चमध्ये ‘व्होल्कन डी फुएगो’ असे प्रॉम्प्ट मिळाले.
आम्हाला तोच व्हिडीओ reddit.com वर पोस्ट केलेला आढळला. व्हिडीओचे शीर्षक होते: Lightning striking directly into the Mont Fuego volcano’s crater. Nature is truly amazing!
आम्हाला 9gag.com वर अपलोड केलेल्या पोस्टवर लोकांच्या ऑडिओसह एक व्हिडीओदेखील सापडला.
व्हिडीओचे शीर्षक होते: Volcanic Storm happening at the Fuego volcano in Antigua Guatemala during an eruption.
त्यानंतर आम्ही गूगल कीवर्ड शोध घेतला आणि त्याबद्दलच्या बातम्यांचे रिपोर्ट्स तपासले.
आम्हाला या भयंकर घटनेबद्दल अनेक रिपोर्ट्स सापडले.
रिपोर्टमध्ये, मे २०२४ मध्ये हा व्हिडीओ अपलोड करण्यात आल्याचे नमूद होते.
एका बातमीने नमूद केले आहे, गेल्या महिन्यात ग्वाटेमालामधील ज्वालामुखीचा उद्रेक पाहणाऱ्या निरीक्षकांना अनपेक्षितपणे आणि आश्चर्यकारक दृश्य पाहायला मिळाले, ज्यात ज्वालामुखीवर वीज पडताना दिसतेय. या घटनेचा व्हिडीओ या आठवड्यात ऑनलाइन व्हायरल होत आहे, ज्यात एका कॅप्शनसह पोस्ट करत लिहिण्यात आले आहे की, “हे शक्य आहे का?”, पण भौतिकशास्त्राच्या सिद्धातांनुसार, कोणत्याही उद्रेक होणाऱ्या ज्वालामुखीमध्ये स्वतःची वीज निर्माण करण्याची क्षमता असते.
यापूर्वीही असे व्हिडीओ टिपण्यात आले होते.
त्यानंतर आम्ही बिजली महादेव मंदिराविषयीचे अहवाल तपासले. यावेळी आम्हाला मंदिराबाबत अनेक अहवाल मिळाले.
आम्हाला असे आढळले की, हे मंदिर हिमाचल प्रदेशात अस्तित्वात आहे; जेथे मंदिरावर वीज पडते असे दावे केले जातात. आम्हाला मंदिराला समर्पित एक फेसबुक पेजदेखील सापडले आहे, तथापि पेजवरील व्हिडीओ मोठ्या प्रमाणात शेअर केला जात असलेल्या व्हिडीओसारखा नाही.
ट्रिब्यूनच्या यूट्यूब चॅनेलवर तीन वर्षांपूर्वी अपलोड केलेला व्हिडीओही आम्हाला आढळला. व्हिडीओचे शीर्षक होते: हिमाचलच्या कुल्लू येथील बिजली महादेव मंदिरावर वीज कोसळली.
निष्कर्ष : ग्वाटेमालामधील Volcán de Fuego येथील वीज पडण्याचा व्हिडीओ भारतातील असल्याचे सांगून मोठ्या प्रमाणावर शेअर केला जात आहे. मात्र, हे व्हायरल दावे दिशाभूल करणारे आहेत.
.
काय होत आहे व्हायरल?
X युजर Vikash Mohta ने व्हायरल व्हिडीओ आपल्या प्रोफाइलवर शेअर केला.
हिमाचल प्रदेश में एक ऐसा मंदिर भी है, जहां हर 12 साल में वहां बिजली गिरती है। ये मंदिर भगवान शिव को समर्पित है, जहां बिजली गिरने के बाद शिवलिंग चकनाचूर हो जाता है। यही नहीं यहां के पंडित एक विशेष पेस्ट के साथ शिवलिंग को जोड़ते हैं। pic.twitter.com/jvM3Ma1tRh
— Vikash Mohta (@VikashMohta_IND) July 29, 2024
इतर वापरकर्ते अशाच प्रकारच्या दाव्यांसह व्हिडीओ शेअर करत आहेत.
हिमाचल प्रदेश में एक ऐसा मंदिर भी है, जहां हर 12 साल में वहां बिजली गिरती है। ये मंदिर भगवान शिव को समर्पित है, जहां बिजली गिरने के बाद शिवलिंग चकनाचूर हो जाता है। यही नहीं यहां के पंडित एक विशेष पेस्ट के साथ शिवलिंग को जोड़ते हैं।
— JAISINGH VALMIKI – जयसिंह वाल्मीकि (@JaisinghValmiki) July 29, 2024
pic.twitter.com/liHYevErfu
You will see this scene in Bijlee Mahadev Kullu, Himachal Pradesh pic.twitter.com/Ct88tWoMT7
— Go Himachal (@GoHimachal_) July 28, 2024
हिमाचल प्रदेश में एक ऐसा मंदिर भी है, जहां हर 12 साल में वहां बिजली गिरती है। ये मंदिर भगवान शिव को समर्पित है, जहां बिजली गिरने के बाद शिवलिंग चकनाचूर हो जाता है। यही नहीं यहां के पंडित एक विशेष पेस्ट के साथ शिवलिंग को जोड़ते हैं। pic.twitter.com/UMKHs6S9CS
— Riniti Chatterjee Pandey (@mainRiniti) July 28, 2024
तपास:
आम्ही व्हिडीओवरून मिळवलेल्या कीफ्रेमवर रिव्हर्स इमेज सर्च करून आमचा तपास सुरू केला.
यावेळी आम्हाला गूगल रिव्हर्स इमेज सर्चमध्ये ‘व्होल्कन डी फुएगो’ असे प्रॉम्प्ट मिळाले.
आम्हाला तोच व्हिडीओ reddit.com वर पोस्ट केलेला आढळला. व्हिडीओचे शीर्षक होते: Lightning striking directly into the Mont Fuego volcano’s crater. Nature is truly amazing!
आम्हाला 9gag.com वर अपलोड केलेल्या पोस्टवर लोकांच्या ऑडिओसह एक व्हिडीओदेखील सापडला.
व्हिडीओचे शीर्षक होते: Volcanic Storm happening at the Fuego volcano in Antigua Guatemala during an eruption.
त्यानंतर आम्ही गूगल कीवर्ड शोध घेतला आणि त्याबद्दलच्या बातम्यांचे रिपोर्ट्स तपासले.
आम्हाला या भयंकर घटनेबद्दल अनेक रिपोर्ट्स सापडले.
रिपोर्टमध्ये, मे २०२४ मध्ये हा व्हिडीओ अपलोड करण्यात आल्याचे नमूद होते.
एका बातमीने नमूद केले आहे, गेल्या महिन्यात ग्वाटेमालामधील ज्वालामुखीचा उद्रेक पाहणाऱ्या निरीक्षकांना अनपेक्षितपणे आणि आश्चर्यकारक दृश्य पाहायला मिळाले, ज्यात ज्वालामुखीवर वीज पडताना दिसतेय. या घटनेचा व्हिडीओ या आठवड्यात ऑनलाइन व्हायरल होत आहे, ज्यात एका कॅप्शनसह पोस्ट करत लिहिण्यात आले आहे की, “हे शक्य आहे का?”, पण भौतिकशास्त्राच्या सिद्धातांनुसार, कोणत्याही उद्रेक होणाऱ्या ज्वालामुखीमध्ये स्वतःची वीज निर्माण करण्याची क्षमता असते.
यापूर्वीही असे व्हिडीओ टिपण्यात आले होते.
त्यानंतर आम्ही बिजली महादेव मंदिराविषयीचे अहवाल तपासले. यावेळी आम्हाला मंदिराबाबत अनेक अहवाल मिळाले.
आम्हाला असे आढळले की, हे मंदिर हिमाचल प्रदेशात अस्तित्वात आहे; जेथे मंदिरावर वीज पडते असे दावे केले जातात. आम्हाला मंदिराला समर्पित एक फेसबुक पेजदेखील सापडले आहे, तथापि पेजवरील व्हिडीओ मोठ्या प्रमाणात शेअर केला जात असलेल्या व्हिडीओसारखा नाही.
ट्रिब्यूनच्या यूट्यूब चॅनेलवर तीन वर्षांपूर्वी अपलोड केलेला व्हिडीओही आम्हाला आढळला. व्हिडीओचे शीर्षक होते: हिमाचलच्या कुल्लू येथील बिजली महादेव मंदिरावर वीज कोसळली.
निष्कर्ष : ग्वाटेमालामधील Volcán de Fuego येथील वीज पडण्याचा व्हिडीओ भारतातील असल्याचे सांगून मोठ्या प्रमाणावर शेअर केला जात आहे. मात्र, हे व्हायरल दावे दिशाभूल करणारे आहेत.
